Tăng lãi suất điều hành: Giảm áp lực lên lạm phát, tỷ giá

	Tăng lãi suất điều hành “hóa giải” nhiều thách thức
	Ngân hàng Nhà nước Việt Nam điều chỉnh các mức lãi suất điều hành

Bám sát diễn biến thị trường

NHNN vừa quyết định điều chỉnh một loạt lãi suất điều hành. Cụ thể, tăng lãi suất tái cấp vốn từ 5%/năm lên 6%/năm; lãi suất tái chiết khấu từ 3,5%/năm lên 4,5%/năm; lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng và cho vay bù đắp thiếu hụt vốn trong thanh toán bù trừ của NHNN đối với TCTD từ 6%/năm lên 7%/năm. NHNN nâng lãi suất tối đa áp dụng đối với tiền gửi không kỳ hạn và có kỳ hạn dưới 1 tháng từ mức 0,5%/năm lên 1%/năm; lãi suất tối đa áp dụng đối với tiền gửi có kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 6 tháng từ 5%/năm lên 6%/năm; riêng lãi suất tối đa đối với tiền gửi bằng VND tại QTDND, Tổ chức tài chính vi mô từ 5,5%/năm lên 6,5%/năm...

Bình ổn lãi suất cho vay là mục tiêu Vietcombank đặt ra trong thời gian tới

Giải thích về quyết định tăng lãi suất, NHNN cho biết, bám sát nghị quyết của Quốc hội, chỉ đạo của Chính phủ, NHNN điều hành chính sách tiền tệ (CSTT) chủ động, linh hoạt, phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô khác nhằm góp phần kiểm soát lạm phát, hỗ trợ phục hồi kinh tế, thích ứng kịp thời với diễn biến thị trường trong và ngoài nước. Qua đó ổn định thị trường tiền tệ, ngoại hối và đảm bảo an toàn hệ thống ngân hàng. Tuy nhiên, lạm phát toàn cầu vẫn ở mức cao, Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) đã 5 lần điều chỉnh tăng lãi suất mục tiêu lên mức 3-3,25%/năm và dự báo còn tiếp tục tăng trong các tháng cuối năm 2022 và năm 2023. Đồng USD lên giá mạnh, gia tăng áp lực lên mặt bằng lãi suất và tỷ giá trong nước, tạo sức ép lên lạm phát. Để tiếp tục góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, tiền tệ, đảm bảo an toàn hệ thống ngân hàng, NHNN quyết định điều chỉnh các mức lãi suất điều hành.

Lần điều chỉnh tăng lãi suất điều hành này của NHNN, theo đánh giá của TS. Võ Trí Thành - Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia là giải pháp kịp thời, phù hợp với xu hướng chung trên toàn thế giới và điều kiện trong nước. Qua đó cho thấy phản ứng chính sách chủ động, nhạy bén của NHNN trước diễn biến thị trường. Đồng USD mạnh lên, gây áp lực mất giá cho các đồng tiền còn lại, trong đó có cả VND. Nếu Việt Nam không nâng lãi suất, thì áp lực mất giá VND lớn hơn. Việc nâng lãi suất điều hành là để bảo vệ đồng nội tệ. Hay nói cách khác, đảm bảo việc mất giá của đồng VND so với USD trong tương quan giữa các nước ở mức chấp nhận được...

Chung quan điểm, TS. Nguyễn Hữu Huân - Trưởng bộ môn tài chính Trường Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh cho rằng, trước áp lực tỷ giá ngày càng căng thẳng, đặc biệt là những tháng cuối năm - khi nhu cầu nhập hàng hóa bán trong dịp Tết cao dẫn đến cầu USD tăng; động thái tăng lãi suất của NHNN là phù hợp để giảm áp lực lên tỷ giá, vừa đảm bảo lãi suất trong nước vẫn tốt, hấp dẫn đối với nhà đầu tư nước ngoài.

Theo số liệu cập nhật từ NHNN, đến thời điểm này, tín dụng toàn hệ thống tăng khoảng 11,35% trong khi huy động vốn chỉ đạt 4,78% so với cuối năm 2021. Bởi vậy, theo một chuyên gia ngân hàng, việc điều chỉnh tăng lãi suất tiền gửi bằng VND còn giúp duy trì lãi suất thực dương, khuyến khích người dân tiếp tục gửi tiền vào hệ thống ngân hàng. Qua đó giúp hệ thống ngân hàng tiếp tục huy động được nguồn vốn, để hỗ trợ quá trình phục hồi kinh tế, nâng cao an toàn hệ thống.

