Nghị định 108/2015/NĐ-CP: Đề nghị lùi thời hạn thực hiện

Hiệp hội Bia – Rượu - NGK Việt Nam (VBA) vừa có văn bản chính thức gửi lên Văn phòng Chính phủ, Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp, Phòng Thương mại Công nghiệp Việt Nam (VCCI) kiến nghị về một số điều chưa hợp lý trong Nghị định 108/2015/NĐ-CP (Nghị định 108), quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành môt số điều của Luật Thuế Tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thuế TTĐB. Những kiến nghị này được dựa trên ý đóng góp của các hội viên trong hiệp hội.

Việc áp dụng mức giá tính thuế TTĐB bắt đầu từ ngày 01/01/2016 sẽ gây ảnh hưởng lớn đối với doanh nghiệp

Theo ý kiến các thành viên Hiệp hội, Nghị định 108 chưa đảm bảo sự thống nhất với các văn bản thuế của Luật Tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) hiện hành. Ngoài ra, nó cũng thiếu sự thống nhất trong việc xây dựng chính sách. Như tại Khoản 1, Điều 4 “Giá tính thuế” Nghị định 108/2015/NĐ-CP có sửa như sau: “Đối với hàng hóa nhập khẩu (trừ xăng các loại) do cơ sở kinh doanh nhập khẩu bán ra”.

Theo hiệp hội khi đưa ra thay đổi như vậy thì NĐ 108 đã gây ra mâu thuẫn với các Luật thuế Tiêu thụ đặc biệt hiện đang có hiệu lực. Luật số 27/2008/QH12 của Quốc hội và luật số 27 sửa đổi bổ sung một số điều Luật thuế Tiêu thụ đặc biệt trong đó hàng hoá tính thuế tiêu thụ đặc biệt bao gồm cả “xăng các loại”.

Ngoài ra, Nghị định cũng gây nhiều tác động lên hoạt động kinh doanh và tài chính của các doanh nghiệp nhập khẩu bia, rượu. Tại Điều 7 của Nghị định 108 có điều khoản về khấu trừ thuế TTĐB đã hướng dẫn cụ thể việc khấu trừ thuế TTĐB đã nộp đối với nguyên liệu mua trực tiếp từ cơ sở sản xuất trong nước đối với một số trường hợp cụ thể.

Như người nộp thuế sản xuất hàng hóa thuộc đối tượng chịu thuế TTĐB bằng các nguyên liệu chịu thuế TTĐB được khấu trừ số thuế TTĐB đã nộp đối với nguyên liệu nhập khẩu hoặc đã trả đối với nguyên liệu mua trực tiếp từ cơ sở sản xuất trong nước khi xác định số thuế TTĐB phải nộp. Số thuế TTĐB được khấu trừ tương ứng với số thuế TTĐB của nguyên liệu đã sử dụng để sản xuất hàng hóa bán ra.

Nhưng cách tính thuế mới dựa trên giá bán ra lại có thể làm tăng thuế TTĐB khoảng từ 60%-150%. Điều này cộng với kế hoạch tăng thuế TTĐB 15% như trong Luật 70 dẫn đến giá thành sản phẩm có thể tăng rất cao ngay khi Nghị định có hiệu lực vào ngày 01/01/2016 tới.

Khi xây dựng các kế hoạch sản xuất kinh doanh ngắn hạn và dài hạn, các doanh nghiệp phải dựa vào các quy định hiện hành. Vì vậy, khi thay đổi như vậy sẽ gây khó khăn lớn và có thể khiến doanh nghiệp phải ngừng hoạt động.

Ngoài ra, việc áp dụng cách tính thuế mới cũng gây ra bất hợp lý và khó khăn trong hoạt động xác định và quyết toán thuế TTĐB của doanh nghiệp nhập khẩu. Trên thực tế, doanh nghiệp nhập khẩu không thể và cũng không được phép (theo Luật Cạnh tranh) kiểm soát giá bán ra của cơ sở thương mại độc lập.

Việc áp dụng cách thuế TTĐB mới vốn nhằm tạo ra hiệu quả thu thuế tốt nhất từ các công ty sản xuất sẽ gặp khó khăn trong khâu thực thi cũng như vấn đề tuân thủ Luật Cạnh tranh.

Theo Hiệp hội, giá tính thuế mới có thể làm tăng nguồn thu thuế TTĐB nhưng chưa tính đến tác dụng phụ lên việc trốn thuế, kinh doanh rượu giả, và rượu nhập lậu. Kinh nghiệm tại các nước cũng cho thấy việc tăng thuế TTĐB có thể có tác dụng làm tăng nguồn thu ngân sách ngắn hạn nhưng về dài hạn, nó sẽ khiến giá hàng nhập khẩu tăng cao, vô hình chung kích thích các hoạt động buôn rượu lậu, hàng giả, hàng nhái, hàng trốn thuế.

Ngoài ra, đồ uống có cồn nhập khẩu mới chỉ chiếm một lượng không lớn trong thị trường đồ uống Việt Nam và không có ảnh hưởng đáng kể. Quan trọng hơn, giá tính thuế mới lần này có thể gây tâm lý không tốt trong giới đầu tư, đặc biệt là trong bối cảnh hội nhập kinh tế hiện nay.

Với những điểm nêu trên, cộng với việc Luật sửa đổi, bổ sung một số điều các Luật về thuế, vốn là cơ sở của Nghị định 108 chưa được Quốc hội khóa XIII thông qua, Hiệp hội đề nghị lùi việc điều chỉnh thời gian có hiệu lực, sớm nhất là ngày 01­/01/­2017 để các doanh nghiệp có 01 năm để chuẩn bị.

Đây được xem là khoảng thời gian hết sức cần thiết để giúp các doanh nghiệp có thế thích nghi đối với sự thay đổi chính sách vĩ mô, và có thời gian làm việc với các đối tác, hệ thống phân phối để thích ứng với thay đổi.