Quy hoạch chiến lược cấp quốc gia chỉ 10 năm là tầm nhìn quá ngắn?

	Quy định rõ trách nhiệm của người đứng đầu
	Có nhất thiết phải đạt GDP bằng mọi giá?
	Quốc hội thảo luận về Nghị quyết xử lý nợ xấu và Luật các TCTD sửa đổi

Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật quy hoạch đã nêu khá đầy đủ các vấn đề như: Những nguyên tắc cơ bản trong hoạt động quy hoạch và nguyên tắc lập quy hoạch; mối quan hệ giữa các loại quy hoạch trong hệ thống quy hoạch quốc gia và thẩm quyền lập, thẩm định, quyết định việc phê duyệt quy hoạch; việc tích hợp quy trình phối hợp lập quy hoạch, nội dung quy hoạch và lấy ý kiến về quy hoạch…

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh

Đại biểu Nguyễn Thanh Phương (Cần Thơ) thống nhất với khái niệm quy hoạch tổng thể quốc gia mang tính chiến lược, tiếp cận theo hướng tầm nhìn lâu dài, dài hạn. Vì lẽ này các khái niệm quy hoạch vùng, tỉnh không nên dùng thuật ngữ "cụ thể hóa quy hoạch tổng thể quốc gia". Điều này dễ dẫn đến sự rập khuôn hoặc quy hoạch quốc gia có gì thì quy hoạch tỉnh, vùng có đó. Ông đề nghị nên thay thuật ngữ "cụ thể hóa" bằng thuật ngữ "căn cứ vào quy hoạch tổng thể quốc gia và tính đặc thù của vùng, tỉnh" sẽ đúng hơn.

Về nguyên tắc cơ bản trong quy hoạch, đại biểu này cũng thống nhất với các nguyên tắc đã ghi ra trong dự thảo. Nhưng đề xuất nên bổ sung thêm một khoảng về đảm bảo phát triển bền vững kinh tế - xã hội, môi trường và phát triển cân đối liên kết giữa các vùng, miền của quốc gia. “Tôi cho rằng trong quy hoạch tổng thể quốc gia phải định hướng và làm cho bằng được điều này vì phát triển bền vững kinh tế xã hội và môi trường, đặc biệt là phát triển cân đối giữa các vùng, miền là một mục tiêu mà chúng ta nhắm tới”, ông Phương nói.

Đại biểu này cũng cho rằng, khái niệm quy hoạch tổng thể quốc gia mang tính chiến lược, cần phải có thời kỳ đủ dài để làm cơ sở cho các quy hoạch cấp thấp hơn. Ông cho rằng, quy hoạch chiến lược cấp quốc gia chỉ 10 năm là tầm nhìn quá ngắn trong bối cảnh khoa học, kỹ thuật, công nghệ, kinh tế phát triển rất nhanh như hiện nay. Thậm chí quy hoạch chưa được thực hiện hết thời kỳ hay tỉnh, vùng quy hoạch chưa lâu thì đã phải điều chỉnh. Vì thế trong bối cảnh hiện nay, quy hoạch tổng thể quốc gia cần có tầm nhìn xa, định hướng ổn định, nhất định trong một thời kỳ đủ dài thì mới có thể có hiệu quả, tôi đề xuất cấp quốc gia là 20 năm, tầm nhìn 30 năm cấp vùng tỉnh là 10 năm và tầm nhìn 20 năm.

Trước đó, Báo cáo giải trình tiếp thu, chỉnh lý dự án Luật quy hoạch, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho rằng, đa số ý kiến của các đại biểu nhất trí với phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng của Luật Quy hoạch. Có ý kiến đề nghị mở rộng phạm vi điều chỉnh của Luật; đề nghị cân nhắc quy định theo hướng Luật này quy định về nguyên tắc, chính sách và quản lý nhà nước về quy hoạch.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội nhấn mạnh: Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp thu và chỉnh lý như tại Điều 1 dự thảo Luật. Theo đó, phạm vi điều chỉnh bao gồm việc lập, thẩm định, quyết định hoặc phê duyệt, công bố, thực hiện, điều chỉnh, giám sát, đánh giá, kiểm tra, thanh tra quy hoạch; quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong hoạt động quy hoạch.

