Lại lo luật "chắp vá"

	Sửa Luật Dạy nghề phải làm sao tăng được năng suất lao động
	Kỳ vọng cải thiện môi trường kinh doanh khi sửa Luật DN
	Sửa Luật Báo chí nằm trong chương trình của Quốc hội khóa XIII

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật về đầu tư, kinh doanh đã được “mổ xẻ” với những đánh giá ban đầu không mấy tích cực. Chưa cần phân tích sâu, chỉ riêng việc ban soạn thảo luật đề xuất sửa đổi quá nhiều nội dung thuộc cùng một luật, đã không nhận được nhiều “cảm tình” của các cơ quan thẩm định. Chưa kể, mục tiêu, quan điểm sửa luật tới nay có vẻ cũng chưa thống nhất giữa các cơ quan.

Những điểm nghẽn trên môi trường đầu tư vẫn đang chờ được tháo gỡ

Tại phiên họp của hội đồng thẩm định quốc gia do Bộ Tư pháp chủ trì liên quan đến Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các Luật về đầu tư, kinh doanh, hội đồng đã đánh giá sơ bộ: Dự thảo luật đề xuất sửa đổi 12 luật, trong đó tập trung chủ yếu vào 3 luật quan trọng là Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp, Luật Đất đai… Chỉ riêng đối với Luật Đầu tư đã kiến nghị sửa khoảng hơn 70 điều, khoản.

Với số lượng điều sửa đổi, bổ sung nhiều như vậy thì các ý kiến trong hội đồng thẩm định đánh giá đây không còn gọi là sửa đổi bổ sung một số điều của luật nữa, mà phải gọi là Luật Đầu tư sửa đổi.

Cần nhắc lại rằng Luật Đầu tư được Quốc hội thông qua vào cuối năm 2014 và được đánh giá là một trong những luật cởi mở theo tinh thần của Hiến pháp 2013, và tới nay mới được chính thức áp dụng hơn 1 năm. Việc kiến nghị sửa tới hơn 70 điều, khoản không khỏi khiến nhiều người đặt ra vấn đề phải chăng Luật Đầu tư đã sớm lỗi thời mặc dù thời gian áp dụng chưa quá dài?

“Tôi cho rằng cơ quan soạn thảo luật chưa đánh giá một cách nghiêm túc các tác động của Luật Đầu tư tới môi trường kinh doanh và các lĩnh vực khác, trước khi kiến nghị sửa tới hơn 70 điều, khoản trong luật”, TS. Nguyễn Đức Kiên, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội nêu lên lo ngại của ông về đề xuất sửa đổi này.

Ông Kiên phân tích, chỉ riêng kiến nghị sửa khoản 5 Điều 3 trong Luật Đầu tư đã là việc không đơn giản. Bởi trong Luật Đầu tư hiện hành chỉ quy định về khái niệm đầu tư kinh doanh, trong khi dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật về đầu tư, kinh doanh lại sửa theo hướng bổ sung cả khái niệm điều kiện đầu tư và điều kiện kinh doanh.

Khi đã bổ sung theo hướng này thì một loạt các luật chuyên ngành khác cũng phải điều chỉnh theo để phù hợp và đồng bộ. Chẳng hạn chỉ riêng trong lĩnh vực tài chính ngân hàng, theo cách sửa mới không rõ NH kinh doanh các hoạt động tín dụng khác thì có phải là kinh doanh có điều kiện không, và nếu có điều kiện thì ảnh hưởng như thế nào.

Kéo theo đó, Luật Kinh doanh bảo hiểm, Luật Chứng khoán, Luật các TCTD cũng phải sửa đổi từ trình tự thành lập, cổ đông, góp vốn… để phù hợp với Luật Đầu tư.

Cũng tại khoản 5 Điều 3 của dự thảo luật quy định “Đầu tư là việc bỏ vốn bằng tài sản để kinh doanh”. Vậy bỏ tiền có được gọi là tài sản hay không? Nếu không được giải thích rõ ràng, chỉ riêng khái niệm này cũng sẽ bị vênh với rất nhiều luật chuyên ngành khác.

Trong lúc đó tại Điều 8 của Luật Đầu tư đã quy định hàng năm Chính phủ phải rà soát lại danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện, trình Quốc hội xem xét thông qua, thế nhưng việc đánh giá 50 ngành nghề được bỏ ra khỏi danh mục này cũng chưa có đủ căn cứ khoa học và thực tiễn giữa việc tăng cường công tác quản lý Nhà nước, thực hiện các cam kết của Việt Nam trong các hiệp định thương mại song phương và đa phương, cũng như đáp ứng yêu cầu của DN nhằm tạo môi trường kinh doanh công khai, minh bạch.

