25 năm bình thường hóa quan hệ Việt - Mỹ: Cùng nhau viết tiếp ‘bản giao hưởng’

Từ cựu thù thành bạn hữu

“Hai nước đã từng trải qua một cuộc chiến tranh với những hậu quả nặng nề, hàng triệu người đã đổ máu và ngã xuống. Đó là cái giá rất đắt, mất mát rất to lớn”, cựu Ngoại trưởng Mỹ John Kerry, hiện là Chủ tịch danh dự Quỹ Hòa bình quốc tế Carnegie ôn lại về những ký ức buồn của lịch sử tại sự kiện kỷ niệm 25 Mỹ và Việt Nam bình thường hoá quan hệ kinh tế do AmCham tổ chức mới đây.

Và trong lịch sử chiến tranh, có rất ít hiện tượng những kẻ thù của nhau lại có thể thay đổi, ngồi lại và gây dựng lòng tin với nhau như thế. “Thực sự thì trước đó không ai có thể tưởng tượng ra là sẽ có một ngày, chính những người từng là phi công Mỹ đã lái máy bay đến ném bom Việt Nam về sau lại có thể ngồi với các vị lãnh đạo cấp cao của Việt Nam để bàn về việc bình thường hóa và thúc đẩy quan hệ hai nước”, ông John Kerry chia sẻ.

Nhưng, trong hành trình hai nước đã trải qua để tiến từ cựu thù thành bạn hữu, rất nhiều thay đổi ngay trong cách suy nghĩ, tư tưởng của những người đứng đầu quốc hội, chính phủ ở hai phía.

“Bản thân chúng tôi khi nghĩ về Việt Nam, lúc đó chúng tôi chỉ nói về lợi ích của Mỹ. Nhưng về sau, với tư cách là các thượng nghị sĩ, chúng tôi đã trao đổi và đi đến thống nhất, chúng ta cần xây dựng mối quan hệ hòa bình với Việt Nam”, ông John Kerry chia sẻ cảm nghĩ của mình cũng như nhiều người Mỹ khác như người bạn của ông, cố Thượng nghị sĩ John McCain.

Trong tâm trạng xúc động khi nhìn lại quãng đường đã qua, vị cựu Thượng nghị sĩ và Ngoại trưởng Mỹ này cho biết thêm: “Chính điều đó cũng đem lại sự bình an trong tâm hồn của từng người Mỹ. Chúng tôi cũng đều biết rằng, sẽ không thể thúc đẩy quan hệ với Việt Nam nếu như Mỹ chỉ luôn nhìn và mặc định Việt Nam như là một chiến trường, thay vì một đất nước”.

Theo Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ, quá trình bình thường hóa và phát triển quan hệ giữa Việt Nam và Mỹ từ thù thành bạn, rồi thành đối tác toàn diện hiện nay đã đem lại lợi ích to lớn cho nhân dân hai nước, đóng góp vào hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực và trên thế giới.

“Để có những bước đi mang tính lịch sử trong quan hệ Việt Nam - Mỹ, cả hai bên đều phải dũng cảm vượt qua chính mình với sự kiên định trong hành động, sự sáng suốt về trí tuệ và có tầm nhìn chiến lược và niềm tin mạnh mẽ vào tương lai tươi sáng của hai nước, hai dân tộc”, Phó Thủ tướng nói.

Viết tiếp bản giao hưởng Việt - Mỹ

Theo bà Natasha Ansell, Chủ tịch AmCham, việc bình thường hoá quan hệ kinh tế giữa Việt Nam và Mỹ đã mở ra cơ hội mới cho các nhà đầu tư, doanh nghiệp hai bên với giá trị nhiều tỷ USD.

Trong 25 năm qua, kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Mỹ tăng gần 120 lần, từ 450 triệu USD vào năm 1994 lên hơn 60 tỷ USD vào năm 2018. Trong nhiều năm liên tục, Mỹ luôn là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam và Việt Nam là một trong những thị trường xuất khẩu có mức tăng trưởng cao nhất của Mỹ.

Đầu tư của Mỹ tại Việt Nam đã đóng vai trò quan trọng vào sự phát triển của Việt Nam, nổi bật là hoạt động đầu tư của những tập đoàn như GE, CocaCola, Microsoft, IBM, Nike, ExxonMobil và nhiều tập đoàn, doanh nghiệp khác đã góp phần tạo dựng cho Việt Nam có một chỗ đứng ngày càng vững chắc trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Theo ông John Kerry, đó chính là những minh chứng cho những gì mà hai bên mong mỏi khi bình thường hóa quan hệ.

Nhìn lại quan hệ hai bên, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Vũ Tiến Lộc cho rằng, trong 1/4 thế kỷ qua, hai nước đã làm được nhiều việc. Mỹ đã trở thành đối tác kinh tế quan trọng hàng đầu của Việt Nam.

“Nhưng, điều quan trọng không chỉ là tiền bạc hay kim ngạch xuất nhập khẩu, mà là chất lượng của quan hệ thương mại, đầu tư song phương. Các dự án đầu tư của Mỹ tại Việt Nam và các thiết bị Việt Nam nhập khẩu từ Mỹ thường có hàm lượng công nghệ cao và có giá trị gia tăng lớn. Các mặt hàng xuất khẩu từ Việt Nam sang Mỹ cũng là những mặt hàng được nhân dân Mỹ ưa chuộng”, ông Lộc nói.

Và theo Chủ tịch VCCI, đó mới chỉ là khúc nhạc dao đầu của bản giao hưởng Việt - Mỹ. Việt Nam đang bước vào một giai đoạn phát triển mới, với định hướng bền vững hơn và tự chủ hơn. Việt Nam cũng đang trong quá trình tái cấu trúc lại đầu tư nước ngoài theo chiến lược đó.

Ông Lộc tin tưởng, các doanh nghiệp Mỹ, với tiềm năng tài chính lớn, công nghệ nguồn, xanh và sạch, sẽ là sự lựa chọn hàng đầu của các doanh nghiệp và nền kinh tế Việt Nam.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ khẳng định, Việt Nam luôn coi Mỹ là đối tác quan trọng hàng đầu và sẵn sàng cùng Mỹ tiếp tục tăng cường hợp tác trên mọi lĩnh vực, đặc biệt trong hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư, khoa học công nghệ, giáo dục, đào tạo mang lại nhiều lợi ích hơn nữa cho nhân dân hai nước, vì hòa bình, hợp tác và cùng phát triển.

Năm 2017 tại sự kiện APEC CEO Summit ở Đà Nẵng, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã khẳng định: Việt Nam nằm ở trái tim của khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc tin tưởng, với sự định vị này, quan hệ hợp tác giữa hai cộng đồng doanh nghiệp Việt - Mỹ sẽ đóng vai trò trung tâm trong kỷ nguyên mới.

“Tôi tin rằng, những thập niên tới sẽ chứng kiến một giai đoạn bùng nổ trong quan hệ kinh tế giữa hai nước và cùng nhau, chúng ta sẽ viết nên bản giao hưởng Việt - Mỹ”, Chủ tịch VCCI kỳ vọng.