Thuế quan không làm chệch hướng tăng lãi suất của NHTW Nhật

NHTW Nhật - BOJ

Việc chính quyền ông Trump quyết định áp thuế 25% đối với ô tô nhập khẩu và thuế quan 24% đối với các mặt hàng khác của Nhật Bản được dự báo sẽ giáng một đòn mạnh vào nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu của đất nước này. Các nhà phân tích dự đoán mức thuế cao hơn có thể làm giảm tới 0,8% tăng trưởng kinh tế của Nhật Bản.

Với BOJ, những động thái gây sốc của ông Trump đã làm đảo lộn kỳ vọng của cơ quan này rằng các nhà xuất khẩu lớn sẽ sử dụng lợi nhuận ở nước ngoài để nâng lương trong nước, từ đó sẽ thúc đẩy chu kỳ tăng lương và giá cả, vốn được coi là điều kiện tiên quyết để tăng thêm lãi suất.

Theo các nhà phân tích, do nỗi lo về suy thoái kinh tế toàn cầu đang rình rập, BOJ có khả năng sẽ cắt giảm dự báo tăng trưởng kinh tế và hoãn tăng lãi suất tại cuộc họp tiếp theo kết thúc vào ngày 1/5. Nhưng vẫn chưa chắc chắn BOJ có thể duy trì lãi suất trong bao lâu khi phải chịu áp lực lạm phát gia tăng trong nước.

“Ít nhất thì việc tăng lãi suất vào ngày 1/5 cũng có thể không được đưa ra thảo luận vì nền kinh tế Nhật Bản dự kiến ​​sẽ chịu tác động từ thuế quan của Mỹ”, cựu chuyên gia kinh tế hàng đầu của BOJ Seisaku Kameda, hiện là chuyên gia kinh tế điều hành tại Sompo Institute Plus, cho biết.

“Nhưng tôi sẽ không loại trừ khả năng tăng lãi suất vào tháng 6 hoặc tháng 7, vì BOJ đang rơi vào tình thế tiến thoái lưỡng nan khi phải cân bằng giữa rủi ro suy giảm đối với nền kinh tế và áp lực lạm phát trong nước”, ông cho biết.

Lạm phát tại Nhật đã tăng lên 3,7% vào tháng 2 do chi phí thực phẩm tăng cao, cùng với mức tăng lương ổn định đã làm gia tăng lời kêu gọi tiếp tục tăng lãi suất. Lạm phát đã vượt mục tiêu 2% của BOJ trong gần 3 năm qua, một phần cũng bởi đồng yên yếu làm tăng chi phí nhập khẩu.

Mặc dù BOJ đã tăng lãi suất ba lần dưới thời Thống đốc Kazuo Ueda, nhưng lãi suất chính sách của ngân hàng này (hiện ở mức 0,5%) vẫn thấp hơn nhiều so với Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) và các NHTW châu Âu (ECB). Thậm chí khi điều chỉnh theo lạm phát, lãi suất của Nhật Bản vẫn ở mức âm.

Khi giữ lãi suất ổn định vào tháng 3, một số thành viên hội đồng quản trị đã cảnh báo rằng đợt tăng giá thực phẩm gần đây có thể kéo dài và chỉ riêng sự bất ổn liên quan đến chính sách của ông Trump không thể ngăn cản BOJ “hành động kiên định” để chống lại lạm phát.

Phát biểu với Quốc hội Nhật hôm thứ Sáu, Phó Thống đốc BOJ Shinichi Uchida cũng cho biết, cơ quan này sẽ tiếp tục tăng lãi suất nếu nền kinh tế diễn biến theo đúng dự báo, đồng thời sẽ theo dõi chặt chẽ các rủi ro đối với tăng trưởng do thuế quan.

Vài ngày trước khi xem xét lại lãi suất, Thống đốc BOJ Ueda dự kiến ​​sẽ phát biểu về triển vọng kinh tế toàn cầu cùng với các nhà lãnh đạo tài chính G20 tại Hội nghị thường niên của IMF/WB. Trước đó, ông đã nói rằng thuế quan của Trump có thể sẽ gây áp lực lên nền kinh tế Nhật Bản và sự bất ổn gia tăng đòi hỏi phải cảnh giác trong việc thiết lập chính sách.

Nhưng theo các nhà phân tích, việc tỏ ra quá ôn hòa về triển vọng lãi suất có thể thúc đẩy các nhà đầu tư giảm bớt các khoản cược vào một hành động trong ngắn hạn và gây ra một đợt trượt giá mới, không mong muốn và lạm phát của đồng yên.

Đồng yên đã tăng gần 7% so với đồng đôla trong năm nay khi các nhà đầu tư tìm kiếm đồng tiền này như một nơi trú ẩn an toàn trước sự bất ổn toàn cầu do các chính sách của ông Trump gây ra.

Tuy nhiên theo cựu giám đốc điều hành BOJ Kazuo Momma (hiện là nhà kinh tế điều hành tại Mizuho Research & Technologies), thuế quan của Trump có thể khiến lạm phát của Mỹ tăng cao và ngăn Fed cắt giảm lãi suất và điều đó có thể gây ra sự sụt giảm mới của đồng yên.

“Áp lực giá cả bổ sung từ sự sụt giảm mới của đồng yên sẽ làm tăng nhu cầu tăng lãi suất”, ông nói và nhấn thêm: “Nếu đồng yên giảm xuống mức khoảng 160 JPY/USD, đó có thể là một điểm khó khăn đối với BOJ”.

Mari Iwashita – một nhà quan sát BOJ cũng cho rằng, diễn biến kinh tế và giá cả tại Nhật đang đi đúng hướng, vì vậy sẽ rất khó để BOJ đưa ra lý do không tăng tiếp lãi suất. “Thuế quan của Trump đã mang lại cho BOJ một cái cớ để giữ nguyên lãi suất hiện tại, mặc dù tôi chắc chắn rằng họ sẽ tiến hành bình thường hóa chính sách và tăng lãi suất một lần nữa khi có cơ hội”, bà cho biết.

Kết quả cuộc khảo sát của Reuters vào tháng 3 cũng cho thấy, nhiều nhà phân tích dự đoán đợt tăng lãi suất tiếp theo của BOJ sẽ diễn ra vào quý 3, nhiều khả năng là vào tháng 7.