Điều hành chính sách thận trọng, linh hoạt

Khác với lần thay đổi lãi suất điều hành trước, lần này, NHNN điều chỉnh mức lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa bằng VND đối với lĩnh vực ưu tiên lên 5,5%/năm. Việc điều chỉnh thận trọng trần lãi suất cho vay của NHNN cho thấy, ngành Ngân hàng đang cố gắng tạo điều kiện để doanh nghiệp và người dân có thể tiếp cận vốn vay với chi phí thấp trong các lĩnh vực ưu tiên của của Chính phủ trong bối cảnh mặt bằng lãi suất có xu hướng tăng.

Không phủ nhận quy luật "nước lên thì thuyền lên", lãi suất huy động tăng thì lãi suất cho vay không thể giữ nguyên. Song, TS. Trương Văn Phước - nguyên Quyền Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia cho rằng, các NHTM cũng sẽ cố gắng để mặt bằng lãi suất cho vay không tăng quá cao để tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp. Thực tế, thời gian qua, hệ thống ngân hàng đã hy sinh một phần lợi nhuận để hỗ trợ người vay. “Tôi tin rằng, hệ thống ngân hàng sẽ có cách để mặt bằng lãi vay không bị tăng quá nhiều thời gian tới. Chúng ta đang nỗ lực chống lạm phát, nhưng cũng cần phải duy trì lãi suất và tỷ giá phù hợp để hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi. Trong giai đoạn này, rất cần sự chia sẻ lẫn nhau giữa ngân hàng, doanh nghiệp và cả người dân”, TS. Phước bày tỏ kỳ vọng.

Diễn biến thị trường hiện nay, theo TS. Võ Trí Thành, việc thực hiện các mục tiêu vừa hỗ trợ tăng trưởng, vừa đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô đối với NHNN ngày càng thách thức. Khi mà dư địa CSTT ngày càng hạn hẹp thì rất cần sự phối hợp chặt chẽ hơn từ chính sách tài khóa như, thúc đẩy đầu tư công, thực hiện tốt hơn chương trình phục hồi kinh tế...

Đồng quan điểm, TS. Phước cho rằng, để giảm sức ép lên hệ thống ngân hàng, việc đầu tiên là cần đẩy nhanh tốc độ triển khai gói hỗ trợ phục hồi kinh tế 350.000 tỷ đồng của Chính phủ để tạo sức lan tỏa, giúp người dân, doanh nghiệp phục hồi sau dịch. Vấn đề nữa phải xử lý là thị trường vốn Việt Nam, trong đó có trái phiếu doanh nghiệp, chứng khoán… Từ đó tăng khả năng tiếp cận vốn cho người dân, doanh nghiệp, giảm sức ép cấp vốn trên vai ngân hàng.

Về diễn biến lãi suất trong thời gian tới, TS. Thành nhận định, áp lực vẫn rất lớn từ cả bên ngoài và bên trong. Nhất là từ việc Fed có tiếp tục tăng lãi suất nữa hay không thì ngoài tầm kiểm soát của nhà quản lý. Để hóa giải bớt áp lực, TS. Thành cho rằng, NHNN tiếp tục điều hành chính sách khéo léo, linh hoạt, gắn với minh bạch thông tin, củng cố lòng tin vào chính sách. Đặc biệt đối với thị trường tài chính, niềm tin có ý nghĩa rất quan trọng.

“Điều hành CSTT là cả nghệ thuật, vừa kết hợp nhiều công cụ điều hành và vừa tôn trọng quy luật thị trường để đạt mục tiêu xuyên suốt là ổn định kinh tế vĩ mô. Nguyên tắc linh hoạt, ổn định chứ không cố định là nghệ thuật để đạt mục tiêu”, vị chuyên gia này nhấn mạnh và kỳ vọng, sắp tới, Fed sẽ giảm tốc tăng lãi suất, lạm phát toàn cầu cũng giảm dần sẽ giúp cho áp lực bên ngoài vơi đi đối với cơ quan điều hành.

Qua những thay đổi chính sách của NHNN trong thời gian vừa qua, TS. Nguyễn Hữu Huân đánh giá, NHNN phát đi thông điệp rõ ràng và nhất quán trong điều hành CSTT là thận trọng nhưng linh hoạt. Giai đoạn tới, bên cạnh tiếp tục điều hành CSTT như giai đoạn vừa qua, NHNN nên kiểm soát chặt nợ xấu để hạn chế rủi ro đối với hoạt động hệ thống ngân hàng.

Lãnh đạo NHNN cho biết, sẽ theo dõi sát diễn biến thị trường trong nước và quốc tế để kịp thời điều hành linh hoạt, đồng bộ các giải pháp, công cụ CSTT, sẵn sàng can thiệp thị trường tiền tệ, ngoại hối để đáp ứng nhu cầu thanh khoản của các TCTD; qua đó góp phần ổn định thị trường, đảm bảo an toàn hoạt động của hệ thống ngân hàng.