Vấn nạn tiền bẩn tại châu Á

Từ Trung Quốc

Theo báo The Guardian của Anh, các quan tham ở Trung Quốc đã “xách tay” nhiều tỷ USD ra khỏi đất nước, với nhiều mục đích khác nhau… Bên cạnh mức độ tham nhũng, cách tẩu tán tiền kiếm được từ đây của các “ông quan này có thể khiến nhiều người phải kinh ngạc.

Tổng trị giá các dòng tài chính bất hợp pháp tương đương 172% chi phí cho y tế và 73% chi tiêu cho giáo dục

10 năm qua, đội lốt các giao dịch giả mạo, hơn 1,4 nghìn tỷ USD tiền bẩn đã chảy ra khỏi Trung Quốc, cao nhất trong số các nước đang phát triển. Con số ước tính này được Tổ chức Liêm chính Tài chính Toàn cầu (GFI) - tổ chức chuyên nghiên cứu giao dịch chuyển tiền qua biên giới trụ sở tại Washington - đưa ra trong báo cáo hồi đầu tháng12. Nghiên cứu của GFI được dựa trên số liệu của IMF và các khoản tiền mà GFI tin rằng có nguồn gốc, giao dịch hoặc sử dụng phi pháp.

Dòng tiền chảy khỏi Trung Quốc trong năm nay đã góp phần tạo ra sự bùng nổ thị trường bất động sản từ Sydney đến Vancouver, trong khi xu hướng đồng Nhân dân tệ tiếp tục giảm giá có thể thúc đẩy dòng tiền chảy khỏi Trung Quốc.

Trong một số trường hợp, tham quan nhận tiền hối lộ ở ngoài biên giới và dùng tiền đó mua bất động sản, hoặc chuyển tiền trực tiếp vào tài khoản ở nước ngoài.

Và tinh vi hơn, họ thành lập công ty ở nước khác, kiểu như British Virgin Islands, song song với một công ty trong nước. Kế đó, cho công ty trong nước mua nguyên vật liệu từ công ty ở nước ngoài với mức giá “trên trời”, rồi để công ty trong nước bán hàng cho công ty nước ngoài dưới mức giá thị trường.

Công ty ở trong nước sau đó sẽ phá sản theo một kịch bản có sẵn, rồi công ty ở nước ngoài sẽ thâu tóm công ty phá sản này. Một kênh rửa tiền phổ biến khác là các sòng bạc ở “thiên đường casino” Macao. Các sòng bạc ở đây cho phép khách hàng để Nhân dân tệ trong nhà băng ở đại lục, rồi chuyển bằng thẻ tín dụng tới Macao.

Theo báo cáo của GFI, giai đoạn 2004 - 2013, khoảng 7,8 nghìn tỷ USD tiền bẩn đã chảy khỏi các nước đang phát triển, đội lốt dưới các giao dịch bất hợp pháp. Trung Quốc đã phát hiện ra điều này năm 2013, khi chính phủ tiến hành truy quét tài liệu giả mạo nhằm che giấu dòng tiền và bóp méo số liệu thương mại.

Đến Đông Nam Á

Báo cáo của GFI cũng cho biết, giá trị tiền bất hợp pháp ở Malaysia là gần 49 tỷ USD và Thái Lan là 35,6 tỷ USD. Phần lớn số tiền này được chuyển ra bên ngoài bằng cách "gian lận hóa đơn giao dịch", theo nhà nghiên cứu Joseph Spanjers.

Hồi đầu tháng 12/2014, công ty nghiên cứu độc lập Merdeka Center, Malaysia công bố kết quả một cuộc khảo sát cho thấy, tham nhũng ở Malaysia không thay đổi kể từ năm 2005, với 77% cử tri nói rằng đó là vấn đề "cực kỳ nghiêm trọng" hoặc "khá nghiêm trọng". Thậm chí nhiều người Malaysia còn tin rằng tham nhũng tăng lên kể từ năm 2013, khi 56% cử tri nói rằng chính phủ đã "không giải quyết" tốt vấn nạn này.

Tham nhũng và dòng tiền bẩn cũng là vấn đề lớn ở Thái Lan, trong đó, giao dịch bất động sản đặc biệt dễ tổn thương bởi nạn tham nhũng, rửa tiền. Quốc gia này hiện vẫn chưa sẵn sàng để đối phó với tham nhũng, khi nỗ lực chống tham nhũng luôn luôn được "chính trị hóa”.

Một quốc gia khác là Myanmar, cũng có gần 20 tỷ USD tiền bẩn liên quan đến tham nhũng, tội phạm và trốn thuế.

Những hóa đơn gian lận trong giao dịch thương mại và buôn lậu ma túy, gỗ, đá quý và hàng hóa khác đặt ra thách thức lớn cho Myanmar. Dòng tài chính bất hợp pháp đã tăng nhanh trong vài năm qua khi nền kinh tế bắt đầu mở cửa.

Dòng tài chính bất hợp pháp từ Myanmar đạt 18 nghìn tỷ USD trong giai đoạn 1960 - 2013, chiếm trung bình 6,5 phần trăm sản lượng kinh tế hàng năm của đất nước, GFI cho biết. Trong cùng thời gian, 77 nghìn tỷ USD tiền bất hợp pháp cũng đã vào Myanmar. Tổng trị giá các dòng tài chính bất hợp pháp là tương đương 172% chi phí cho y tế, và lên đến 73% chi tiêu cho giáo dục.