Công lý không bao giờ gục ngã!

“Công lý không gục ngã” là vở kịch được dàn dựng dựa trên chính sử rối ren bậc nhất Việt Nam những năm cuối thế kỷ 18, tái hiện một thời khắc lịch sử điển hình cho sự suy thoái và phân hóa xã hội ở kinh thành Thăng Long giai đoạn cuối trào của phủ Chúa Trịnh.

Một cảnh trong vở Công lý không gục ngã

Theo ông Trương Nhuận – Giám đốc Nhà hát Tuổi trẻ, vở Công lý không gục ngã do Lê Chí Trung viết kịch bản, đạo diễn là NSND Doãn Hoàng Giang. Nội dung của vở diễn với các mạch truyện gửi gắm những bài học đáng suy ngẫm rút ra từ quá khứ, nhưng vẫn phù hợp với thời nay, khẳng định một thông điệp lịch sử còn lưu lại cho hậu thế về niềm tin vào sự chiến thắng của công lý.

Để tránh những sai sót lịch sử không đáng có, Nhà hát Tuổi trẻ đã mời nhà sử học Dương Trung Quốc tới để cố vấn, nói chuyện với êkíp về bối cảnh tác phẩm. Điều này còn giúp cho diễn viên hiểu, diễn xuất tốt hơn.

Tham gia vở diễn này có nhiều nghệ sĩ được khán giả yêu mến như NSƯT Minh Hằng (Quốc mẫu), NSƯT Bùi Như Lai, nghệ sĩ Sỹ Tiến (chúa Trịnh Sâm), diễn viên trẻ Bảo Thanh (vai Đặng Thị Huệ)… Bám sát nội dung với chính sử, “Công lý không gục ngã” tái hiện hình ảnh chúa Trịnh Sâm vào những thời khắc cuối đời khi lâm trọng bệnh, tuy nhiên chúa Trịnh Sâm lại không nghe can gián của mẹ và các quan đại thần. Chúa Trịnh Sâm hết mực nghe theo tuyên phi Đặng Thị Huệ và giao hết quyền hành cho người đàn bà đầy tham vọng.

Tuy nhiên, câu chuyện được dẫn đẩy lên cao trào khi chúa Trịnh Sâm ép gả con gái - công chúa Ngọc Lan cho Đặng Mậu Lân vốn là kẻ đểu cáng nhưng là em trai tuyên phi Đặng Thị Huệ. Ỷ thế cường quyền dòng họ “cậu trời” Đặng Mậu Lân đã cưỡng bức dân lành, cướp đất đai của người nghèo…

Người xem khi chứng kiến hình ảnh Đặng Mậu Lân cùng binh lính đi khắp đường phố, bắt các cô gái trẻ để cưỡng hiếp mua vui không khỏi dâng trào sự căm phẫn. Đặng Mậu Lân dở thói đồi bại với cô gái trẻ ngay trên đường phố, thậm chí vì chống cự nên người phụ nữ bị Đặng Mậu Lân cưỡng hiếp đã bị cắt tai, cắt ngực… đầy đau đớn. Khi Đặng Mậu Lân dùng kiếm đâm chết vị tướng do chúa Trịnh Sâm phái đến bảo vệ công chúa Ngọc Lan, y đã không dám nhận tội ác.

Bị phát giác, Đặng Mậu Lân bị bắt nhưng để bảo vệ em trai, tuyên phi Đặng Thị Huệ đã tìm mọi cách kể cả cho binh lính xuống tay với người dân đánh trống kêu oan hết sức đầy tàn ác…

Tuy nhiên, cũng trong bối cảnh lịch sử ấy, danh sĩ Ngô Thì Nhậm đã xuất hiện. Trong “Công lý không gục ngã”, quan thị lang Ngô Thì Nhậm được chúa Trịnh Sâm tin tưởng giao phó điều tra, xét xử vụ án Đặng Mậu Lân. Dù đứng trước những khó khăn, hiểm nguy và đe dọa rình rập, phải đối đầu với “phe” của tuyên phi Đặng Thị Huệ nhưng Ngô Thì Nhậm quyết không đầu hàng.

Ngô Thì Nhậm đã luôn lắng nghe những nỗi oan khuất của người dân, đau đớn trước cảnh tranh giành đoạt vị nơi phủ chúa. Khi đủ chứng cứ kết tội tày trời của Đặng Mậu Lân, vị quan thị lang cương quyết xử tử “cậu trời” bất chấp mọi áp lực từ phía tuyên phi Đặng Thị Huệ.

Trong tình thế gấp rút, không thể chậm trễ, Ngô Thì Nhậm đã ra lệnh cho quân lính đem “cậu trời” ra pháp trường treo cổ bởi tội ác mà y gây ra trước sự chứng kiến của nhân dân. Từ hình ảnh này cho thấy hình tượng Ngô Thì Nhậm trở thành anh hùng dám thực thi pháp luật, thẳng tay trừng trị kẻ ác để xoa dịu nỗi đau dân nghèo và để nuôi dưỡng niềm tin “công lý phải được thực thi”.

Có thể nói “Công lý không gục ngã” là một vở diễn tái hiện lát cắt lịch sử đầy đau thương trong lịch sử Việt Nam cuối thế kỷ 18, đồng thời vở diễn cũng đã khắc họa hình tượng Ngô Thì Nhậm đầy ấn tượng đại diện cho khí phách của viên quan liêm chính như chính lời tâm sự đầy ưu tư của ông trong một triều chính đang lung lay bởi nạn cường quyền và những thế lực hắc ám “Kẻ sĩ phải có một minh chúa để thờ, chứ không thể cúc cung ngu trung phò tá cho một triều đình ruỗng nát”.

Hầu hết khán giả khi xem xong “Công lý không gục ngã” đều cảm nhận được thông điệp nghệ thuật của vở diễn, đó chính là công lý đã được miêu tả thông qua sức mạnh của một kẻ sĩ Bắc Hà là Ngô Thì Nhậm chứ không phải một võ tướng. Hơn nữa, vở diễn này cũng tỏa đi một thông điệp: dù cái ác được thao túng, bảo vệ nhưng chính nghĩa luôn chiến thắng, công lý luôn luôn được thực thi!