Tiếp tục cụ thể hóa Nghị quyết số 20-NQ/TW về phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã

Chiều 7/4, đồng chí Lê Minh Khái, Bí thư Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo đổi mới, phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã đã chủ trì phiên họp Tổng kết công tác năm 2022 và triển khai nhiệm vụ năm 2023 của Ban Chỉ đạo đổi mới, phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã.

Đồng chí Lê Minh Khái, Bí thư Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ phát biểu tại hội nghị - Ảnh: VGP

Báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư – Cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo cho biết, năm 2022 là năm dấu mốc quan trọng của khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã. Trên cơ sở tổng kết 20 năm thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TW triển khai định hướng phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã của chiến lược phát triển kinh tế xã hội giai đoạn 2021-2030, Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 16/6/2022, Hội nghị lần thứ 5, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII đã được ban hành. Đây là nền tảng quan trong trong thực hiện các quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp về phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã giai đoạn tới.

Trên thực tế, hoạt động sản xuất, kinh doanh của khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã khôi phục trong tất cả các ngành, lĩnh vực. Về số lượng, ước năm 2022, cả nước có 29.378 hợp tác xã; 125 liên hiệp hợp tác xã và 71.000 tổ hợp tác.

So với năm 2021, số hợp tác xã tăng 7% (tăng 2036 hợp tác xã); số liên hiệp hợp tác xã tăng khoảng 17% (tăng 18 liên hiệp hợp tác xã). Tổng số thành viên hợp tác xã là 5.935 nghìn thành viên, tăng 243 nghìn thành viên (khoảng 4%). Số hợp tác xã là thành viên của liên hiệp hợp tác xã là 851, tăng 183 hợp tác xã (khoảng 27%) so với năm 2021,…

Nhìn chung các chỉ tiêu về hiệu quả hoạt động của hợp tác xã đều tăng so với năm trước. Doanh thu bình quân của các hợp tác xã đạt 3.592 triệu đồng/1 hợp tác xã, tăng 935 triệu đồng (khoảng 35%) so với năm 2021.

Số lãi bình quân của 1 hợp tác xã là 366 triệu đồng/hợp tác xã/1 năm. Thu nhập bình quân của một lao động thường xuyên trong hợp tác xã năm 2022 là 56 triệu đồng/người (tăng khoảng 4 triệu đồng, tương đương 8% so với năm 2021).

Báo cáo của Ban Chỉ đạo đặt mục tiêu trong năm 2023, cả nước sẽ có khoảng 73 nghìn tổ hợp tác với 1,1 triệu thành viên; 31 nghìn hợp tác xã với 6,7 triệu thành viên, 158 liên hiệp hợp tác xã với 870 hợp tác xã thành viên.

Số hợp tác xã hoạt động đạt loại tốt, khá chiếm trên 60%. Tỷ lệ cán bộ quản lý hợp tác xã tốt nghiệp cao đẳng, đại học đạt trên 22,5%. Trên 2000 hợp tác xã ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất và tiêu thụ nông sản; thực hiện truy xuất nguồn gốc đối với nông sản.

Tăng cường liên kết theo chuỗi giá trị giữa doanh nghiệp và hợp tác xã, phấn đấu có khoảng 32% hợp tác xã nông nghiệp liên kết với doanh nghiệp theo chuỗi giá trị.

Xử lý dứt điểm tình trạng các hợp tác xã đã ngừng hoạt động và các hợp tác xã chưa chuyển đổi, tổ chức lại theo Luật Hợp tác xã năm 2012.

Phát biểu tại cuộc họp, đại diện Bộ NNPTNT, Liên minh Hợp tác xã, NHNN, Ban Kinh tế Trung ương, Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội,… bày tỏ đồng tình với nội dung báo cáo, đánh giá cao những kết quả đã đạt được trong phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã năm 2022, nhất là trong phát triển các vùng nguyên liệu, chuyển đổi xanh; xây dựng các chuỗi giá trị trong tiêu thụ sản phẩm; đào tạo nguồn nhân lực quản lý hợp tác xã; tình hình cung ứng tín dụng và triển khai các chính sách ưu đãi về tài chính đối với kinh tế tập thể, hợp tác xã;…

Đồng thời, đại diện các bộ ngành, cơ quan, tổ chức Trung ương cũng đề xuất, kiến nghị một số nội dung liên quan đến hoàn thiện chính sách, pháp luật, nhất là các cơ chế hỗ trợ về tài chính, tín dụng, khoa học công nghệ, chuyển đổi số, đất đai, đào tạo nguồn nhân lực; kiện toàn nhân sự Ban Chỉ đạo; phát triển các hợp tác xã do phụ nữ làm chủ, tham gia quản lý; tạo điều kiện để các hợp tác xã thành lập doanh nghiệp nhằm tối đa hóa lợi nhuận; nghiên cứu bài bản nhằm hoàn thiện lý luận về phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã;… để triển khai hiệu quả Nghị quyết số 20-NQ/TW, tạo điều kiện cho kinh tế tập thể, hợp tác xã tiếp tục có những bước phát triển mới trong thời gian tới.

