Triển vọng lạc quan của thị trường trái phiếu doanh nghiệp năm 2024

Cụ thể, CTCP Đầu tư Hạ tầng Kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh (CII) phát hành 2.800 tỷ đồng trái phiếu chuyển đổi có kỳ hạn 10 năm với lãi suất 10%/năm cho 4 quý đầu tiên và sau đó thả nổi với mức lãi bù 2,5%/năm cao hơn lãi suất tham chiếu và trái chủ có quyền chuyển đổi sang cổ phiếu với mức giá 10.000/cổ phiếu. Tập đoàn Vingroup (VIC) cũng phát hành thành công 2.000 tỷ đồng trái phiếu ra công chúng với kỳ hạn 3 năm và lãi suất cố định 15%/năm cho năm đầu tiên và sau đó thả nổi với mức bù 4,5%/năm cao hơn lãi suất tham chiếu...

Trong số các doanh nghiệp phát hành trái phiếu đáng chú ý có trái phiếu của CII với ưu điểm nổi bật có tính chuyển đổi thành cổ phiếu nên đã thu hút sự tham gia của hơn 4.000 NĐT cá nhân trong nước, chiếm 80,14% tổng số lượng chào bán.

Nhiều kỳ vọng kênh huy động trái phiếu doanh nghiệp trong năm 2024 sẽ sôi động hơn

Theo FiinGroup, mặc dù giá trị phát hành trong tháng 1/2024 khá khiêm tốn, nhưng nếu so với cùng kỳ năm 2023 (tổng giá trị phát hành cũng chỉ ở mức 490 tỷ đồng) con số trên không phải thấp. Còn nếu so với giai đoạn tăng trưởng mạnh như năm 2021 (10.400 tỷ đồng) và 2022 (gần 20.000 tỷ đồng) thì tổng giá trị chào bán thành công trong tháng 1/2024 này còn rất khiêm tốn.

Theo nhận định của FiinGroup trong năm 2024 triển vọng cho kênh huy động trái phiếu doanh nghiệp sẽ sôi động hơn năm 2023. Lý do đưa ra nhận định trên được FiinGroup chỉ ra, thứ nhất, ngân hàng đẩy mạnh phát hành trái phiếu nhằm cải thiện năng lực vốn. Tuy chưa công bố hết kế hoạch, nhưng hầu hết các ngân hàng sẽ có kế hoạch huy động vốn dưới hình thức trái phiếu doanh nghiệp trong năm nay nhằm bổ sung nguồn vốn, đáp ứng mục tiêu tăng trưởng tín dụng năm 2024 (dự kiến 15% trên toàn hệ thống cho cả năm 2024) cũng như các năm tiếp theo. Bên cạnh đó, việc bổ sung nguồn vốn trái phiếu của ngân hàng cũng sẽ gia tăng vốn cấp 2 và góp phần đáp ứng tốt hơn các chỉ tiêu về an toàn vốn và quản trị rủi ro của NHNN như yêu cầu về tỷ lệ sử dụng vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn.

Thứ hai, môi trường lãi suất thấp và thuận lợi cho huy động vốn dài hạn. Để tạo sự hấp dẫn cho nhà đầu tư, hầu hết các đợt chào bán trái phiếu hiện nay đều có cơ chế lãi suất thả nổi và neo theo lãi suất tham chiếu của các ngân hàng lớn. Mặt bằng lãi suất được dự báo vẫn được duy trì thấp như hiện nay, đồng thời lãi suất quốc tế có xu hướng giảm trong những năm tới. Đây sẽ là yếu tố xúc tác rất lớn cho các ngành và doanh nghiệp có nhu cầu vốn dài hạn có thể tính toán đến việc phát hành trái phiếu, chuẩn bị cho việc mở rộng sản xuất kinh doanh, nhất là khi bối cảnh kinh tế vĩ mô đã có sự phục hồi mạnh trong những tháng cuối năm 2023.

Thứ ba, các công ty tài chính tiêu dùng cũng sẽ bước vào giai đoạn mới tăng trưởng trở lại sau một năm 2023 suy giảm, do các vấn đề thực hành thu hồi nợ của nhiều đơn vị đã được xử lý. Ngoài ra, các thị trường bất động sản có thể cần thêm thời gian để có thể chứng kiến sự hồi phục mạnh trở lại nhưng những biện pháp tháo gỡ pháp lý. Nhất là đối với phân khúc trung và thấp cấp sẽ làm tiền đề cho việc giảm rủi ro pháp lý dự án để các chủ đầu tư có thể khôi phục hoạt động huy động vốn tín dụng, trong đó có kênh trái phiếu doanh nghiệp...

Thứ tư, niềm tin của nhà đầu tư từng bước được cải thiện. Mặc dù các sự kiện vi phạm về trái phiếu doanh nghiệp vẫn đang trong quá trình giải quyết và nhiều lô trái phiếu đã được xử lý về mặt kỹ thuật theo tinh thần của Nghị định 08 về tái cơ cấu nợ trái phiếu riêng lẻ, song FiinGroup đã ghi nhận sự tham gia nhất định của nhà đầu tư cá nhân chuyên nghiệp vào một số lô trái phiếu riêng lẻ được phát hành bởi những doanh nghiệp đầu ngành, có rủi ro vừa phải và sự minh bạch cao về thông tin.

Tuy nhiên, về lâu dài, FiinGroup kỳ vọng cơ sở nhà đầu tư vào trái phiếu doanh nghiệp cần được mở rộng hơn nữa thay vì chủ yếu là các NHTM, nhà đầu tư cá nhân như hiện nay. Các công ty bảo hiểm và quỹ đầu tư của họ hiện đang quản lý khoảng 35 tỷ USD nhưng còn rất hạn chế tham gia vào TPDN, nhất là sau khi Luật Kinh doanh Bảo hiểm đi vào hiệu lực từ đầu năm 2023 không cho phép các đơn vị này đầu tư vào trái phiếu có mục đích cơ cấu lại nợ. "Chúng ta cũng cần cải thiện những quy định hiện nay để có thể tạo điều kiện cho các quỹ đầu tư trái phiếu và các định chế đầu tư được cấp phép và hoạt động có thể mở rộng tham gia vào kênh trái phiếu doanh nghiệp như các thị trường trong khu vực”, FiinGroup đề xuất giải pháp hỗ trợ thị trường trái phiếu doanh nghiệp trong thời gian tới.