Doanh nghiệp thay đổi mô hình số để ứng phó với biến động

Ông Il-Dong Kwon, Tổng giám đốc BCG Việt Nam cho biết tại Diễn đàn kinh doanh 2020 do Forbes Việt Nam tổ chức, diễn ra mới đây tại TP.HCM, kinh tế toàn cầu sẽ khó thoát khỏi viễn cảnh suy thoái nghiêm trọng trong năm 2020, khi GDP dự kiến chỉ ở mức của năm 2019 khi kết thúc năm 2021. Tuy nhiên, chỉ số PMI trong ngành chế biến, chế tạo đang phục hồi trên toàn cầu. Doanh số bán lẻ đã dần tăng trở lại, đạt mức trước khi Covid-19 xảy ra; cùng với đó, khối công nghệ chịu rất ít tác động tiêu cực của đại dịch. Khoảng 41% các DN hàng đầu được BCG khảo sát cho biết họ kỳ vọng sẽ tăng trưởng trở lại, nhưng không chắc chắn về mức độ lợi nhuận. 28% DN lạc quan về việc trở lại tình trạng tài chính vững mạnh trong tương lai nhờ các biện pháp hiện tại.

“DN cần tiếp tục lập kế hoạch dựa trên dữ liệu thời gian thực, truyền thông nhiều hơn bình thường, đánh giá lại danh mục đầu tư và phân bổ vốn hợp lý. Bên cạnh đó, các DN nên chú trọng đổi mới sáng tạo lại các mô hình kinh doanh đã có và tận dụng M&A một cách thông minh nhằm thúc đẩy hoạt động kinh doanh lõi và tiếp tục tăng trưởng”, ông Il-Dong Kwon nói.

Ảnh minh họa

Trong bối cảnh dịch Covid-19 đang tác động tiêu cực, kinh tế thế giới dự báo tăng trưởng -4,5% trong năm 2020 (theo báo cáo giữa tháng 10/2020 của IMF), thì Việt Nam là nền kinh tế hiếm hoi có tỷ lệ tăng trưởng dương trong khu vực. Bên cạnh những thách thức, Việt Nam cũng có những cơ hội lớn do làn sóng dịch chuyển đầu tư, phân bổ lại chuỗi sản xuất ở một số ngành như điện tử - viễn thông, dệt may, da giày và các hiệp định thương mại mới được phê chuẩn.

Đại diện cho các DN du lịch - ngành công nghiệp chịu ảnh hưởng nặng nề từ dịch bệnh, ông Nguyễn Quốc Kỳ, Chủ tịch HĐQT và nhà sáng lập Công ty Du lịch Vietravel cho rằng, đến nay, các biện pháp hạn chế đi lại đã khiến thị trường sụt giảm mạnh (du lịch nội địa giảm trên 50%), trong khi doanh thu ngành giảm 61%... Vietravel cũng không ngoại lệ. Đến nay, công ty đã giảm trên 70% lượng khách, doanh thu chỉ còn 20 - 22% so với cùng kỳ.

Với toàn ngành thủy hải sản, Covid-19 diễn ra đột ngột khiến nhiều DN phải “gác kiếm thua trận”, bà Nguyễn Thị Thu Sắc, Phó Chủ tịch Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (Vasep) chia sẻ. Đơn cử, hàng hóa bị ùn ứ, không bán được, thậm chí lưu kho bãi, dẫn đến các kho bãi đầy và chật hàng, xe container xếp hàng dài ngoài kho, làm chi phí đội lên... Còn theo Hiệp hội Dệt may Việt Nam (Vitas), từ đầu năm đến tháng 9/2020 ngành dệt may đã trải qua ba giai đoạn. Đầu tiên là trong quý I khi phải đối mặt với thách thức lớn do tắc nghẽn nguồn cung nguyên liệu từ các nhà sản xuất Trung Quốc và một số nước ở châu Á. Hai là ở quý II, hàng loạt đơn hàng sụt giảm, đặc biệt là các sản phẩm chiến lược như veston, sơ mi, quần tây, đầm nữ… Ba là sự sụt giảm giờ làm trong 9 tháng qua đối với 3,6 triệu người lao động.

Tuy nhiên trong bối cảnh đó, ngành công nghệ là một trong những điểm sáng trên thị trường. Ông Nguyễn Văn Khoa, Tổng giám đốc Tập đoàn FPT cho biết, đến hết quý III, tập đoàn vẫn giữ được tốc độ tăng trưởng, tăng 10% doanh thu và 12% lợi nhuận so với cùng kỳ năm 2019. Tuy nhiên ông Khoa chia sẻ, mặc dù vậy, FPT vẫn tiến hành chuyển đổi hoạt động của toàn bộ bộ máy để “sống chung với lũ”; không để nhân viên mất việc, tận dụng khoảng thời gian này để điều chỉnh nội bộ sau quá trình phát triển nhanh, tái cấu trúc lại nhiều hệ thống công nghệ thông tin trùng lặp tại các công ty thành viên…

Hiện nay, xu hướng chuyển đổi số trong mọi ngành nghề vốn đã bắt đầu từ trước khi dịch bệnh xảy ra. Đơn cử như nhờ có hệ thống phần mềm quản lý ERP mà nhiều DN có được số liệu kịp thời để đưa ra các quyết định đúng lúc liên quan đến hàng tồn kho, lỗ lãi các mặt hàng cụ thể… Đặc biệt khi công ty kinh doanh đa dạng sản phẩm, việc sử dụng hệ thống ERP với tính kế thừa cao giúp công việc đơn giản, hiệu quả và tiện ích hơn. Mặc dù không ít DN đã chú trọng vấn đề tự động hóa những năm gần đây, nhưng dịch bệnh đã đẩy nhanh quá trình này lên. Nhiều nhà máy đã tự động hóa toàn bộ từ khâu đầu tiên là bông thô đến khâu đóng gói cuối cùng, giúp giảm lượng lớn lao động làm việc, hay một số nhà máy dùng các công nghệ mới để tiết kiệm năng lượng…

“DN trong bất kỳ lĩnh vực nào cũng cần chuyển đổi số, việc này cần bắt đầu ngay từ vấn đề quản trị DN, hành chính, tiền lương… Quá trình này vẫn kéo dài và sẽ “không bao giờ dừng lại”, không chỉ bởi vì “nhu cầu thị trường và khách hàng sẽ không bao giờ dừng lại”, mà chuyển đổi giúp DN không bị tụt hậu và vững vàng hơn trong những giai đoạn khó khăn và tác động từ bên ngoài”, ông Khoa nhấn mạnh.