Doanh nghiệp mong sớm có quy định công nhận các tiêu chuẩn nước ngoài

Đại diện doanh nghiệp phát biểu góp ý tại hội thảo

Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật được Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì soạn thảo, dự kiến được trình Quốc hội cho ý kiến vào Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khoá XV. Dự thảo Luật được đánh giá là có những sửa đổi, bổ sung có thể ảnh hưởng lớn tới hoạt động của các tổ chức, doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ và các tổ chức đánh giá sự phù hợp.

Tại hội thảo "Vai trò của doanh nghiệp trong tham gia xây dựng và áp dụng Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật” được Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội tổ chức vào ngày 7/8/2024, các doanh nghiệp cho rằng, các quy định cần có tính tương thích với các cam kết, tiêu chuẩn quốc tế để tạo thuận lợi cho xuất khẩu.

Ông Nguyễn Minh Đức- Ban Pháp chế - VCCI cho biết, sau khi lấy ý kiến, các doanh nghiệp nhận xét nội dung một số quy chuẩn hiện nay chưa rõ ràng, chưa thống nhất nên gây khó khăn khi áp dụng, chẳng hạn quy chuẩn về an toàn cháy cho công trình hay quy chuẩn kỹ thuật kèm điều kiện đầu tư kinh doanh về thóc gạo…

Theo ông Đức, các tiêu chuẩn còn không tương thích với các cam kết quốc tế, với tiêu chuẩn quốc tế và nước ngoài Trong đó, tình trạng tiêu chuẩn Việt Nam sai khác rất nhỏ so với tiêu chuẩn nước ngoài. Vì vậy doanh nghiệp không thể sử dụng kết quả công bố sự phù hợp của nước ngoài mà phải thử nghiệm lại, tốn kém chi phí. Ông Đức dẫn chứng điều này trong TCVN 1651:2008 tiêu chuẩn thép xây dựng.

Liên quan đến vấn đề này, bà Nguyễn Thị Thu Trang, Giám đốc Trung tâm WTO và Hội nhập (VCCI) cho hay, hiện nhiều hiệp định thương mại tự do (FTA) có các cam kết về tiêu chuẩn – quy chuẩn kỹ thuật (TBT,) theo các nguyên tắc không phân biệt đối xử, không tạo rào cản không cần thiết với thương mại quốc tế; cũng như chỉ áp dụng để đảm bảo về an ninh quốc gia, ngăn ngừa gian lận, bảo vệ sức khoẻ…

Vì thế, bà Trang khuyến nghị, dự thảo Luật sửa đổi cần đưa ra các nguyên tắc, yêu cầu cốt lõi trong trình tự thủ tục xây dựng, công bố, ban hành, áp dụng các TBT cũng như các biện pháp quản lý các tổ chức đánh giá sự phù hợp…

Theo Canon, việc áp dụng các tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật nước ngoài có sẵn sẽ tránh việc xây dựng quá nhiều tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật không cần thiết, gây lãng phí.

Tại hội thảo, đại diện VCCI đã trình bày báo cáo tổng hợp ý kiến của doanh nghiệp.

Theo đó, cộng đồng doanh nghiệp cho rằng, dự thảo Luật còn nhiều điều khoản cần làm rõ và cần có những giải pháp tiết giảm thủ tục hành chính cho doanh nghiệp trong quá trình đánh giá, xác nhận tính hợp quy sản phẩm.

Điển hình như, Điều 3.2 Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật 2006 quy định mục đích ban hành quy chuẩn kỹ thuật nhằm bảo đảm an toàn, vệ sinh, sức khoẻ con người; bảo vệ động vật, thực vật, môi trường; bảo vệ lợi ích và an ninh quốc gia, quyền lợi của người tiêu dùng và các yêu cầu thiết yếu khác.

Bên cạnh đó, trong dự thảo Luật chưa có quy định phản hồi, tiếp thu, giải trình ý kiến của doanh nghiệp của cơ quan có thẩm quyền. Doanh nghiệp có ý kiến mà không biết cơ quan tiếp nhận sẽ xử lý thế nào.

Đồng thời, doanh nghiệp cũng phản ánh về tính hợp lý trong quy định. Có tình trạng quy chuẩn đưa ra những nội dung vượt quá sự cần thiết, lạm dụng quy chuẩn thay vì tiêu chuẩn.

Đại diện doanh nghiệp, Công ty Canon Việt Nam cho hay, dự thảo chưa có quy định về việc công nhận, thừa nhận các tiêu chuẩn, quy chuẩn nước ngoài mà vẫn phải có thỏa thuận thừa nhận lẫn nhau.

Đại diện Canon Việt Nam phân tích, Việt Nam đang tích cực tham gia vào các FTA và các tổ chức kinh tế quốc tế, thì việc áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế là một điều tất yếu để hàng hóa Việt Nam có thể tiếp cận các thị trường lớn trên thế giới, đồng thời giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, nâng cao chất lượng sản phẩm, đáp ứng được các yêu cầu của thị trường quốc tế. Do vậy, việc áp dụng các tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật nước ngoài có sẵn sẽ tránh việc xây dựng quá nhiều tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật không cần thiết, gây lãng phí.

Các doanh nghiệp còn kiến nghị cơ quan chức năng cần xây dựng hệ thống tiếp nhận ý kiến, góp ý và phản hồi trực tuyến về tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật để nắm bắt nhanh ý kiến, sửa đổi phù hợp với điều kiện thực tiễn của doanh nghiệp.

Những vấn đề góp ý của doanh nghiệp, đại diện Ban soạn thảo dự án Luật cho biết sẽ tiếp thu ý kiến doanh nghiệp trong quá trình hoàn thiện Luật để trình Quốc hội cho ý kiến vào kỳ họp thứ 8 tới đây.