Một số nội dung trong Luật Đất đai được kiến nghị sửa đổi, theo nhiều ý kiến phản biện, cũng chưa có đánh giá tác động thực tế để thấy việc sửa đổi là cần thiết. Ban soạn thảo luật thể hiện mong muốn tạo điều kiện rút ngắn tối đa thời gian cấp phép của các DN tiếp cận nguồn lực đất đai để đầu tư.

Tuy nhiên, không ít ý kiến phản bác lại rằng những than phiền về thủ tục cấp đất rườm rà chủ yếu đến từ các DN kinh doanh bất động sản, trong khi tiếng nói từ phía DN sản xuất ở lĩnh vực này là không nhiều.

Một đại diện của Bộ Tư pháp cho rằng, cần thống kê xem có bao nhiêu DN hoạt động sản xuất kinh doanh muốn đăng ký hoạt động trong khu công nghiệp mà bị cản trở bởi Luật Đất đai, như vậy mới có căn cứ để nói luật làm ảnh hưởng tới hoạt động của DN. Cụ thể hơn là phải tách biệt đâu là DN sản xuất kinh doanh bị vướng hạ tầng trong khu công nghiệp, với các DN chuyển đổi mục đích sử dụng đất nông nghiệp để kinh doanh bất động sản.

“DN xin đầu tư bất động sản là lấy tài sản sở hữu toàn dân trở thành tài sản DN, lấy chênh lệch địa tô tạo thành lợi nhuận của riêng DN thông qua quy hoạch phát triển đô thị của Nhà nước mà không làm rõ phần đóng góp cho Nhà nước và người dân. Người dân vẫn phải mua nhà ở với giá cao gấp nhiều lần so với thu nhập thực tế của mình. Hoạt động như vậy có nên khuyến khích hay không?”, vị này đặt vấn đề.

Dẫn một vài phân tích ban đầu khi tiếp cận dự thảo luật, nhiều ý kiến đánh giá mục tiêu sửa đổi của luật là nhằm tạo môi trường kinh doanh thuận lợi cho DN, đồng thời tăng cường công tác quản lý Nhà nước đã chưa được thể hiện rõ ràng trong các điều, khoản của dự thảo luật.

Điển hình là Luật Đầu tư mới áp dụng hơn 1 năm, việc thống kê các rào cản do luật gây ra, hoặc các DN vì luật mà bị cản trở nên không thể tiếp cận được thị trường, hiện chưa có số liệu thực tế. Nếu chưa có đủ căn cứ thực tế mà đã vội sửa luật với nội dung không hề nhỏ, sẽ làm phát sinh nhiều vấn đề về xây dựng pháp luật và những hệ luỵ về sau cho cả hệ thống pháp luật đầu tư, kinh doanh.

Cũng đặt nhiều kỳ vọng vào sự ra đời của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật về đầu tư, kinh doanh, song Bộ Tài chính lại cho biết quan điểm của Bộ này là nên tiếp cận sửa từ chính các vấn đề gây vướng mắc mà một số ngành liên tục than phiền trong thời gian qua.

Cụ thể, Bộ Tài chính đề nghị sửa một số nội dung liên quan đến thủ tục xuất nhập khẩu hàng hoá, quản lý chuyên ngành hàng hoá trong đó bao gồm Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật, Luật Chất lượng sản phẩm hàng hoá, Luật An toàn thực phẩm.

Các quy định trong 3 luật này thời gian qua đã làm phát sinh thủ tục thông quan của một số ngành hàng xuất khẩu như dệt may, hàng nông sản… khiến thời gian và chi phí của DN bị đội lên gấp nhiều lần.

Bộ Tài chính cho rằng sửa 3 luật trên vào thời điểm hiện tại là cấp bách hơn cả bởi điều này sẽ đáp ứng yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ về cải cách thủ tục hành chính, để Việt Nam vươn lên đạt top 4 trong khối ASEAN.

Nhiều chuyền gia kiến nghị trong kỳ họp thứ 2 của Quốc hội khoá 14 lần này nên tập trung sửa đổi điều 8 về danh mục ngành nghề đầu tư có điều kiện và các luật để làm giảm thời gian thông quan tại cửa khẩu, và phải làm theo thủ tục rút gọn tại một kì họp để luật sớm được áp dụng vào thực tiễn.