Dự án đường dây 500 kV mạch 3: Dự án trọng điểm cấp bách có hoàn thành tiến độ?

Đẩy tiến độ sớm hơn kế hoạch 5 năm

Theo tính toán cân bằng cung - cầu điện toàn quốc của Tập đoàn điện lực Việt Nam, hệ thống điện miền Bắc và miền Trung luôn bảo đảm cấp điện cho các phụ tải và có dự phòng nhưng miền Nam lại không thể tự cân đối cung - cầu. Do đó, miền Nam luôn phải nhận điện từ miền Bắc, miền Trung qua hệ thống truyền tải điện Bắc - Nam với nhu cầu khoảng 15 tỷ kWh năm (2017) và sẽ tăng lên 21 tỷ kWh vào năm 2019.

Tuy nhiên, hiện tại năng lực truyền tải điện vào miền Nam chỉ đáp ứng được 18,5 tỷ kWh/năm. Trước nhiệm vụ cấp bách phải nâng cao năng lực truyền tải điện từ Bắc vào Nam, Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý điều chỉnh tiến độ thi công đường dây 500 kV mạch 3, chuyển từ tiến độ dự kiến thực hiện trong giai đoạn 2021-2030 lên giai đoạn 2016-2020.

Dự án đường dây 500 kV mạch 3 có tổng chiều dài 742 km đường dây, đi qua địa bàn 9 tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Kon Tum, Gia Lai. Tổng mức đầu tư toàn bộ các dự án là gần 12.000 tỷ đồng.

Đây được coi là một dự án kỷ lục về thời hạn hoàn thành các khâu từ phê duyệt chủ trương và báo cáo khả thi trong khoảng 20 tháng. Dự án này được khởi công vào tháng 12/2018, dự kiến hoàn thành vào tháng 6/2020.

Dự án đã bàn giao được gần 400 móng cột để các nhà thầu tiến hành thi công

Theo kế hoạch, hết tháng 4, Ban Quản lý các công trình điện miền Trung (CPMB) sẽ bàn giao 328 vị trí móng nhưng theo báo cáo mới nhất, CPMB đã hoàn thành vượt tiến độ với việc bàn giao được 387 vị trí móng. Tuy cho rằng, vẫn kiểm soát tốt tiến độ nhưng ông Nguyễn Đức Tuyển, Giám đốc CPMB vẫn lo lắng việc GPMB ở một số vị trí móng.

Ông Tuyển cho rằng, công tác này gặp khá nhiều vướng mắc do chế độ chính sách của từng địa phương khác nhau, đơn giá các địa phương đền bù không sát với giá thực tế, việc điều chỉnh giá đất không kịp thời, và cán bộ chính quyền địa phương không thể dành toàn bộ thời gian tâm sức cho dự án.

Bàn giao mặt bằng trước, phê duyệt đền bù sau…

Ông Tuyển cho biết, bình thường các khâu GPMB bao gồm đo đạc, kiểm kê xác định nguồn gốc đất, xây dựng phương án bồi thường mất khoảng 4 tháng nhưng nếu làm theo đúng quy định này thì dự án không thể hoàn thành đúng kế hoạch đề ra.

Do đó, CPMB đã kết hợp cùng nhà thầu thi công, chính quyền địa phương lên phương án tuyên truyền vận động người dân bàn giao mặt bằng trước, các thủ tục còn lại sẽ hoàn thành vào cuối tháng 5, đầu tháng 6 tới đây. “CPMB vẫn đang tạm ứng thi công trong khi chưa được phê duyệt là một rủi ro nhưng không thể không làm vì tiến độ dự án quá cấp bách. Tuy nhiên, CPMB đã lên đơn giá bồi thường tương đương với đơn giá hiện hành để xác định tạm ứng, nhằm giảm bớt rủi ro” - ông Tuyển cho biết.

Tuy nhiên, kể cả trong trường hợp đã tiến hành GPMB xong phần vị trí móng cột thì việc thi công các vị trí này đúng tiến độ đang là thách thức lớn đối với các nhà thầu trúng thầu xây lắp trong dự án này. Một trong số những thách thức lớn y là mùa mưa đang đến rất gần và việc thi công tại các vị trí móng cột đa phần là trên sườn núi nên việc hoàn thành tiến độ càng khó khăn hơn.

Ngoài ra, việc bồi thường phục vụ thi công vẫn chưa có chế tài quy định mà là sự thỏa thuận giữa nhà thầu với chủ tài sản, gây ảnh hưởng rất lớn đến tiến độ vì có nhiều vị trí chủ tài sản đòi đền bù đến vài trăm triệu, thậm chí vài tỷ đồng, gây khó cho đơn vị thi công và nhà thầu. Do dó, để đảm bảo tiến độ dự án đường dây 500 kV mạch 3, ông Tuyển cho rằng, cần đưa việc bồi thường phục vụ thi công này vào quy định nào đấy hoặc Thủ tướng phải chỉ đạo để việc bồi thường phục vụ thi công không làm ảnh hưởng đến tiến độ dự án.

Ông Trần Xuân Minh, Phó tổng giám đốc Công ty CP Xây lắp và dịch vụ sông Đà cũng cho hay, quá trình thi công các nhà thầu cũng gặp nhiều khó khăn do không thể thỏa thuận bồi thường cho đường ra, vào thi công, cho cây cối phải phá bỏ để phục vụ thi công do giá bán cây theo thị trường và giá bồi thường chênh lệch khá nhiều.

Tuy nhiên, sau các cuộc vận động trường kỳ, nhiều người dân đã ý thức được tầm quan trọng của dự án nên đã ủng hộ và chấp nhận đơn giá bồi thường thấp để nhà thầu có thể tiến hành thi công. Nhưng vẫn còn nhiều trường hợp không đồng tình, chưa đồng ý nhận tiền nên nhà thầu đã phải cùng chính quyền địa phương liên tục vận động và tuyên truyền nhân dân vì lợi ích quốc gia.

Được biết, CPMB đã khoanh vùng một số vị trí tiềm ẩn vướng mắc trong công tác GPMB và giải phóng phục vụ thi công để lên phương án giải quyết. Dự kiến, CPMB sẽ cùng Cục An ninh kinh tế (Bộ Công an) đi rà soát các khu vực đã khoanh vùng này, trên cơ sở đó, Cục An ninh kinh tế sẽ nắm được và tham mưu để các cơ quan chức năng giải quyết.