Doanh nghiệp mòn mỏi chờ hoàn thuế

Điêu đứng vì thiếu vốn quay vòng

Mặc dù, Tổng cục Thuế đã có văn bản trả lời Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh về việc hướng dẫn hoàn thuế cho công ty theo quy định, nhưng hiện các vướng mắc về truy xuất nguồn gốc nguyên liệu vẫn chưa được tháo gỡ. “Càng giam tiền hoàn thuế, doanh nghiệp sẽ càng sớm phá sản”, bà Đinh Thị Thanh Tâm, Giám đốc công ty cho biết.

Cũng nằm trong nhóm doanh nghiệp chưa được hoàn thuế, ông Nguyễn Chí Linh, Chủ tịch của thương hiệu LiOA cho biết, tính từ tháng 2 đến hết tháng 6/2023, tổng số tiền thuế VAT của doanh nghiệp cần được hoàn đã lên đến gần 200 tỷ đồng. Trong đó, riêng Công ty LiOA tại Đồng Nai là trên 142 tỷ đồng (Cục Thuế tỉnh Đồng Nai đã hoàn 10 tỷ đồng). Tương tự Công ty TNHH Thương mại Hoàng Dũng (quận 10, TP. Hồ Chí Minh) đang chờ được hoàn gần 40 tỷ đồng tiền thuế VAT; Công ty TNHH Công nghiệp Vạn Xuân (quận 1, TP. Hồ Chí Minh) chờ được hoàn 58 tỷ đồng...

Theo khảo sát của Hiệp hội Doanh nghiệp TP. Hồ Chí Minh (HUBA) mới đây, một số doanh nghiệp không được hoàn thuế VAT từ vài năm nay với số tiền từ vài tỷ đồng đến hàng chục tỷ đồng do thời gian xác minh hóa đơn và nguồn gốc hàng hóa đầu vào rất lâu, ảnh hưởng đến dòng tiền của doanh nghiệp. Trong khi đó, có đến 51% doanh nghiệp được khảo sát có doanh thu giả, số doanh nghiệp có lợi nhuận giảm chiếm 62%, sản phẩm, hàng hóa tồn kho tăng lên 41%. Có đến 30% doanh nghiệp đánh giá tình hình kinh doanh quý tiếp theo tiếp tục suy giảm.

Về vấn đề này, ông Phạm Quang Anh, Giám đốc Công ty May mặc Dony cho biết, với các doanh nghiệp xuất khẩu, tiền hoàn thuế rất quan trọng vì thực tế. “Nếu không hoàn thuế được, doanh nghiệp càng làm càng lỗ”, ông Anh nói.

Tránh tình trạng chiếm dụng tiền hoàn thuế

Trước tình hình trên, triển khai chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế đã quyết liệt chỉ đạo cơ quan thuế các cấp tập trung nguồn lực xử lý hồ sơ hoàn thuế VAT nhằm hỗ trợ tối đa nguồn vốn cho doanh nghiệp trong sản xuất, kinh doanh. Tổng cục Thuế cho biết, đã yêu cầu cơ quan thuế các cấp bố trí đầy đủ nguồn lực, khẩn trương hoàn thành việc kiểm tra hoàn thuế đối với các hồ sơ đề nghị hoàn thuế, đảm bảo giải quyết hồ sơ hoàn thuế của người nộp thuế đúng thời hạn quy định, đúng đối tượng và trường hợp được hoàn thuế, không để tồn đọng kéo dài, gây bức xúc cho người nộp thuế.

Bên cạnh đó, cơ quan thuế đã tổ chức đối thoại với 63 doanh nghiệp có vướng mắc về hồ sơ hoàn thuế. Các hồ sơ thuế được cơ quan thuế thông báo tiến độ tình trạng giải quyết cho người nộp thuế biết một cách công khai, minh bạch. Nhờ đó, trong tháng 6/2023, cơ quan thuế đã ban hành hoàn 1.338 quyết định hoàn thuế VAT, tương ứng số thuế đã hoàn là 13.567 tỷ đồng, tăng 43% so với bình quân 5 tháng đầu năm 2023 và tăng 8% so với cùng kỳ năm 2022.

Nhìn nhận vấn đề này, PGS-TS. Đinh Trọng Thịnh, Học viện Tài chính cho rằng, theo luật định, cơ quan thuế có trách nhiệm thực hiện hoàn thuế đầy đủ, đúng tiêu chuẩn, đúng nguyên tắc cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, đã có trường hợp một số doanh nghiệp bị phát hiện cố tình gian lận để chiếm dụng tiền hoàn thuế, từ đó các cơ quan quản lý phải có thời gian kiểm tra, xác định lại.

Vi phạm về hoàn thuế là có, nhưng cũng không thể vì thế mà để những doanh nghiệp chấp hành tốt phải thiệt hại. Cùng với đó, cần xác định lại thời gian thực hiện hoàn thuế và quy định rõ nếu trong trường hợp cần thiết phải kéo dài thời gian, thì nhiều nhất là 15-20 ngày chứ không thể để cả năm. Đồng thời, cần nâng cao trách nhiệm về thuế của doanh nghiệp.

Để giảm thiểu các hành vi gian lận, Tổng cục Thuế cũng yêu cầu các cục thuế tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra sau hoàn đối với quyết định hoàn thuế thuộc diện hoàn thuế trước, kiểm tra sau, nhằm kịp thời phát hiện việc sử dụng hóa đơn không hợp pháp, hoặc sử dụng không hợp pháp hóa đơn, trục lợi trong hoàn thuế nhằm chiếm đoạt ngân sách Nhà nước, xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Ngoài ra, theo các chuyên gia, cơ quan thuế cần thông báo thông tin thường xuyên hơn cho người nộp thuế về tiến độ giải quyết hồ sơ, dự kiến thời gian giải quyết hoàn thuế; phân loại thuộc diện kiểm tra trước, hoàn thuế sau; đảm bảo giải quyết hồ sơ đúng thời hạn, đúng đối tượng được hoàn theo quy định của Luật Quản lý thuế; tăng cường đối thoại với doanh nghiệp có vướng mắc về hoàn thuế VAT… để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc.