Hệ lụy từ hộ chiếu giả ở châu Âu

Nỗi lo hộ chiếu giả

Thông qua chương trình mang tên Panorama, kênh truyền hình BBC của Anh mới đây đã cung cấp cho độc giả cái nhìn tổng quát về nạn sử dụng hộ chiếu giả tại các quốc gia thành viên EU. Cũng theo BBC, hộ chiếu giả tại EU còn được xem là mặt hàng “có giá”, thậm chí, khách hàng có thể nhận được hộ chiếu giả tùy ý chỉ trong một thời gian ngắn, chất lượng thì miễn chê, “giả như thật”.

Đặc biệt, nó được tiếp tay trong bối cảnh thủ tục kiểm soát phiền hà nhưng lỏng lẻo, thậm chí có trường hợp còn hối lộ, làm qua loa, không phải qua các khâu kiểm tra bắt buộc.

Hộ chiếu giả được tìm thấy tại hiện trường vụ đánh bom ở Paris

Phóng sự trên phần nào giúp dư luận hiểu được tình trạng di cư ồ ạt đổ về châu Âu trong thời gian gần đây. Trong đó, không ít kẻ khủng bố đã trà trộn và gây ra những vụ giết người man rợ, như vụ đánh bom tại Paris hồi trung tuần tháng 11/2015 là một ví dụ.

Theo cơ quan an ninh Pháp, kẻ tình nghi gây ra vụ đánh bom nói trên là một người đàn ông bí ẩn, cập cảng châu Âu trên một chiếc thuyền trôi dạt từ Thổ Nhĩ Kỳ tới Hy Lạp hồi đầu tháng 10. Sau đó trà trộn lên đảo Leros cùng 200 người khác. Tại đây, cảnh sát kiểm tra, phát hiện thấy người này tên là Ahmad Almohammad, 30 tuổi, mang hộ chiếu Syria, xuất phát từ thành phố Idlib.

Sau đó biến mất một thời gian ngắn rồi đột nhiên xuất hiện ở Paris vào ngày 13/11, mang theo bom và tự cho phát nổ ngay bên ngoài sân vận động Stade de France. Đây là một trong số 6 vụ tấn công liên hoàn đẫm máu ở Paris hồi đầu tháng 11/2015, làm ít nhất 129 người thiệt mạng và hơn 300 người bị thương…

Sau sự kiện trên, cơ quan an ninh tiến hành kiểm tra và phát hiện thấy những cuốn hộ chiếu giả của Ahmad Almohammad và đồng bọn thực hiện vụ tấn công ở Paris với hộ chiếu của những người tị nạn ở Đức có những điểm tương đồng. Cụ thể, tình báo Đức (FIS) phát hiện thấy hộ chiếu của 12 người tị nạn ở Đức giống hệt hộ chiếu Syria giả tìm thấy bên cạnh xác hai kẻ đánh bom khủng bố liều chết ở Paris, nhiều khả năng những cuốn hộ chiếu này được sản xuất ở cùng một nơi.

Liên quan đến sự kiện trên, EU lo ngại tình trạng di cư bất hợp pháp và việc dùng hộ chiếu giả chính là công cụ giúp khủng bố di cư một cách dễ dàng vào EU. Vì vậy, cuối tháng 12/2015 Tổ chức Biên phòng châu Âu (Frontex) đã cảnh báo việc các phần tử Hồi giáo (IS) có thể dễ dàng xâm nhập vào châu Âu do cướp được hàng chục nghìn phôi hộ chiếu thật ở Syria, Iraq, Thổ Nhĩ Kỳ và Libya...

“Phủ sóng” khắp nơi

Nếu không có chiến tranh, khủng bố, an ninh yên ổn thì EU là nơi ủng hộ mạnh mẽ việc mở cửa biên giới để đón tiếp dòng người tị nạn từ Trung Đông. Trong đó, Đức là nước đi đầu nhưng nay mọi việc đã phải xem lại và buộc phải kiểm tra chặt chẽ hơn, nhất là nguồn gốc và đường đi của cuốn hộ chiếu giả này, bởi nó không chỉ mang họa cho Đức mà còn cho rất nhiều quốc gia khác…

Ông Fabrice Leggeri, Giám đốc Frontex cho biết, cơ quan này đã phát hiện một mạng lưới làm hộ chiếu Syria giả được thiết lập tại Thổ Nhĩ Kỳ để giúp di cư vào EU. Những người sử dụng hộ chiếu Syria giả thường nói tiếng Arab, có cả nguồn gốc từ Bắc Phi, Trung Đông hoặc các tộc người khác, phần lớn đều rời quê là vì lý do kinh tế, nhưng bọn khủng bố đã lợi dụng cơ hội nay, vì vậy các nước EU cần cảnh giác.

Cuối tháng 11/2015, cảnh sát Italia đã bắt giữ thêm 3 người Syria dùng hộ chiếu giả lên tàu đi từ Ancona tới Milan để xin tị nạn, đưa số người bị bắt dùng hộ chiếu giả tại Italia lên tới hơn 10 người. Ba người nói trên khai rằng, họ mua những hộ chiếu này ở Thổ Nhĩ Kỳ với giá 1.000 Euro/chiếc.

Sau đó, trốn trong một container để vượt biển trên một tàu vận tải từ Thổ Nhĩ Kỳ tới cảng Bari của Italia. Theo Frontex, ngoài mạng lưới làm hộ chiếu Syria giả ở Thổ Nhĩ Kỳ, còn có nhiều cơ sở khác, kể cả ở chính lãnh thổ châu Âu.

Không chỉ ở EU, hộ chiếu giả hiện đang “phủ sóng” toàn cầu. Ví dụ, tại Colômbia nạn dùng hộ chiếu Israel giả lại phổ biến, còn ở Argentina hộ chiếu giả lại được chế tạo hết sức tinh vi, khó phát hiện nên được chuộng hơn cả. Mới đây, Cảnh sát hình sự quốc tế (Interpol) đã phối hợp cùng Tổ chức Cảnh sát điều tra Honduras (DPI) bắt giữ 5 công dân Syria, tuổi từ 21 đến 30 sử dụng hộ chiếu Hy Lạp giả để nhập cảnh vào Mỹ.

Những người này bị bắt khi đang chuẩn bị lên máy bay tới tỉnh San Pedro Sula ở miền Bắc Honduras, sau đó đi đường bộ qua Guatemala, Mexico để vào Mỹ. Giới chức Honduras cho hay, hiện chưa có bằng chứng 5 người trên có liên hệ với IS hay các nhóm khủng bố khác, mà chỉ là nhập cư bất hợp pháp nhằm trốn tránh chiến tranh tại chính quốc gia Syria. Từ đầu năm 2015, Honduras đã ngăn chặn khoảng 12.600 công dân nước ngoài tìm cách nhập cảnh trái phép để đi tiếp vào Mỹ.