Chính sách tài khóa linh hoạt thúc đẩy tăng trưởng

Kết thúc năm 2023 với nhiều thành tựu

Một trong những thành tựu đáng chú ý trong năm 2023 của ngành Tài chính là Bộ đã chủ động điều hành chính sách tài khóa linh hoạt, ứng phó hiệu quả, kịp thời với biến động phức tạp của tình hình trong nước và ngoài nước; đảm bảo nguồn lực hỗ trợ phục hồi và phát triển kinh tế, đảm bảo các cân đối lớn, an ninh, quốc phòng, đảm bảo an sinh xã hội.

Ngay từ đầu năm, Bộ Tài chính đã tích cực rà soát các nguồn thu, tăng cường quản lý thu các lĩnh vực, ngành hàng, địa bàn trọng điểm, hoạt động thương mại điện tử, giao dịch xuyên biên giới, chuyển nhượng bất động sản..., phấn đấu tăng thu ở các lĩnh vực, địa bàn có điều kiện để bù đắp số giảm thu do thực hiện các chính sách miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí, tiền thuê đất.

Bộ Tài chính đã tham mưu, đề xuất trình Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ thông qua và ban hành nhiều chính sách miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất trong năm 2023 với quy mô dự kiến khoảng 200 nghìn tỷ đồng; chỉ đạo quản lý, điều hành chi NSNN chặt chẽ, triệt để tiết kiệm chi thường xuyên; ưu tiên bố trí tăng chi đầu tư phát triển ngay từ khâu phân bổ dự toán và phân bổ các nguồn tăng thu, tiết kiệm chi của ngân sách Trung ương, nhất là đầu tư phát triển hệ thống đường cao tốc, giao thông kết nối liên vùng...

Bộ Tài chính đã chủ động, linh hoạt, kịp thời đề xuất các chính sách hiệu quả để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp

Nhờ chủ động trong điều hành, kết quả thực hiện thu NSNN đến ngày 25/12/2023 đạt 1.693,5 nghìn tỷ đồng, tăng 4,5% so dự toán; trong đó, thu nội địa tăng 5,7%, thu dầu thô đạt tăng 44,6%, thu cân đối từ hoạt động xuất nhập khẩu đạt 92,1% dự toán. Tổng số đã miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất cho doanh nghiệp và người dân khoảng 193,4 nghìn tỷ đồng...

Chi NSNN đạt khoảng 1,73 triệu tỷ đồng, bằng 83,4% dự toán. Trong đó, chi đầu tư phát triển ước đạt 79,8% dự toán Quốc hội quyết định, bằng 81,9% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, tăng 144 nghìn tỷ đồng (33%) so với cùng kỳ năm 2022; chi thường xuyên ước đạt 90,3% dự toán; đảm bảo chi trả kịp thời, đầy đủ các khoản nợ đến hạn; bố trí kinh phí thực hiện cải cách tiền lương từ 1/7/2023 và thực hiện các chính sách an sinh xã hội đã ban hành.

Cân đối ngân sách Trung ương và ngân sách địa phương các cấp được đảm bảo. Lũy kế đến ngày 25/12/2023, đã phát hành được 296,7 nghìn tỷ đồng trái phiếu chính phủ, bằng 74,2% kế hoạch đầu năm, kỳ hạn phát hành bình quân 12,54 năm, lãi suất bình quân 3,21%/năm, góp phần bù đắp bội chi và trả nợ các khoản nợ gốc ngân sách Trung ương đến hạn.

Cùng với đó, Bộ cũng chỉ đạo tăng cường quản lý, kiểm soát chặt chẽ nợ công, tiếp tục tái cơ cấu theo hướng an toàn, bền vững; đồng thời, tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp, nghiệp vụ cơ cấu lại nợ công phù hợp với điều kiện thị trường; thực hiện phát hành trái phiếu chính phủ kỳ hạn dài; thanh toán, chi trả đầy đủ, đúng hạn các khoản nợ gốc, lãi đến hạn theo cam kết...