Về một số ý kiến đề nghị bổ sung một số nguyên tắc như: đảm bảo tính khả thi, tính đồng bộ; tính dự báo; tính ổn định, bảo vệ môi trường, tính nhân dân, tiết kiệm, tính thứ bậc,... Có ý kiến đề nghị bổ sung căn cứ lập quy hoạch. Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng việc quy định cụ thể hơn các nguyên tắc cơ bản trong hoạt động quy hoạch cũng như nguyên tắc lập quy hoạch sẽ khắc phục được những hạn chế của công tác quy hoạch hiện nay, đó là thiếu tính liên kết, đồng bộ, mâu thuẫn, chồng chéo, không phù hợp với nguồn lực.

Đặc biệt về quy hoạch vùng trời, ông Thanh cho biết một số ý kiến đề nghị nghiên cứu, bổ sung quy hoạch vùng trời thành 1 loại quy hoạch riêng trong hệ thống quy hoạch hoặc thành một khoản của quy hoạch tổng thể quốc gia.

Tuy vậy, qua nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế và tham khảo ý kiến chuyên gia thì hiện nay chưa có quốc gia nào xây dựng quy hoạch riêng về vùng trời. Các hoạt động quy hoạch hiện nay là việc phân bổ và sắp xếp không gian bao gồm cả trên mặt đất, dưới lòng đất và trên vùng trời tới một độ cao nhất định phù hợp với các điều ước quốc tế. Do vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xin bổ sung điểm g khoản 2 Điều 23 về quy hoạch tổng thể quốc gia về “Định hướng khai thác và sử dụng vùng trời”. Chính phủ có trách nhiệm hướng dẫn chi tiết nội dung quy định này.

Cũng theo ông Thanh, trong mục “giải thích từ ngữ” của báo cáo, có ý kiến cho rằng cần giữ lại tên “Quy hoạch sử dụng biển” theo quy định tại Luật biển Việt Nam và Luật tài nguyên, môi trường biển và hải đảo để tránh việc sửa đổi nhiều luật, đặc biệt là Luật tài nguyên, môi trường biển và hải đảo mới được ban hành năm 2015. Song nhiều ý kiến cho rằng cần đổi tên quy hoạch liên quan đến không gian biển thành “Quy hoạch không gian biển quốc gia” để đảm bảo phù hợp với thông lệ quốc tế…

Ông Thanh cho biết, không gian biển là không gian mở, liên quan đến nhiều lĩnh vực, nhất là an ninh quốc phòng. Đây là khoảng không gian không chỉ chịu sự điều chỉnh của pháp luật Việt Nam mà còn cả các cam kết quốc tế, đặc biệt là Công ước của Liên hợp quốc về biển năm 1982. Theo Công ước của Liên hợp quốc về biển năm 1982, chủ quyền của quốc gia ven biển được mở rộng ra ngoài lãnh thổ và nội thủy của mình. Quốc gia ven biển có thể định ra, phù hợp với các quy định của Công ước và các quy tắc khác của pháp luật quốc tế, các luật và quy định liên quan đến việc đi qua không gây hại ở trong lãnh hải của mình . Đối với các vùng biển nằm ngoài lãnh hải (vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa, biển cả), quốc gia ven biển chỉ có quyền chủ quyền và quyền tài phán đối với một số lĩnh vực nhất định, quốc gia ven biển cũng phải tôn trọng quyền tự do biển cả.

Theo đó, nếu dùng thuật ngữ “quy hoạch sử dụng biển” thì phạm vi quy hoạch chỉ có thể trong vùng lãnh hải. Mặt khác, thuật ngữ “quy hoạch không gian biển” đã được nhiều quốc gia sử dụng từ rất lâu (như Hoa Kỳ, Australia, một số quốc gia thuộc Cộng đồng Châu Âu, Trung Quốc...). Vì vậy, để phù hợp với luật pháp và thông lệ quốc tế, quy hoạch đối với không gian biển cần được đặt tên là “quy hoạch không gian biển quốc gia”.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng cho biết, theo báo cáo của các cơ quan hữu quan được phân công qua rà soát, có 32 Luật cần sửa đổi, bổ sung các Điều liên quan đến quy hoạch để phù hợp với dự án Luật quy hoạch (quy định tại Phụ lục 2 của dự thảo Luật). Để bảo đảm tính khả thi, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉnh lý khoản 1 Điều 69 của dự thảo Luật theo hướng Luật quy hoạch sẽ có hiệu lực từ ngày 01/01/2019.