Hiểu “sức khoẻ” tài chính để vượt qua khủng hoảng

Khó khăn bủa vây

Theo Tổng cục Thống kê, tính chung hai tháng đầu năm 2022, bình quân một tháng có 22,4 nghìn doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường. Các chuyên gia đánh giá, doanh nghiệp hiện đang phải chịu tác động “kép” do dư âm của dịch bệnh và tình hình chính trị thế giới gây ảnh hưởng nhất định tới nền kinh tế Việt Nam.

TS. Nguyễn Trí Hiếu - Chuyên gia ngân hàng phân tích, hiện nay thế giới đang gánh chịu khủng hoảng liên quan đến diễn biến cuộc xung đột Nga - Ukraine khi giá xăng dầu đẩy lạm phát tăng cao. Chẳng hạn tại Mỹ, lạm phát đã tăng lên mức 7,9% trong tháng 2 từ mức 7,5% của tháng một, mức cao nhất trong vòng 40 năm vừa qua. Không chỉ Mỹ, các quốc gia châu Âu cũng đang phải đối mặt với tình trạng lạm phát tăng cao. Với một nền kinh tế có độ mở lớn như Việt Nam, chắc chắn sẽ chịu ảnh hưởng không nhỏ, đặc biệt là nỗi lo nhập khẩu lạm phát.

Doanh nghiệp cần chủ động xây dựng phương án kinh doanh trong bối cảnh nhiều rủi ro còn tiềm ẩn

Quả vậy, hiện thị trường năng lượng thế giới đang biến động mạnh, giá dầu thô đang vẫn trên đà tăng. Tại Việt Nam, giá xăng dầu từ đầu năm đến nay đã tăng trên 60% gây ra một áp lực rất lớn đối với các doanh nghiệp và cả nền kinh tế.

Không chỉ vậy, cuộc xung đột Nga - Ukraine cùng với các biện pháp trừng phạt của các quốc gia phương Tây cũng được đánh giá sẽ gây tác động tiêu cực tới nhiều doanh nghiệp ở Việt Nam, nhất là các doanh nghiệp đang có quan hệ thương mại với hai nước này.

Cần xây dựng kịch bản tài chính trong dài hạn

Theo bà Lê Dung - Tổng giám đốc CTCP Đào tạo và Phát triển nhân lực Dgroup, trải qua hai năm trong vòng xoáy của đại dịch, nhiều doanh nghiệp phải rời khỏi thị trường, tuy nhiên cũng không ít doanh nghiệp vẫn đứng vững và không ngừng tăng trưởng. Yếu tố quan trọng nhất đó chính là năng lực quản trị tài chính để giúp doanh nghiệp vượt qua khủng hoảng. Trong bối cảnh khó khăn bủa vây hiện nay, việc hiểu được “sức khoẻ” tài chính của mình và quản trị tốt vẫn sẽ là chìa khoá để doanh nghiệp phát triển bền vững.

Đồng quan điểm, TS. Nguyễn Trí Hiếu cũng khuyến nghị, doanh nghiệp nên xây dựng các kịch bản khác nhau, cả kịch bản xấu và tốt để có kế hoạch tài chính và kinh doanh phù hợp với tầm nhìn dài hạn, trong khoảng ba năm. Ngoài ra, cần làm tốt quản trị rủi ro trong kinh doanh. Doanh nghiệp cần dự tính trước những rủi ro có thể xảy ra như mất tính thanh khoản, gặp trục trặc khi thanh toán với khách hàng; rủi ro về thị trường, bạn hàng; rủi ro về hoạt động như nhân sự, pháp lý, chính trị…

Đặc biệt với việc tìm kiếm nguồn tài chính để xoay vòng sản xuất kinh doanh, theo các chuyên gia, vốn vay từ các tổ chức tín dụng vẫn là ưu tiên số một của doanh nghiệp. Trong thời gian qua, nhiều doanh nghiệp tiến hành phát hành trái phiếu để có nguồn vốn kinh doanh, tuy nhiên hình thức này cũng có khá nhiều rủi ro cho cả doanh nghiệp và nhà đầu tư. Hơn nữa, quy định phát hành trái phiếu doanh nghiệp hiện đã chặt chẽ hơn rất nhiều nhằm đảm bảo sự minh bạch, an toàn của thị trường, vì vậy không phải doanh nghiệp nào cũng có thể phát hành.

