Những bông hoa đỏ tươi trên tuyết trắng

Theo như những gì được ghi lại, đó là lúc trận chung kết giữa đội tuyển U-23 Việt Nam và U-23 Uzbekistan diễn ra hôm 27/1 đã kết thúc. Nhưng, hàng chục cổ động viên, vẫn mặc trên mình áo màu cờ đỏ sao vàng, hay khoác trên mình quốc kỳ, mặc áo mưa dưới mái che sân vận động vì trời quá lạnh, vẫn nhẫn nại đi dọc qua từng dãy ghế giữa trời lạnh giá tại sân vận động Thường Châu (Giang Tô, Trung Quốc) để nhặt áo mưa rách, đệm vải, chai nước đã cạn, rác… và để gọn lại một chỗ.

Cổ động viên Việt Nam nhặt rác giữa mưa tuyết sau trận chung kết

Bạn cho biết, khi đi chuyến bay tới Trung Quốc cách đó ít ngày, rất nhiều người không quen biết nhưng vì nhìn màu cờ trên áo đã nhận ra nhau, họ cùng là cổ động viên đi cổ vũ cho đội tuyển U-23 Việt Nam, nên đã lập nhóm cùng đi. Không chỉ cùng nhau cổ vũ sau mỗi đường bóng đẹp của đội nhà, động viên tinh thần cầu thủ… mà họ còn hỗ trợ nhau nơi ăn, chốn ở giữa đất khách quê người. Trong đó, một hoạt động được nhóm này đưa ra là làm sạch chỗ ngồi của khu cổ động viên Việt Nam tại sân Thường Châu sau trận chung kết, dù đội nhà thắng hay bại.

Và vào hôm diễn ra trận chung kết đó, dù đội nhà đã thua cuộc trước Uzbekistan vào những phút cuối cùng của hiệp phụ thứ hai, dù trời Thường Châu như muốn “tiễn” cổ động viên rời nhanh khỏi sân để về khách sạn ấm áp, nhưng hành động dọn rác của cổ động viên Việt Nam vẫn kiên nhẫn ở lại dọn dẹp. Từ một nhóm người, hoạt động này sau đó thu hút thêm nhiều người khác cùng tham dự…

Hành động đó cho thấy thứ văn hóa mới đã được thể hiện, đang lan tỏa trong người Việt. Đó là đảm bảo vệ sinh môi trường công cộng, tạo hình ảnh đẹp cho cổ động viên Việt Nam, dù đó là ở một đất nước xa xôi, dù họ làm việc trong tâm trạng tiếc nuối cho tuyển U-23 của chúng ta đã lỡ cơ hội đứng trên bục nhận giải cao nhất của đấu trường túc cầu toàn châu lục…

Gọi đó là thứ văn hóa mới, bởi đây là thay đổi lớn trong đời sống người trẻ nói riêng và người Việt nói chung thời gian gần đây. Bạn hẳn còn nhớ những vụ hàng trăm người dân đổ ra tranh giành bia từ chiếc xe đổ tại khu vực vòng xoay Tam Hiệp (phường Bình Đa, TP. Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai) cuối năm 2013. Nhưng cho đến gần đây, những vụ xe bia đổ tương tự ở Cà Mau, hay Bình Dương… thì người dân lại hò nhau nhặt nhạnh lại giúp tài xế.

Bạn hẳn cũng nhớ những con đường ngập trong rác khu vực quanh hồ Gươm sau Tết Nguyên đán ở Hà Nội, hay đường hoa Nguyễn Huệ (TP. Hồ Chí Minh) tan nát sau lễ chỉ cách đây vài năm. Nhưng, trong những sự kiện tương tự thời gian gần đây, người dân đã có ý thức hơn từ chuyện không vứt rác ra đường, đến để đồ loại bỏ vào nơi quy định, không phá hoại cảnh quan, thậm chí nhiều người trẻ còn kêu gọi nhau cùng dọn dẹp để trả lại phố phường về tình trạng sạch đẹp ban đầu.

Thế mới thấy, những ứng xử xấu được nêu lên trên báo chí, mạng xã hội vài năm trước đã tác động thế nào đến người Việt. Nó đã từng làm dấy lên những phản ứng từ người dân, về hành xử chưa đúng mực của số ít người hôi của, xả rác bừa bãi ra nơi công cộng.

Nhưng đồng thời, liền đó là những tiếng kêu gọi mọi người hãy điều chỉnh lại cách hành xử của mình. Từng tấm gương tốt đẹp ngày qua ngày đã bồi tiếp hình ảnh đẹp vào tâm trí người dân. Hành động dọn dẹp và nhặt rác của cổ động viên Việt Nam trên sân vận động Thường Châu vừa rồi như là kết quả tất yếu của quá trình thay đổi của đa số người Việt ngày nay.

Đó là sự thay đổi đáng kể trong lớp người trẻ thời gian gần đây, lớp người sẽ làm chủ tương lai đất nước sau này. Điều đó đặc biệt có ý nghĩa bởi nó có thể thành một nét văn hóa ấn định trong cuộc sống người Việt từ nay về sau, hình thành nên ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường công cộng không chỉ trong một lớp người mà của cả một dân tộc. Người già và người trẻ sẽ tiếp tục làm gương, để lớp con cháu tiếp bước.

Nên khi những cổ động viên Việt Nam nhặt từng chai nước cạn, chiếc áo mưa rách bỏ lại trên sân vận động Thường Châu, có lẽ họ cũng đã nhặt đi những hạt sạn trong văn hóa ứng xử nơi công cộng của người Việt còn sót lại, và làm mới một lối sống đầy nhân văn. Mà như cô bạn tôi sau khi khoe clip quay tại Thường Châu đã bật ra một câu nhận xét: Người Việt mình cũng được đấy!