Quốc hội thông qua Luật Dữ liệu

Trước khi biểu quyết thông qua, Quốc hội đã nghe Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Dữ liệu.

Đối với nội dung công khai dữ liệu, có ý kiến đề nghị tiếp tục rà soát để đảm bảo tính tương thích với Luật Tiếp cận thông tin về hình thức công khai, thời điểm công khai; đồng thời bảo đảm hạn chế tối đa thiệt hại cho chủ sở hữu liên quan đến bí mật kinh doanh, bí mật cá nhân, thành viên hộ gia đình.

Trên cơ sở nghiên cứu ý kiến của ĐBQH, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã chỉ đạo rà soát, chỉnh lý nội dung này theo hướng quy định có tính nguyên tắc về công khai dữ liệu, hình thức công khai dữ liệu, trách nhiệm của cơ quan nhà nước trong việc công bố dữ liệu được công khai, thời điểm công khai đối với từng loại dữ liệu phù hợp với quy định của pháp luật về tiếp cận thông tin; đồng thời giao Chính phủ quy định chi tiết về từng nội dung cụ thể.

Về Cơ sở dữ liệu tổng hợp quốc gia, có ý kiến đề nghị tiếp tục rà soát nguyên tắc xây dựng, phát triển và việc thu thập, cập nhật, đồng bộ dữ liệu; đồng thời làm rõ mối quan hệ của Cơ sở dữ liệu tổng hợp quốc gia với cơ sở dữ liệu quốc gia và cơ sở dữ liệu chuyên ngành; quy định rõ hơn và có lộ trình để thực hiện việc thu thập, cập nhật, đồng bộ dữ liệu vào Cơ sở dữ liệu quốc gia.

Theo UBTVQH, dữ liệu tại Cơ sở dữ liệu tổng hợp quốc gia là nguồn tài nguyên dùng chung cho các cơ quan, tổ chức, cá nhân khai thác, sử dụng. Việc xây dựng, phát triển Cơ sở dữ liệu tổng hợp quốc gia với vai trò là trụ cột dữ liệu chính để tạo nền tảng cho phát triển Chính phủ số, thúc đẩy kinh tế số và hình thành xã hội số. Đồng thời, hoạt động này cũng giúp cắt giảm được rất nhiều thủ tục hành chính; hỗ trợ hoạt động quản lý nhà nước, chỉ đạo điều hành của Chính phủ; phục vụ công tác thống kê, hoạch định chính sách, xây dựng quy hoạch, chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, an ninh, quốc phòng, đối ngoại, đấu tranh phòng, chống tội phạm….

Trên cơ sở ý kiến của ĐBQH, UBTVQH đã chỉ đạo bổ sung quy định giao "Thủ tướng Chính phủ quyết định lộ trình xây dựng, phát triển cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành và lộ trình thực hiện việc thu thập, cập nhật, đồng bộ dữ liệu vào Cơ sở dữ liệu tổng hợp quốc gia" tại khoản 4 Điều 34 như dự thảo Luật tiếp thu, chỉnh lý bảo đảm tránh lãng phí.

Về xây dựng Trung tâm dữ liệu quốc gia, một số ý kiến đề nghị chỉ quy định khái quát mang tính nguyên tắc về xây dựng, phát triển Trung tâm dữ liệu quốc gia. Có ý kiến đề nghị làm rõ về vị trí, chức năng, vai trò của Trung tâm; đồng thời nghiên cứu quy định để tránh mâu thuẫn với quy định của pháp luật có liên quan. Có ý kiến nghị báo cáo làm rõ các phương án dự phòng để ứng phó, giải quyết sự cố có thể phát sinh.

Tiếp thu ý kiến của ĐBQH, quá trình tiếp thu, chỉnh lý, UBTVQH đã chỉ đạo rà soát gom nội dung Chương IV dự thảo Luật Chính phủ trình, gồm các điều 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 47 thành Mục 1 của Chương III quy định về xây dựng, phát triển Trung tâm dữ liệu quốc gia, gồm 3 điều (Điều 30 quy định về cơ sở hạ tầng của Trung tâm; Điều 31 quy định về trách nhiệm của Trung tâm; Điều 32 quy định về bảo đảm nguồn lực xây dựng, phát triển Trung tâm dữ liệu quốc gia).

Ngoài ra, việc xây dựng Trung tâm dữ liệu quốc gia hiện đang triển khai thực hiện trên cơ sở Nghị quyết số 175/NQ-CP ngày 30/10/2023 của Chính phủ phê duyệt Đề án Trung tâm dữ liệu quốc gia. Đảng uỷ Công an Trung ương đã báo cáo cấp có thẩm quyền và được đồng ý với chủ trương xây dựng Trung tâm dữ liệu quốc gia trực thuộc Bộ Công an quản lý. Chính phủ đã ban hành nghị định thành lập Trung tâm dữ liệu quốc gia là một đơn vị mới thuộc Bộ Công an và giao Bộ trưởng Bộ Công an quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức bộ máy.

Về sàn giao dịch dữ liệu, một số ý kiến nhất trí với việc thành lập sàn giao dịch dữ liệu. Tuy nhiên, đề nghị chỉ nên quy định một số nguyên tắc cơ bản cho sàn giao dịch dữ liệu và giao Chính phủ quy định, có lộ trình phù hợp với thực tiễn từng giai đoạn của Việt Nam. Tiếp thu ý kiến, UBTVQH đã chỉ đạo rà soát và chỉnh lý Điều 53 dự thảo Luật chính phủ trình (nay là Điều 42 dự thảo Luật tiếp thu, chỉnh lý) theo hướng chỉ quy định nội dung cơ bản về sàn dữ liệu và giao Chính phủ quy định chi tiết các nội dung theo thẩm quyền.