Hoạt động khoa học và công nghệ ngành Ngân hàng: Chủ động, hiệu quả và đột phá hơn

Dự Hội nghị còn có ThS. Phạm Tiến Dũng, Phó Thống đốc NHNN, thành viên Hội đồng KH&CN ngành Ngân hàng. Tham dự có đại diện lãnh đạo các đơn vị thuộc NHNN; đại diện lãnh đạo Hội đồng Khoa học và Trường đào tạo cán bộ của các NHTM nhà nước, Bảo hiểm Tiền gửi Việt Nam, Ngân hàng Chính sách xã hội, Ngân hàng Hợp tác xã và một số NHTM cổ phần.

PGS.TS Nguyễn Kim Anh - Phó Thống đốc NHNN phát biểu khai mạc Hội nghị

Phát biểu khai mạc, Phó Thống đốc Nguyễn Kim Anh cho hay, tại Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm (2021-2030), Đảng ta đã khẳng định một trong những mục tiêu chiến lược là kinh tế phát triển năng động, nhanh và bền vững, độc lập, tự chủ trên cơ sở khoa học công nghệ đổi mới sáng tạo gắn với nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại và hội nhập quốc tế. Để phù hợp với định hướng chung của đất nước, Chiến lược phát triển ngành Ngân hàng đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 cũng nêu rõ quan điểm ứng dụng KH&CN hiện đại và đổi mới sáng tạo đi đôi với phát triển nguồn nhân lực có chất lượng cao là những nhân tố chính, then chốt cho sự phát triển nhanh và bền vững, nâng cao sức cạnh tranh, rút ngắn khoảng cách về trình độ phát triển của ngành Ngân hàng Việt Nam so với khu vực và thế giới.

Quang cảnh hội nghị

Trong bối cảnh đó, ngành Ngân hàng luôn đặt trọng tâm và dành nhiều nguồn lực để phát triển KH&CN. Theo Phó Thống đốc, khuôn khổ pháp lý đã từng bước được hoàn thiện nhằm tạo cơ sở để triển khai các hoạt động khoa học một cách bài bản, chặt chẽ. Hình thức tổ chức các hoạt động KH&CN ngày càng đa dạng, phong phú, linh hoạt, phù hợp với tình hình thực tiễn. Trên cơ sở đó đã huy động được nhiều nguồn lực tham gia, nâng cao cả về quy mô, số lượng, chất lượng nghiên cứu. Các đề tài, dự án nghiên cứu khoa học về cơ bản đã bám sát và bao quát hầu hết các lĩnh vực hoạt động ngân hàng cùng các luận cứ, cơ sở khoa học vững chắc và đóng góp nhiều đề xuất, kiến nghị có giá trị, có tính thực tiễn cao cho công tác điều hành của NHNN cũng như hoạt động của các TCTD.

Với những kết quả đã đạt được, có thể nói hoạt động KH&CN đã đóng góp thiết thực cho sự phát triển chung của toàn ngành Ngân hàng. NHNN được coi là đi đầu so với các bộ, ngành thuộc Chính phủ trong việc nắm bắt, tận dụng những thành tựu của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Báo cáo của McKinsey năm 2021 cho thấy, hệ thống ngân hàng Việt Nam được đánh giá là có tốc độ ứng dụng ngân hàng số nhanh nhất trong khu vực.

TS. Nguyễn Thị Hòa - Viện trưởng Viện Chiến lược Ngân hàng báo cáo hoạt động của Hội đồng KH&CN

Tuy nhiên bên cạnh những kết quả đạt được, với tinh thần cầu thị, hoạt động KH&CN ngành Ngân hàng vẫn còn có những hạn chế nhất định. “Bên cạnh đó, xu hướng biến động lớn của quốc tế, trong nước, sự phát triển mạnh, nhanh của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đã và đang tạo ra những vấn đề khoa học mới chưa từng có tiền lệ. Do đó, đòi hỏi hoạt động KH&CN ngành Ngân hàng cần chủ động hơn, hiệu quả hơn và mang tính đột phá hơn nữa”, Phó Thống đốc nhấn mạnh.