Trong khi đó, các ngân hàng hiện đang triển khai rất nhiều sản phẩm cho vay đa dạng, phù hợp với tất cả loại hình doanh nghiệp với nhiều điều kiện vay linh hoạt, là một kênh tín dụng chính thống mà các doanh nghiệp có thể an tâm tìm đến.

Ông Đinh Thế Cường - Giám đốc Trung tâm phát triển sản phẩm, Khối Khách hàng doanh nghiệp VPBank thông tin, hiện ngân hàng đang có nhiều giải pháp cấp vốn cho DNNVV như: Vay vốn thế chấp, thanh toán định kỳ với doanh nghiệp có tài sản bảo đảm; vay vốn tín chấp, thanh toán định kỳ hay thanh toán linh hoạt với doanh nghiệp không có tài sản đảm bảo; vốn lãi suất 0% qua thẻ tín dụng doanh nghiệp; vốn tài trợ xuất nhập khẩu…

Đặc biệt, với băn khoăn của nhiều doanh nghiệp khi vay không có tài sản bảo đảm, ông Cường cho biết, hiện nay, yếu tố tài sản đảm bảo không còn là yếu tố tiên quyết trong việc cấp vốn tín dụng cho doanh nghiệp. Ngân hàng quan tâm đến nguồn trả nợ và dòng tiền của doanh nghiệp, phương án vay vốn của doanh nghiệp khả thi là điều rất quan trọng.

Chia sẻ kinh nghiệm của doanh nghiệp mình, ông Trần Văn Lê - Giám đốc Công ty TNHH Sản xuất Cơ điện và Thương mại Phương Linh cho rằng, ba nguyên tắc cần ghi nhớ đó là giữ uy tín với ngân hàng, với khách hàng và với nhà cung cấp. Theo ông Lê, hiện các ngân hàng có rất nhiều sản phẩm cho vay tốt, tiện lợi với lãi suất hợp lý, quan trọng là doanh nghiệp giữ được uy tín với ngân hàng, có quan hệ tài chính tốt, kế hoạch kinh doanh, trả nợ hợp lý thì ngân hàng chắc chắn sẽ mở cửa cho vay.

Lưu ý doanh nghiệp khi vay vốn ngân hàng, các chuyên gia cho rằng doanh nghiệp cần xác định rõ mục đích vay; số tiền cần vay sẽ dành cho vốn ngắn hạn hay dài hạn; lãi suất và các lệ phí, tài sản đảm bảo, thời hạn cho vay, phương thức trả nợ… Trong đó, việc xác định nguồn trả nợ rất quan trọng, để có thể cấu trúc vốn vay hợp lý cũng là cơ sở để ngân hàng xem xét hạn mức vay.

TS. Nguyễn Trí Hiếu cũng chia sẻ, trong hai năm qua, NHNN đã rất thành công trong việc duy trì mặt bằng lãi suất tương đối thấp, giảm lãi suất cho vay để hỗ trợ người dân, doanh nghiệp. Tuy nhiên trong thời gian tới, dưới tác động của lạm phát và bối cảnh chung, lãi suất cho vay khó có thể giảm thêm. Mặc dù vậy, đây vẫn là kênh dẫn vốn chính thức và quan trọng mà doanh nghiệp nên hướng tới để có dòng tiền xoay vòng sản xuất, kinh doanh. Nhất là khi Chính phủ đang triển khai chính sách hỗ trợ lãi suất 2% cho nhiều nhóm doanh nghiệp.