Nỗ lực chặn dòng tiền bẩn

Ảnh minh họa

Ngày 25/11, Hãng tin Reuters đưa tin cảnh sát Trung Quốc triệt phá được đường dây rửa tiền trị giá 4,5 tỷ USD (tương đương 28,8 tỷ nhân dân tệ) tại NH Nông nghiệp Trung Quốc (AgBank). Cụ thể, 14 nghi phạm trong bốn băng nhóm đã bị cảnh sát thành phố Đại Liên, thuộc tỉnh Liêu Ninh, Trung Quốc bắt giữ.

Theo nguồn tin từ hãng Tân Hoa Xã, trước khi bị phanh phui, hàng ngày, mỗi giao dịch bất hợp pháp của nhóm tội phạm đều vượt quá 100.000 USD. Qua điều tra, cảnh sát thành phố Đại Liên đã phát hiện các giao dịch bất hợp pháp xuất phát từ 1,4 triệu hồ sơ giao dịch ngoại hối.

Hình thức phạm tội của nhóm này là liên kết giữa các băng đảng với người của NH để tiến hành các giao dịch ngoại hối bất hợp pháp, trong đó, chủ yếu là cung cấp dịch vụ cho hoạt động cờ bạc ở Macau và Hàn Quốc nhằm thu về những khoản lợi nhuận kếch xù.

Thực tế, việc rửa tiền qua NH ở Trung Quốc ngày một gia tăng. Bằng những thủ đoạn tinh vi, các băng đảng tội phạm tìm cách tạo một "lý lịch sạch sẽ" cho những đồng tiền bất chính của mình thông qua NH. Và AgBank chỉ là một trong những NH đang thực hiện giao dịch bất hợp pháp.

Nguồn gốc của tiền bẩn lưu thông rất đa dạng, có điều chúng cùng có chung một đặc điểm là các hoạt động phạm pháp: buôn lậu, tham ô, lừa đảo... Khi dòng tiền bẩn này được rửa qua NH sẽ trở nên vô cùng nguy hiểm. Bởi như thế có nghĩa là trước đó đã xảy ra các hoạt động phạm pháp.

Tiền có rửa được thì các băng nhóm tội phạm mới tồn tại được và phạm tội để kiếm tiền bất hợp pháp. Rửa tiền là khâu cuối cùng và quan trọng nhất trong những hoạt động phạm pháp nhằm đem lại những món lời khổng lồ.

Chưa kể, theo một số nguồn tin, các băng đảng tội phạm hiện nay không chỉ dùng tiền bẩn này để tư lợi cá nhân, mà có thể nó còn được cung cấp cho tội phạm chiến tranh hay các tổ chức khủng bố.

Nói như một nhà phân tích chính sách quốc tế tại Rand Corp (một công ty phân tích quân sự do Bộ Quốc phòng Mỹ tài trợ), bằng cách nào đó, các nhóm khủng bố luôn nhận được nguồn tiền dồi dào để huấn luyện các tay súng và triển khai tấn công ở nhiều quốc gia khác nhau. Điều này chỉ có thể xảy ra khi dòng tiền bẩn của chúng được rửa thông qua hệ thống NH của nước đó.

Quả vậy, tờ báo The Guardian đưa ra số liệu thống kê, Tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng IS kiếm được 36 triệu USD từ các cổ vật có niên đại lên đến 8.000 năm tại al-Nabuk - một khu vực đồi núi phía Tây Damas (Syria). IS còn thu thuế của người dân thuộc lãnh thổ mà chúng kiểm soát. Chúng cũng nhận được nguồn tiền từ các cá nhân ở một số quốc gia thuộc vùng Vịnh nhằm lật đổ chế độ Bashar al-Asad ở Syria.

Hiện nguồn thu này đã bị giảm xuống, chỉ còn khoảng 40 triệu USD/năm. Hiện tại, tổ chức khủng bố này đã có đồng "dinar vàng", được đúc từ vàng thật để củng cố tầm ảnh hưởng như một Nhà nước chính danh. Trong đó, đáng chú ý là IS kiểm soát một vùng lãnh thổ rộng lớn và màu mỡ, nằm dọc theo thung lũng sông Tigris và Euphrate.

Theo ước tính, mỗi năm, IS thu được khoảng 200 triệu USD từ lúa mì và đại mạch, bán ra thị trường chợ đen. 1/3 các địa danh khảo cổ của Iraq đang dưới quyền kiểm soát của IS nên tình trạng cổ vật tuồn ra thị trường đen ngày càng diễn ra trầm trọng…

Với số tiền có được, không có gì ngạc nhiên khi IS luôn tồn tại và nuôi sống ý định đẫm máu của chúng một cách dễ dàng. Và vấn đề đặt ra là phải làm thế nào để xác định được đường đi của dòng tiền bẩn và lên kế hoạch thực hiện một chiến dịch truy quét các hình thức thanh toán ẩn danh và tiền ảo ở các quốc gia.

Đặc biệt, sau cuộc tấn công tại Paris, các nước phải nỗ lực ngăn chặn thủ đoạn chia nhỏ khoản tiền bất chính mà chúng gửi vào các NH nhiều lần, mua các công cụ tiền tệ hay hàng hóa xa xỉ đắt tiền, chuyển lậu tiền ra nước ngoài...

Bên cạnh đó, theo Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, các nước phải thiết lập cơ chế trao đổi thông tin thường xuyên, kịp thời. Giới lãnh đạo thế giới cần phải xác định những điều này là ưu tiên hàng đầu trong quá trình hoạch định và triển khai chính sách ngăn chặn dòng tiền bẩn chảy vào các tổ chức khủng bố.