Báo cáo tại Hội nghị, TS. Nguyễn Thị Hòa - Viện trưởng Viện Chiến lược Ngân hàng, Phó Chủ tịch Hội đồng KH&CN ngành Ngân hàng cho biết, dưới sự chỉ đạo sát sao của Ban lãnh đạo NHNN và hoạt động tư vấn, tham mưu kịp thời của Hội đồng với sự tham gia tích cực của các thành viên là các chuyên gia, cán bộ am hiểu chuyên sâu về lĩnh vực ngân hàng đến từ các đơn vị, vụ, cục NHNN, các trường đại học, các NHTM và các chuyên gia, nhà khoa học khác trong và ngoài ngành, hoạt động KH&CN của ngành Ngân hàng trong thời gian qua đã đạt được nhiều kết quả quan trọng.

Các cơ chế chính sách về hoạt động KH&CN trong ngành Ngân hàng đã từng bước được kiện toàn, hoàn thiện tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động KH&CN ngân hàng vận hành ngày càng thông suốt, hiệu quả hơn. Đặc biệt, việc nghiên cứu, xây dựng và trình Thống đốc ban hành Thông tư 37/2015/TT-NHNN ngày 31/12/2015 quy định về quản lý và tổ chức thực hiện các nhiệm vụ khoa học và công nghệ có sử dụng ngân sách nhà nước thuộc trách nhiệm quản lý của NHNN đã góp phần hoàn thiện cơ chế chính sách, tạo cơ sở pháp lý và điều kiện thuận lợi cho hoạt động KH&CN ngân hàng với nhiều nét đổi mới trên cơ sở phù hợp với quy định của pháp luật.

Ra mắt Hội đồng KH&CN ngành Ngân hàng nhiệm kỳ 2021-2023

Từ năm 2015, các tổ chức KH&CN trong Ngành đã chủ trì và triển khai thực hiện 9 đề tài KH&CN cấp quốc gia, đóng góp tích cực không chỉ cho hoạt động của ngành mà có ý nghĩa cả với nền kinh tế nói chung. Cũng từ năm 2015 tới nay, NHNN đã đặt hàng triển khai 199 nhiệm vụ KH&CN cấp bộ/cơ sở đến các cá nhân, đơn vị trong ngành. Chất lượng của các đề tài, dự án KH&CN đã tăng qua từng năm, đáp ứng cơ bản nhu cầu cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn để ban hành các cơ chế chính sách, áp dụng trong việc cải thiện hạ tầng CNTT phục vụ cho hoạt động của NHNN, góp phần vào việc tăng cường hiệu quả chính trong việc thực hiện chính sách tiền tệ quốc gia, năng lực thanh tra giám sát, cải thiến quy trình nghiệp vụ ngân hàng. Tỷ lệ số nhiệm vụ KH&CN được kiến nghị chuyển giao ứng dụng/tổng số nhiệm vụ KH&CN thực hiện và số nhiệm vụ KH&CN được báo cáo có ứng dụng trong năm 2021/số nhiệm vụ KH&CN được kiến nghị chuyển giao ứng dụng tăng mạnh so với năm 2020 và 2019.

Giai đoạn vừa qua, nhiều sự kiện KH&CN quan trọng với nhiều quy mô đã được triển khai tổ chức bài bản, có ý nghĩa với ngành nói riêng và đóng góp cho sự phát triển bền vững của nền kinh tế nói chung. Các cơ sở nghiên cứu và đào tạo trong ngành tích cực, chủ động tìm kiếm các hợp tác quốc tế trong nghiên cứu và đào tạo. Công tác phổ biến, thống kê thông tin KH&CN giai đoạn 2015-2021 có bước chuyển tích cực với nhiều hình thức đa dạng.

Tại Hội nghị, các thành viên Hội đồng đã đưa ra nhiều sáng kiến, nhìn nhận những tồn tại, hạn chế để tìm ra giải pháp hữu ích, đóng góp cho sự phát triển của hoạt động KH&CN ngành Ngân hàng thời gian tới.

Đại diện các tập thể đón nhận Bằng khen của Thống đốc NHNN

Phát biểu kết luận Hội nghị, Phó Thống đốc Nguyễn Kim Anh nhấn mạnh, Hội đồng KH&CN ngành Ngân hàng phát huy tốt hơn nữa vai trò tư vấn cho Thống đốc NHNN một cách chính xác, kịp thời đối với hoạt động KH&CN của toàn ngành Ngân hàng; Phát huy vai trò đánh giá, phản biện trong quá trình xây dựng các chính sách của các đơn vị thuộc NHNN, đặc biệt là trong việc triển khai xây dựng các nhiệm vụ quan trọng. Các thành viên Hội đồng cũng cần phát huy vai trò là các nhà khoa học độc lập, hỗ trợ truyền thông các chính sách do NHNN ban hành.