Dự kiến đến cuối năm 2023, dư nợ công khoảng 37% GDP, dư nợ Chính phủ khoảng 34% GDP, thấp hơn mức trần và ngưỡng cảnh báo được Quốc hội cho phép tại Nghị quyết số 23/2021/QH15 của Quốc hội…

Nhờ đó, cả 3 tổ chức xếp hạng tín nhiệm toàn cầu đều đánh giá triển vọng dài hạn của Việt Nam ở mức tích cực, trong đó Fitch Ratings đã nâng xếp hạng tín nhiệm quốc gia dài hạn từ mức BB lên mức BB+ “Triển vọng ổn định”; S&P, Moody’s giữ mức xếp hạng tín nhiệm quốc gia của Việt Nam (tương ứng là BB+ “Triển vọng ổn định”; Ba2 “Triển vọng tích cực”).

Tạo nền tảng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế

Năm 2024, nhiệm vụ tài chính - NSNN đã được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 6. Theo đó, mục tiêu tăng trưởng kinh tế đạt khoảng 6-6,5%; kiểm soát lạm phát trong phạm vi 4-4,5%; dự toán thu NSNN là 1,7 triệu tỷ đồng (trong đó, thu nội địa chiếm 84,9%, thu dầu thô chiếm 2,7%, thu cân đối từ hoạt động xuất nhập khẩu chiếm 12%); dự toán chi NSNN là 2,12 triệu tỷ đồng (trong đó, chi đầu tư phát triển chiếm khoảng 32%, dự toán chi thường xuyên chiếm khoảng 55,5%); bội chi NSNN là 399,4 nghìn tỷ đồng, tương đương khoảng 3,6% GDP.

Căn cứ Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán NSNN năm 2024, Bộ Tài chính xác định: Tổ chức điều hành chính sách tài khóa chủ động, linh hoạt, có trọng tâm, trọng điểm... Theo đó, các giải pháp là tiếp tục giữ vững nền tảng kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn, thúc đẩy tăng trưởng, phát triển bền vững các lĩnh vực kinh tế - xã hội; tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách pháp luật về thu NSNN, tăng cường quản lý thu, phấn đấu hoàn thành dự toán thu được giao ở mức cao nhất đảm bảo nguồn lực thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội; quản lý chi NSNN chặt chẽ, tăng cường tiết kiệm chi, nâng cao hiệu quả quản lý, phân bổ, sử dụng NSNN, siết chặt kỷ luật, kỷ cương tài chính; tiếp tục đẩy mạnh cơ cấu lại chi NSNN gắn với các mục tiêu về tái cơ cấu nền kinh tế, phát triển bền vững; kiểm soát chặt chẽ bội chi NSNN, nợ công, các nghĩa vụ nợ dự phòng; đảm bảo sự vận hành ổn định, an toàn của thị trường tài chính và dịch vụ tài chính; xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, thúc đẩy cạnh tranh bình đẳng giữa các thành phần kinh tế...

Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái đánh giá: Bộ Tài chính đã chủ động, linh hoạt, kịp thời đề xuất các chính sách hiệu quả để hỗ trợ nền kinh tế, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, người dân. Nhờ chủ động trong điều hành và vận dụng hiệu quả nhiều giải pháp quản lý thu, chi NSNN, ngành tài chính đã đảm bảo nguồn lực cân đối ngân sách các cấp, nguồn lực thực hiện các nhiệm vụ, song vẫn kiểm soát được bội chi, nợ công.

Để hoàn thành tốt nhiệm vụ năm 2024, Phó Thủ tướng chỉ đạo ngành tài chính cần tập trung triển khai ngay kế hoạch, chương trình hành động và chỉ đạo thực hiện quyết liệt ngay từ những ngày đầu của năm 2024. Bên cạnh đó, Bộ Tài chính cần phối hợp chặt chẽ với các bộ, cơ quan ở trung ương, điều hành chính sách tài khóa chủ động, phù hợp; tập trung thực hiện có hiệu quả các chính sách đã ban hành và dự kiến ban hành để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội và hoàn thành cao nhất các mục tiêu của kế hoạch năm 2024 đã đề ra.