Bộ Tài chính đề nghị xây dựng hệ thống công nghệ mới để đẩy mạnh thủ tục thông quan

Trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc trả lời chất vấn

Liên quan đến lĩnh vực hải quan, đại biểu Phan Thị Mỹ Dung - Long An cho biết, qua kiến nghị của các doanh nghiệp và cơ quan quản lý nhà nước, việc thực hiện thủ tục hải quan theo Điều 35 Nghị định 08 năm 2015 vẫn còn phát sinh một số vướng mắc đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu tại chỗ, như việc chưa có văn bản hướng dẫn sử dụng cơ sở dữ liệu tra cứu thông tin để xác định thương nhân nước ngoài có hiện diện tại Việt Nam hay không đã ảnh hưởng rất lớn đến các hoạt động xuất, nhập khẩu tại chỗ, ảnh hưởng đến nguồn cung ứng nguyên liệu, vật tư cho hoạt động của sản xuất trong nước. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp, lộ trình hiệu quả nào để tháo gỡ vướng mắc trên.

Cùng về vấn đề này, đại biểu Triệu Quang Huy - Lạng Sơn cho biết, theo báo cáo của Bộ Tài chính hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan chưa phù hợp với yêu cầu về xây dựng Chính phủ điện tử, Chính phủ số, tồn tại trong việc kết nối, trao đổi thông tin giữa các cơ quan nhà nước. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết những giải pháp cụ thể trong thời gian tới, khắc phục những hạn chế nêu trên.

Trả lời câu hỏi của đại biểu, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết, theo quy định của khoản 1 Điều 35 của Nghị định 08: hàng hóa bán giữa doanh nghiệp Việt Nam với tổ chức nước ngoài không có hiện diện tại Việt Nam và thương nhân của nước ngoài chỉ được giao dịch và nhận hàng hóa với doanh nghiệp khác tại Việt Nam. Để thực hiện quy định này các doanh nhân nước ngoài phải đáp ứng các điều kiện là không có hiện diện tại Việt Nam theo quy định của Nghị định 90 năm 2007 thực hiện Luật Ngoại thương Việt Nam. Trường hợp thương nhân nước ngoài đã có hiện diện tại Việt Nam, đã có văn phòng hay chi nhánh hay đầu tư thành lập các tổ chức kinh tế tại Việt Nam thì không đáp ứng điều kiện không có đại diện hiện diện Việt Nam nên không thuộc trường hợp xuất, nhập khẩu tại chỗ theo đúng quy định của Nghị định 08. Cho nên, phương án của Bộ Tài chính sẽ phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Công Thương, Bộ Tư pháp để đề nghị sửa đổi Điều 35 của Nghị định 08, bãi bỏ toàn bộ Điều 35, cơ quan hải quan sẽ không làm thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu tại quy định này.

Về ý kiến của đại biểu Triệu Quang Huy về thủ tục hải quan, hệ thống xử lý dữ liệu. Bộ trưởng cho biết, hệ thống công nghệ thông tin của Hải quan đến nay đã lạc hậu.. Trước đây được tổ chức JICA của Nhật Bản tài trợ cho một dự án về dữ liệu nhưng sau hơn mười năm đưa vào sử dụng nay đã lạc hậu. Do đó trong chuyến công tác Nhật Bản Bộ tài chính đã đề nghị phía JICA tiếp tục kéo dài thêm cho một năm nữa là năm 2025 sau đó sẽ đề nghị với Chính phủ để xây dựng hệ thống công nghệ thông tin khác hoặc Nhật Bản sẽ hỗ trợ cho một dự án ODA mới về công nghệ thông quan. Đề nghị này được đồng tình và ủng hộ.

“Chúng tôi nghĩ sắp tới rõ ràng xuất nhập khẩu chúng ta dữ liệu ngày một lớn, từ khi chúng ta mới có 1 tỷ USD đến nay kim ngạch xuất nhập khẩu đến 732 tỷ USD, như năm vừa qua 680 tỷ USD. Đương nhiên gói dữ liệu số ngày càng lớn và yêu cầu kết nối ngày một nhiều. Chúng tôi kết nối với dữ liệu dân cư, kết nối với các dữ liệu của các doanh nghiệp xuất nhập khẩu khác sẽ rất nhiều, cho nên nhu cầu cần phải được thay thế”, Bộ trưởng nhấn mạnh.