Để đẩy mạnh giao thông công cộng

Hà Nội đang triển khai nhiều biện pháp tích cực để giải quyết tình trạng ùn tắc giao thông. Một trong những giải pháp trọng tâm là đầu tư hệ thống giao thông công cộng (GTCC) hiện đại. Theo đó, thời gian qua Hà Nội đã chính thức đưa vào khai thác tuyến xe buýt nhanh đầu tiên (Hanoi BRT), với hy vọng đây sẽ là giải pháp giúp giảm ùn tắc giao thông hiệu quả.

Hanoi BRT chưa đủ sức hấp dẫn để những người trong độ tuổi đi làm, đi học sử dụng thay cho xe máy

Theo số liệu của Tổng công ty Vận tải Hà nội (Transerco), lượng khách trên tuyến Hanoi BRT thấp nhất vào các ngày Chủ nhật là 11.000 hành khách/ngày và lượng khách các ngày trong tuần ổn định khoảng 14.000-15.000 hành khách/ngày.

Phân tích số liệu, chuyên gia giao thông Nguyễn Ngọc Quang cho rằng lượng hành khách sử dụng BRT để đi làm, đi học vào các ngày làm việc trong tuần chỉ khoảng 4.000-5.000 hành khách/ngày, chiếm khoảng 30%, còn lại là sử dụng cho các mục đích khác. Từ đó, ông Quang cho rằng, Hanoi BRT chưa đủ sức hấp dẫn để những người trong độ tuổi đi làm, đi học sử dụng thay cho xe máy.

Cũng theo chuyên gia nói trên, năng lực vận chuyển của tuyến Hanoi BRT còn rất khiêm tốn, chỉ đạt khoảng 10% so với thế giới (15.000 hành khách/17 giờ/ngày, tương đương khoảng 882 hành khách/giờ, trong khi thế giới là 9.000-20.000 hành khách/giờ). Như vậy, tiềm năng vận chuyển của tuyến BRT còn rất lớn, nhưng chưa được khai thác hiệu quả.

Phân tích sâu hơn, theo ông Quang, phạm vi thực sự có ảnh hưởng của BRT còn khá hạn chế, chỉ trong khoảng 300m quanh các điểm dừng. Những người sống hoặc đi làm ngoài phạm vi này sẽ không sử dụng BRT, do thời gian trung bình để di chuyển đến nơi làm việc, học tập như vậy là khó chấp nhận. Đây là một trong những lý do giải thích tỷ lệ người trong độ tuổi lao động sử dụng BRT còn thấp.

Ngoài ra, kết quả khảo sát điều kiện hạ tầng cho người đi bộ dọc theo tuyến Hanoi BRT và các phố lân cận các điểm dừng cho thấy điều kiện cơ sở hạ tầng cho người đi bộ chưa tốt, không thuận lợi. Nhiều đoạn đường có hè hẹp, dưới 1,5m, thậm chí nhỏ hơn 0,75m, hoặc không có hè, bị lấn chiếm để kinh doanh hoặc đỗ xe… nên không gian còn lại cho người đi bộ rất hạn chế. Bên cạnh đó, điều kiện cậy xanh bóng mát cho người đi bộ cũng chưa tốt.

Việc phát triển các loại hình giao thông tiếp cận như đi bộ, xe đạp, minibus, ô tô điện, jeepney, tuctuc sẽ giúp phát huy hiệu quả của tuyến BRT. Trong đó, xe đạp là loại hình giao thông tiếp cận có hiệu quả và ít tốn kém nhất. Tuy nhiên, hiện nay các loại hình giao thông tiếp cận này chưa được quan tâm đúng mức.

Theo ông Quang, muốn giảm ùn tắc giao thông và khuyến khích người dân từ bỏ xe máy để chuyển sang sử dụng GTCC thì các phương tiện GTCC cần được ưu tiên để đảm bảo đặc tính cơ động của chúng được phát huy tối đa. Đồng thời, giao thông tiếp cận, đặc biệt là giao thông phi cơ giới, phải được quan tâm đầu tư.

Cụ thể, xe buýt và đặc biệt là xe buýt nhanh cần phải được bố trí làn dành riêng ở những tuyến phố có mặt cắt đủ rộng để đảm bảo phát huy tốt đặc tính cơ động của chúng. Hè phố cần được cải tạo, chỉnh trang và quản lý tốt để hấp dẫn người đi bộ và xe đạp.