Toàn cảnh hội nghị - Ảnh: VGP

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đánh giá cao những kết quả đã đạt được về kết quả phát triển kinh tế tập thể như: Trong năm 2022 khu vực kinh tế tập thể đã phát triển cả về số lượng và chất lượng; nhiều loại hình hợp tác xã liên kết trong sản xuất, kinh doanh, tiêu thụ sản phẩm, tạo chuỗi giá trị sản phẩm bền vững; khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã góp phần vào tăng trưởng kinh tế, an sinh, công bằng xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh của đất nước,…

Ban Chỉ đạo đã chủ động tham mưu cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các cấp có thẩm quyền ban hành nhiều chủ trương, chính sách và chỉ đạo triển khai các nhiệm vụ phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã; trọng tâm là xây dựng và tổ chức triển khai thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TW; triển khai thực hiện nhiệm vụ sửa đổi Luật Hợp tác xã năm 2012 đảm bảo chất lượng và theo đúng kế hoạch đề ra;…

Theo Phó Thủ tướng Lê Minh Khái: Trong việc xây dựng thể chế để phát triển kinh tế tập thể khó nhất là vấn đề phân phối. "Làm ra đã khó, nhưng tổ chức phân phối để đảm bảo công bằng và phát triển bền vững còn khó hơn". Chính vì vậy, trong quá trình soạn thảo Luật Hợp tác xã (sửa đổi) cần tiếp tục nghiên cứu kỹ lưỡng cả về lý luận và thực tiễn; cầu thị tiếp thu ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học, khảo sát, tổng kết kinh nghiệm thực tế để thể chế hóa vấn đề này, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cho rằng, bên cạnh những kết quả đã đạt được, hoạt động của khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã vẫn còn gặp nhiều khó khăn, hạn chế như: Chịu tác động của biến động thị trường; quy mô nguồn vốn nhỏ; trình độ cán bộ hạn chế, chậm chuyển đổi số; hợp tác xã chưa thu hút được nhiều thành viên tham gia và yếu trong liên kết tiêu thụ sản phẩm.

Một số chính sách còn chưa phù hợp với tính chất, quy mô và đặc điểm của mô hình kinh tế tập thể, hợp tác xã; nguồn lực triển khai chính sách chưa thực sự hiệu quả; do tác động của dịch bệnh COVID-19, nên hoạt động của Ban chỉ đạo trong 2 năm vừa qua chưa được thường xuyên, liên tục…

Theo Phó Thủ tướng Lê Minh Khái, trong năm 2023, khối lượng công việc của Ban Chỉ đạo là rất lớn, cùng với những mặt còn tồn tại, hạn chế nêu trên, để hoàn thành các nhiệm vụ đề ra bảo đảm chất lượng, đúng tiến độ, các thành viên Ban chỉ đạo và các bộ ngành cần tập trung thực hiện tốt các nhiệm vụ trọng tâm sau:

Thứ nhất, đẩy mạnh triển khai và cụ thể hóa Nghị quyết số 20-NQ/TW; Nghị quyết số 09/NQ-CP, ngày 2/2/2023 của Chính phủ ban hành chương trình hành động thực hiện Nghị quyết 20-NQ/TW; chương trình, kế hoạch thực hiện ở các bộ, ngành, địa phương và đôn đốc kiểm tra, giám sát việc triển khai thực hiện đảm bảo thống nhất, xuyên suốt trong toàn hệ thống.

Thứ hai, tiếp tục đổi mới, hoàn thiện khung khổ pháp lý, cơ chế chính sách thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã; trọng tâm là dự án Luật Hợp tác xã (sửa đổi), các văn bản hướng dẫn thi hành và các cơ chế đặc thù hỗ trợ lĩnh vực kinh tế tập thể tạo tiền đề cho sự phát triển trong những năm tiếp theo.

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với các cơ quan của Quốc hội nghiên cứu, tiếp thu các ý kiến đóng góp, hoàn thiện Dự án Luật Hợp tác xã (sửa đổi) để trình Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV.

Khẩn trương nghiên cứu, xây dựng trình cấp có thẩm quyền ban hành Nghị định, Thông tư và các văn bản hướng dẫn Luật, để đảm bảo tính kịp thời, đồng bộ trong quá trình triển khai thực hiện Luật Hợp tác xã mới. Tránh tình trạng Luật phải chờ Nghị định, Thông tư mới đi vào cuộc sống.

Phó Thủ tướng yêu cầu cơ quan soạn thảo tiếp tục "dành thời gian, tâm huyết, cầu thị tiếp thu các ý kiến tâm huyết của các nhà khoa học, cố gắng hoàn thiện dự thảo Luật Hợp tác xã (sửa đổi) với chất lượng cao nhất, đáp ứng đúng nhu cầu, đòi hỏi của thực tiễn, bảo đảm khi luật được thông qua sẽ sớm đi vào cuộc sống".

Giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư nghiên cứu, sửa đổi bổ sung Quyết định số 1804/QĐ-TTg, ngày 13/11/2020 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã giai đoạn 2021-2025.

Phó Thủ tướng giao Bộ Tài chính nghiên cứu, rà soát, đánh giá tổng thể các Luật về thuế để báo cáo Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, sửa đổi, bổ sung; trong đó cần có chính sách thuế thu nhập doanh nghiệp đặc thù, phù hợp với bản chất tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau của các tổ chức kinh tế hợp tác.

Giao NHNN rà soát, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức, hoạt động của các Quỹ tín dụng nhân dân trong việc mở rộng địa bàn hoạt động, kết nạp thành viên mới;… sửa đổi các quy định gây vướng mắc, chồng chéo với Luật Hợp tác xã; nghiên cứu, hoàn thiện các quy định về cho vay nội bộ trong quá trình sửa đổi Luật hợp tác xã.