Viện Chiến lược Ngân hàng phát huy vai trò là Cơ quan thường trực giúp việc Hội đồng KH&CN ngành Ngân hàng, thực sự là cầu nối đối với các Hội đồng KH&CN của các đơn vị cơ sở, các tổ chức nghiên cứu của các bộ, ngành và các trường đại học hoặc các tổ chức quốc tế trong hoạt động nghiên cứu khoa học và trao đổi chuyên gia. Cùng với đó, đề xuất giải pháp nhằm nâng cao vai trò, vị trí của đội ngũ chuyên gia, cộng tác viên đối với việc cung cấp thông tin cần thiết trong các hoạt động KH&CN của ngành Ngân hàng thông qua chính sách đãi ngộ hợp lý.

Các cá nhân đón nhận Bằng khen của Thống đốc NHNN

Học viện Ngân hàng và Trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh bám sát định hướng nghiên cứu của ngành Ngân hàng trong từng năm, từng giai đoạn để từ đó đề xuất các nghiên cứu phù hợp. Các trường cần chủ động phát hiện ra những vấn đề mới, quan trọng đối với ngành Ngân hàng và đưa ra đề xuất nghiên cứu. Đồng thời có biện pháp nâng cao chất lượng và hiệu quả quản lý các nhiệm vụ KH&CN tại các trường, đảm bảo tính cấp thiết cả về lý luận và thực tiễn đối với từng nhiệm vụ cũng như tăng khả năng ứng dụng đối với các nhiệm vụ KH&CN cấp cơ sở. Đẩy mạnh ứng dụng kết quả nghiên cứu KH&CN trong công tác giảng dạy và lưu trữ làm tài liệu tham khảo về khoa học, nghiệp vụ ngân hàng và các vấn đề liên quan cho giảng viên và các học viên.

Các đơn vị thuộc NHNN bám sát định hướng nghiên cứu của ngành Ngân hàng trong từng năm, từng giai đoạn để từ đó đề xuất các nghiên cứu phù hợp; Đề tài nghiên cứu KH&CN cần xuất phát từ chức năng, nhiệm vụ cụ thể của từng đơn vị để đảm bảo tính ứng dụng cao. Có biện pháp nâng cao khả năng ứng dụng của các đề tài nghiên cứu KH&CN của đơn vị đề xuất, tích cực phối hợp với các đơn vị khác trong hoạt động KH&CN…

Phó Thống đốc cũng đề nghị các TCTD cần có cơ chế khuyến khích hoạt động nghiên cứu và ứng dụng KH&CN. Tăng cường ứng dụng kết quả nghiên cứu KH&CN trong việc xây dựng, điều chỉnh các quy định, quy trình nghiệp vụ nội bộ. Đồng thời, ứng dụng mạnh mẽ các công nghệ của cách mạng công nghiệp lần thứ tư vào hoạt động ngân hàng, ưu tiên phát triển ngân hàng theo mô hình ngân hàng số, trong đó lấy thanh toán số làm cửa ngõ để kết nối liền mạch với các ngân hàng khác.

Viện Chiến lược Ngân hàng ký kết thỏa thuận hợp tác về KH&CN với các đối tác

Cũng tại Hội nghị, NHNN đã công bố Quyết định thành lập và ra mắt Hội đồng KH&CN ngành Ngân hàng nhiệm kỳ 2021-2023. PGS.TS Nguyễn Kim Anh, Phó Thống đốc NHNN là Chủ tịch Hội đồng KH&CN ngành Ngân hàng.

Thay mặt Ban Lãnh đạo NHNN, Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Kim Anh đã trao Bằng khen của Thống NHNN cho 03 tập thể gồm Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng, Viện Chiến lược Ngân hàng, Học viện Ngân hàng và 08 cá nhân có thành tích xuất sắc trong hoạt động KH&CN. Các đại biểu cũng đã chứng kiến Lễ ký thỏa thuận hợp tác giữa Viện Chiến lược Ngân hàng với các đối tác gồm Vietcombank, Agribank, HDBank, Nam A Bank và KPMG.