SCIC đã sẵn sàng trở thành Quỹ đầu tư Chính phủ

Tại cuộc họp báo về Diễn đàn M&A 2020 do Báo Đầu tư tổ chức sáng ngày 5/11/2020, ông Đinh Việt Tùng - Phó Tổng Giám đốc Tổng công ty Đầu tư và kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC) cho biết, SCIC đã có định hướng chuyển trọng tâm nhiệm vụ sang hoạt động đầu tư kinh doanh vốn.

Việc phát triển SCIC theo mô hình Quỹ Đầu tư Chính phủ phù hợp với sự chuẩn bị và chuyển hướng trong chiến lược hoạt động của SCIC. Theo đó, từ sau 2025, SCIC sẽ chuyển trọng tâm từ quản trị doanh nghiệp sang đầu tư, kinh doanh vốn một cách tích cực và chủ động. Thông qua đó, SCIC sẽ thực hiện đầy đủ và rõ nét hơn vai trò là nhà đầu tư của Chính phủ, với mục tiêu tìm kiếm cơ hội đầu tư vào các ngành, lĩnh vực mang lại hiệu quả kinh tế hoặc Nhà nước cần tiếp tục nắm giữ, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tại doanh nghiệp.

Ông Tùng cho biết, việc chuyển đổi mô hình hoạt động SCIC thành Quỹ Đầu tư Chính phủ dự kiến sẽ triển khai theo lộ trình sau:

Giai đoạn 2020 - 2025, SCIC sẽ dần chuyển hướng từ hoạt động tiếp nhận, quản trị doanh nghiệp và bán vốn sang tập trung đầu tư vào ngành, lĩnh vực mang lại hiệu quả và ngành, lĩnh vực Nhà nước cần tiếp tục nắm giữ chi phối để thực hiện vai trò then chốt của doanh nghiệp nhà nước.

Ngoài ra, đẩy mạnh triển khai hoạt động đầu tư, thực hiện tốt vai trò nhà đầu tư Chính phủ theo chức năng, nhiệm vụ và cơ chế được giao.

Triển khai xây dựng Đề án chuyển đổi mô hình thành Quỹ Đầu tư Chính phủ báo cáo các cơ quan có thẩm quyền và Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Đồng thời, chuẩn bị các điều kiện tiền đề để hoạt động theo mô hình Quỹ Đầu tư Chính phủ như thể chế, quy trình, quy chế; quy mô năng lực tài chính; nguồn nhân lực...

Giai đoạn sau năm 2025, sau giai đoạn chuẩn bị, SCIC sẽ hoạt động theo mô hình hoạt động Quỹ Đầu tư chính phủ.

Trước định hướng này của SCIC, câu hỏi đặt ra, cùng là các tổ chức 100% vốn nhà nước, vậy SCIC là tổng công ty hay quỹ đầu tư chính phủ, sẽ khác nhau về hoạt động đầu tư như thế nào?

Giải đáp vấn đề này, Phó Tổng giám đốc của SCIC giải thích: Một trong những điểm khác biệt lớn nhất giữa mô hình Tổng công ty và mô hình Quỹ đầu tư là tính tự chủ, tự quyết trong hoạt động đầu tư, kinh doanh vốn cũng như quy mô của nguồn vốn được quản lý.

Theo ông Tùng, nếu vẫn vận hành dưới hình thức một tổng công ty nhà nước như hiện nay, SCIC sẽ vẫn gặp phải những vướng mắc về cơ chế và hành lang pháp lý áp dụng chung cho mọi doanh nghiệp nhà nước, trong khi hoạt động của SCIC lại hết sức đặc thù.

Có thể nói, sau khi chuyển sang mô hình Quỹ Đầu tư Chính phủ, cùng với các quy định pháp lý chuyên ngành được ban hành, SCIC sẽ được “cởi trói” và thực sự “lớn lên”, chủ động triển khai các hoạt động kinh doanh của mình, ông Tùng hy vọng.

Khi đó, mặc dù việc quản lý phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp vẫn do SCIC thực hiện, nhưng tính chất của mối quan hệ giữa SCIC và doanh nghiệp sẽ có sự thay đổi đáng kể. Theo đó, SCIC thực sự có điều kiện để thể hiện rõ vai trò “cổ đông năng động” và hỗ trợ tích cực doanh nghiệp trong việc cải thiện chất lượng quản trị doanh nghiệp theo thông lệ tốt nhất.

Đặc biệt, do được vận hành trong hành lang pháp lý mới thông thoáng hơn, phù hợp hơn với mô hình quỹ đầu tư Chính phủ nên việc SCIC ra các quyết định quan trọng liên quan đến các hoạt động kinh doanh, đầu tư... của doanh nghiệp sẽ nhanh nhạy hơn và thực sự gắn với thị trường, thay vì bị ràng buộc bởi nhiều quy định pháp luật chung cho các doanh nghiệp nhà nước như hiện nay.

Trong 14 năm hoạt động, SCIC thành công trong việc thoái vốn, quản trị doanh nghiệp, tìm kiếm nhà đầu tư chiến lược. Vốn nhà nước tại SCIC được bảo toàn và phát triển. Chỉ tiêu kinh doanh tăng trưởng liên tục, năm sau cao hơn năm trước.

Lũy kế đến cuối năm 2019, vốn chủ sở hữu của SCIC đạt trên 51.911 tỷ đồng; tổng tài sản 55.828 tỷ đồng; tổng tài sản theo giá thị trường đạt 146.512 tỷ đồng (khoảng 6,2 tỷ USD). So với thời điểm thành lập, doanh thu của SCIC tăng gấp 46,8 lần, lợi nhuận sau thuế tăng gấp 37,1 lần; vốn chủ sở hữu tăng gấp 14,2 lần; tổng tài sản tăng gấp 10,5 lần. SCIC giải ngân trên 28.450 tỷ đồng cho hoạt động đầu tư.

Nhiều khoản đầu tư hiện hữu đem lại hiệu quả rất cao cho Nhà nước. Tiêu biểu như thương vụ đầu tư mua cổ phần phát hành thêm của Vinaconex với số tiền 1.600 tỷ đồng. Khoản đầu tư vào Vinaconex giúp đem lại cho SCIC doanh thu trên 4.600 tỷ đồng, lợi nhuận trên 3.000 tỷ đồng sau khi thoái vốn. Khoản đầu tư vào Cty cổ phần Sữa Việt Nam Vinamilk với giá trị 6.700 tỷ đồng.

Với quy mô, nguồn lực và kinh nghiệm đã tích lũy sau 14 năm hoạt động, SCIC có nhiều điểm tương đồng nhất định với các Quỹ đầu tư Chính phủ. Khi trở thành quỹ đầu tư Chính phủ, SCIC sẽ tập trung nguồn lực để tìm kiếm, hiện thực hóa các cơ hội đầu tư vào nền kinh tế Việt Nam và các doanh nghiệp trong nước. SCIC định hướng trở thành công cụ đắc lực để Chính phủ phát triển các ngành, lĩnh vực kinh tế trọng điểm đòi hỏi phải có sự tham gia của nhà nước.