Cơ hội làm thương hiệu cho gạo Việt tại thị trường Anh

Năm 2022, nhập khẩu gạo của Anh tăng 4,1%, lên hơn 678.000 tấn, giá trị nhập khẩu tăng 7% lên hơn 603 triệu USD so với năm 2021. Việt Nam, mặc dù là nước xuất khẩu gạo lớn thứ 14 vào Anh với sản lượng xuất khẩu 3.399 tấn gạo năm 2022, tăng 24,5% so năm 2021, giá trị xuất khẩu đạt hơn 3,7 triệu USD, tăng 34% so năm 2021, nhưng chỉ chiếm thị phần rất nhỏ là 0,6%.

Gạo đặc sản ST25 của Việt Nam

Theo Statista, thị trường gạo ở Anh dự kiến sẽ tăng trưởng 2,1% về khối lượng vào năm 2024. Việc đột ngột dừng xuất khẩu của Ấn Độ khiến nửa cuối năm 2023, quốc gia này dự báo thiếu hụt nguồn cung khoảng 75.000 tấn gạo. Để bù đắp, các nhà nhập khẩu gạo của Anh sẽ chuyển sang mua gạo Việt Nam và Thái Lan. Đây là thời cơ để Việt Nam vươn lên vị trí cao hơn trong danh sách bạn hàng của các đối tác nhập khẩu gạo Anh.

Ông Cường cũng chỉ ra một số tiêu chuẩn chung cho gạo ngon tại Anh như hạt gạo có chiều dài từ 7 mm trở lên; hạt gạo có hàm lượng đạm khoảng 10-11%; khi nấu thành cơm phải dẻo, mềm, không dính và thơm. Ngoài ra, gạo phải sạch và không có tồn dư hóa chất hay chất bảo quản. Thống kê cũng cho thấy, trong số các nước Đông Nam Á xuất khẩu gạo nhiều sang Anh trong năm 2022, Việt Nam có đơn giá bình quân cao nhất (1.093 USD/tấn), trong khi đơn giá bình quân gạo Thái Lan, Campuchia và Myanmar lần lượt là 917 và 435 USD/tấn.

Gạo Việt Nam tại Anh chủ yếu được tiêu thụ ở cộng đồng người Việt và một phần cộng đồng người Trung Quốc, Thái Lan, Malaysia, Philippines với giá bán lẻ ở các siêu thị ở mức 58.000-72.000 đồng/kg. Các thương hiệu gạo Việt Nam phổ biến tại Anh hiện có là gạo tám thơm, gạo tấm, gạo nếp, ST25 (gạo ông Cua).

Ông Nguyễn Cảnh Cường nhìn nhận, nếu tích cực tiếp thị một cách chuyên nghiệp, bao gồm việc quảng bá trên các phương tiện truyền thông sở tại bằng tiếng Anh, các nhà xuất khẩu gạo Việt Nam chắc chắn sẽ tăng thị phần tại Anh, trong đó có các nhà hàng phục vụ khách du lịch châu Á, vốn chiếm một lượng không nhỏ trong tổng số hàng chục triệu khách du lịch đến Anh mỗi năm.

“Trong thời điểm thuận lợi hiện nay, gạo Việt Nam với chất lượng tốt và lợi thế cạnh tranh nhờ Hiệp định UKVFTA, các nhà xuất khẩu cần tận dụng cơ hội "vàng" để yêu cầu các nhà phân phối gạo tại Anh sử dụng thương hiệu gạo Việt Nam, thay vì thương hiệu của nhà phân phối, giúp nâng cao nhận thức của người tiêu dùng Anh về gạo Việt Nam”, ông Cường khuyến nghị.

Trong nhiều năm qua, mặc dù là nhà xuất khẩu gạo lớn trên thế giới, song gạo Việt Nam xuất sang Anh cũng như nhiều nước khác thường được bán dưới thương hiệu của các nhà phân phối, khiến người tiêu dùng không nhận biết được nguồn gốc. Vì vậy, việc xây dựng thương hiệu là giải pháp lâu dài để gạo Việt Nam duy trì thị phần tại Anh khi chất lượng đã chinh phục được người tiêu dùng.

Để tận dụng cơ hội này, Thương vụ Việt Nam tại Vương quốc Anh kiến nghị Bộ Công Thương khuyến khích các doanh nghiệp xuất khẩu gạo ký kết các hợp đồng cung ứng dài hạn trên cơ sở cân đối giữa an ninh lương thực trong nước với nhu cầu xuất khẩu; các ngân hàng tăng tín dụng cho doanh nghiệp thu mua lúa gạo phục vụ xuất khẩu.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hỗ trợ nông dân mở rộng diện tích trồng lúa áp dụng Global G.A.P để sản xuất gạo thơm chất lượng cao. Chính quyền các địa phương có diện tích đất trồng lúa lớn cần triển khai các chương trình hỗ trợ nông dân về giống lúa, vật tư nông nghiệp an toàn, xay xát và bảo quản lúa gạo đáp ứng chất lượng và thị hiếu tiêu dùng của thị trường.

Tới đây, để tiếp tục hỗ trợ các ngành hàng xuất khẩu tiềm năng, nhất là đối với mặt hàng gạo, Thương vụ Việt Nam tại Vương quốc Anh cũng đang chuẩn bị tham gia Hội chợ Speciality Fine Food Fair London vào trung tuần tháng 9/2023 để quảng bá các đặc sản Việt Nam, trong đó có gạo ST25.