Hợp tác phát triển kinh tế biển

Mục tiêu toàn cầu

Phát biểu tại đại hội, Phó Thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải nhấn mạnh, khoảng 50% khối lượng hàng hóa đường biển thế giới lưu thông trên tuyến hàng hải nối với châu Âu là qua biển Đông Á.

Trong điều kiện tài nguyên thiên nhiên trên đất liền đang dần cạn kiệt, không gian kinh tế truyền thống trở nên chật chội, nhiều quốc gia hướng ra biển để tìm kiếm, khai thác các tài nguyên, bảo đảm các nhu cầu về nguyên, nhiên liệu, năng lượng, thực phẩm...

Kéo theo đó là việc khai thác, sử dụng quá mức, thậm chí hủy diệt các nguồn tài nguyên, hệ sinh thái đã và đang gây ô nhiễm môi trường. Đặc biệt, những tác động xấu từ việc xây dựng, cải tạo đảo, đá nhân tạo trên quy mô lớn trái quy luật tự nhiên, trái luật pháp quốc tế đang đe dọa nghiêm trọng tới nguồn tài nguyên, môi trường biển, ảnh hưởng an ninh hàng hải và chủ quyền của từng quốc gia…

Phát triển kinh tế biển phải gắn với bảo vệ môi trường

Trước nhiều thách thức trên, để cùng hợp tác phát triển kinh tế biển, theo bà Mary Seet Cheng, Chủ tịch Hội đồng đối tác các biển Đông Á (PEMSEA), không chỉ cần nỗ lực của mỗi nước mà còn cần sự chung tay của nhiều quốc gia, đặc biệt là của các quốc gia ven biển.

Trong đó, tập trung xây dựng môi trường hòa bình, ổn định, tuân thủ luật pháp quốc tế và duy trì an ninh, an toàn hàng hải, hàng không ở các vùng biển Đông Á; Tăng cường hợp tác toàn diện, sâu rộng về biển, bảo vệ môi trường…

Mục đích chính của đại hội lần này là cung cấp một diễn đàn cho các tổ chức và các bên liên quan trong khu vực xác nhận mục tiêu trọng điểm, lịch trình và cơ hội hợp tác, thiết lập Chương trình nghị sự phát triển bền vững biển Đông Á.

Nhấn mạnh điều này, ông Nguyễn Minh Quang, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cho rằng, thông qua Đại hội Biển Đông Á lần thứ V, Việt Nam tiếp tục khẳng định những nỗ lực cùng với các nước trong khu vực xây dựng và duy trì biển Đông Á thành môi trường hòa bình, ổn định, bảo đảm luật pháp quốc tế, phát triển bền vững theo tiêu chí nền kinh tế xanh, tăng trưởng xanh.

Đồng thời, mong muốn chuyển đến bạn bè quốc tế thông điệp “Hãy hợp tác bảo vệ tài nguyên, môi trường các biển Đông Á vì lợi ích của mỗi quốc gia và cả khu vực”…

Lợi ích địa phương

Việt Nam có bờ biển dài trên 3 nghìn km, vùng đặc quyền kinh tế giàu tài nguyên, rộng hơn 1 triệu km2, với lịch sử khai thác, sử dụng và quản lý biển từ lâu đời. Việt Nam đã xây dựng mục tiêu phát triển bền vững đến năm 2020, trở thành quốc gia mạnh từ biển, giàu lên từ biển; kinh tế biển đóng góp khoảng 55% GDP và 60% kim ngạch xuất khẩu.

Thực tế, những năm gần đây việc tăng trưởng nhanh của kinh tế biển, nổi bật là hải thủy sản, dầu khí, du lịch biển đã đóng góp rất lớn vào việc tạo công ăn việc làm, xóa đói giảm nghèo, cải thiện điều kiện sống cho nhiều hộ dân ven biển.

Từ khi gia nhập PEMSEA (năm 2003) đến nay, Việt Nam trở thành một trong những quốc gia thành viên tích cực. Việt Nam đã tham gia và thực hiện các cam kết quốc tế về xây dựng, nền kinh tế xanh và phát triển bền vững; Tăng cường hợp tác kinh tế biển với các quốc gia, trong đó có các quốc gia biển Đông Á; Đạt nhiều tiến bộ trong việc giảm thiểu ô nhiễm môi trường biển, ngăn chặn xu thế suy thoái rừng ngập mặn, khôi phục đa dạng sinh học và nguồn lợi thủy sản, đẩy mạnh công tác điều tra cơ bản tài nguyên môi trường biển…

Lợi ích mà các địa phương của Việt Nam được hưởng lợi từ PEMSEA cũng rất rõ nét, điển hình như việc PEMSEA giúp đỡ nhiều địa phương thực hiện công tác đào tạo nguồn nhân lực, thực thi những chính sách quản lý tổng hợp vùng bờ, hỗ trợ tài liệu, kỹ thuật và cách thức thực hiện chính sách quản lý các cấp…

Tại miền trung nhiều tỉnh, thành đã được PEMSEA hỗ trợ như, Quảng Nam, Thừa Thiên-Huế, Quảng Bình, Quảng Ngãi… Nổi bật, TP.Đà Nẵng đã xây dựng thành công mô hình điểm về hoạt động quản lý tổng hợp vùng bờ, trở thành một thành phố biển có môi trường đáng sống.

Cũng theo ông Nguyễn Minh Quang, kinh tế biển đã và đang đóng góp quan trọng vào sự phát triển của Việt Nam. Song, cũng giống như nhiều quốc gia ven biển khác, biển Việt Nam đang đối mặt với nhiều nguy cơ thách thức. Trong đó, nổi lên vấn đề môi trường biển ô nhiễm, hệ sinh thái biển suy thoái, nguồn lợi thủy sản suy giảm, thiên tai từ biển có chiều hướng gia tăng…

Do vậy, để đưa Việt Nam trở thành quốc gia mạnh từ biển, giàu từ biển, Chính phủ Việt Nam mong muốn cùng cộng đồng quốc tế chia sẻ những bài học kinh nghiệm, nâng cao hiệu quả quản lý biển và hải đảo, chung tay xây dựng một môi trường hòa bình, ổn định, tuân thủ luật pháp quốc tế và duy trì an ninh, an toàn hàng hải, ở các vùng biển Đông Á.

Đặc biệt, thực hiện thành công Chiến lược phát triển bền vững các biển Đông Á, xây dựng nền kinh tế xanh theo tiêu chíđại dương xanh, hành tinh xanh, trên cơ sở phát huy tiềm năng từ biển, phát triển bền vững từ biển…