Mấy vạt nắng vàng

Ảnh minh họa

Độ này nắng vàng chan lửa, cây lúa táp lòng, người đi làm hoa mắt. Người nông dân tranh thủ ra đồng sớm, lợi dụng ánh trăng chan chứa để đưa tay nhổ mạ, đưa tay xé nhỏ dẻ lúa cấy xuống bùn. Một công việc khiến người dân khom lưng, năm này qua năm khác.

Dù rằng bây giờ nhiều nơi người ta đã có máy cấy, máy gặt, hay hình thức gieo xạ, tức là gieo thẳng thóc đã ủ mầm xuống ruộng làm nhuyễn, khỏi mất công gieo thành mạ, rồi đi cấy từng nhành lúa.

Nhưng đâu phải thửa ruộng nào cũng làm được thế. Nhất là ô ruộng trũng, sục bùn nhiều, máy móc không thể đi vào. Có người gọi đó là những ô ruộng lắt nhắt, nhỏ, bé. Mẹ thở dài, ruộng gì cũng là ruộng, cũng là đồng đất quê mình.

Chúng tôi thực lòng không muốn mẹ bận thêm, nhọc lòng vì ruộng nương, nên bảo mẹ cố cho người khác cấy. Mẹ đã nặng nhọc cả đời rồi. Mẹ lắc đầu, mẹ sống nơi quê, không có ruộng làm bạn, thì cuộc đời sẽ giảm đi mấy phần niềm vui. Mẹ sẽ thấy lạc lõng cô đơn trên quê hương mình. “Cấy còn là cách để thêm yêu đồng đất, yêu quê, là cách sống nhân nghĩa cùng hòa với bà con. Có những ngày cấy đổi công mà vui đáo để đấy nhé”, mẹ hào hứng nói.

Mẹ yêu đồng đến thế, thì đồng đã làm gì để trả ơn? Tôi không định đi tìm câu trả lời, cũng chẳng cần mẹ phải nói ngay lúc này, nhưng câu hỏi đặt ra là để nhắc lại những mùa no ấm mà đồng đất ban tặng cho mẹ, cho gia đình tôi, cho làng xã tôi.

Đồng mang đến mùa lúa thơm, những hạt thóc mẩy, những sợi rơm vàng ươm óng ả. Đồng mang đến nụ cười bội thu, điểm trang cho cuộc sống sinh động bằng biết bao lao động sức dài vai rộng. Con người thi gan với nắng, với mưa, với sự nhọc mệt mà vẫn tỏa sáng nụ cười.

Có phải, khi con người đã thấm đẫm hồn xứ sở, họ biết vịn vào nếp sống giản dị của một miền quê nghìn đời gìn giữ, thì họ đủ sức vượt qua? Có phải, khi con người sống nhân nghĩa, có tình làng nghĩa xóm, thì hạnh phúc lan tỏa? Để không khi nào phải buồn, để nắng tinh nghịch và gió ào qua những khóe môi, cho cánh cò rập rờn vẫy trong không gian thanh bình.

Không biết có phải lời nguyện cầu của mẹ đã thành hiện thực, hay cây lúa đã ngỏ được thông điệp gì tới trời xanh, mà sau những ngày nắng gắt, giờ mưa mát lành trút xuống. Cả không gian bao la xanh gió. Cây lúa héo rũ trên ô thửa khô hạn cựa mình, biến chuyển màu xanh. Mẹ đi cấy đêm, rồi sợ lắm ngày nắng cháy, cây mạ yếu không chịu nổi.

Thì đây, dường như từ những vạt lúa chết, đang nảy ra sự hồi sinh. Những nét xanh tươi bật ra, những khóe cười của cây lúa bật mầm. Một hình ảnh tuyệt đẹp được trông đợi, để mồ hôi đổ xuống không phải vô nghĩa. Để những ước mơ lấm lem bùn đất hôm qua còn lưu dấu đến hôm nay, sẽ trở thành những nếp cười tràn trề hạnh phúc.

Tôi thấy phía cao xanh kia có tiếng chim sẻ gọi đồng. Tiếng chim lảnh lót sẽ giỡn đùa với mây, sẽ làm cho cánh đồng thêm nhiều sức sống. Hôm nay phượt đồng, những cây rơm đã vững chãi đứng nhuần nhị bên các góc vườn, hay những lối ngõ nhỏ. Nắng vàng đậu trên cánh sen, nghe trong trẻo và hồn nhiên quá đỗi. Hoa cũng sẽ lưu hương, để cho ngày mùa hôm nay – những ngày cấy lúa đậm đà, và sau đó, mẹ lại lên đồng trên, gieo đỗ, tra ngô.

Ngày mùa của người nông dân dồn dập, hết việc này đến việc khác. Đâu thảnh thơi như gió lùa, mà thi thoảng lại thấy đứng thở. Trong chuyến phượt đồng cùng đám bạn, tôi thấy những ánh nón nhấp nhô trắng, như những khoảnh nắng đẹp đẽ Thượng đế gieo trên đồng.

Một bức tranh sinh động, sẽ làm vui cho mỗi ai biết cảm nghiệm về vẻ đẹp vùng quê, cũng như cảm thông cho công việc của người nông dân. Nào hãy thơm lên những vạt nắng vàng của mẹ, của bà, của biết bao người chị đã lầm lũi một đời.

Hãy ngửa lên mây, mà hít thở khí trời, mà hòa vào cao xanh, để đón những vạt nắng thơm trên tay, về làm duyên cho những ước vọng vốn chỉ quẩn quanh nơi xóm làng. Vâng, vạt nắng ấy, như là ngọn lửa trong tim, sẽ được truyền lan cho thế hệ cháu con. Và từ đó, một ý nghĩ bật mầm lớn dậy…