Tăng cường đấu giá trực tuyến để bảo đảm công khai, minh bạch

Toàn cảnh phiên họp

Báo cáo một số vấn đề lớn về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Nguyễn Minh Sơn cho biết, tại Kỳ họp thứ 6 (tháng 10 - 11/2023), Quốc hội đã xem xét, cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản. Trên cơ sở ý kiến của các đại biểu Quốc hội, Thường trực Ủy ban Kinh tế đã chủ trì phối hợp với Bộ Tư pháp (Cơ quan chủ trì soạn thảo) và Thường trực Ủy ban Pháp luật nghiên cứu tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật.

Dự thảo Luật sau khi được tiếp thu, chỉnh lý đã sửa đổi, bổ sung 42 điều, khoản của Luật hiện hành; tăng 16 điều, khoản so với dự thảo Luật trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 6 nhưng chủ yếu là sửa về mặt kỹ thuật lập pháp, không phát sinh nhiều chính sách mới. Do đó, việc xây dựng dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản là phù hợp với phạm vi sửa đổi.

Về tài sản đấu giá, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cho biết, Luật hiện hành và dự thảo Luật đang quy định theo hướng liệt kê các loại tài sản mà theo pháp luật chuyên ngành quy định phải bán thông qua đấu giá và áp dụng thống nhất trình tự, thủ tục đấu giá cho các loại tài sản này. Đồng thời, Luật hiện hành và dự thảo Luật đều đã có quy định chung mang tính khái quát đối với tài sản khác mà pháp luật chuyên ngành quy định phải bán thông qua đấu giá để bảo đảm tính bao quát, đầy đủ và dự liệu trước các tài sản có thể phát sinh trong tương lai.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Nguyễn Minh Sơn báo cáo tại phiên họp

Về giá khởi điểm, giám định tài sản đấu giá, Thường trực Ủy ban Kinh tế cho rằng, hiện nay, các văn bản pháp luật quy định tài sản đưa ra đấu giá đều có quy định về cơ quan có thẩm quyền xác định giá khởi điểm, cách thức, phương pháp xác định giá khởi điểm, giảm giá hay định giá lại trong trường hợp đấu giá không thành.

Về các hành vi bị nghiêm cấm, Thường trực Ủy ban Kinh tế xin tiếp thu bỏ cụm từ “nhằm mục đích trục lợi” tại điểm đ1 khoản 1 Điều 9 đối với hành vi để lộ thông tin về người đăng ký tham gia đấu giá để bảo đảm phù hợp với thực tiễn và tính khả thi của quy định này. Dự thảo Luật chỉ quy định việc nghiêm cấm nhận ủy quyền tham gia cuộc đấu giá “để trả giá” cho người tham gia đấu giá khác đối với tài sản mà người nhận ủy quyền cũng là người tham gia đấu giá tài sản đó nhằm bảo đảm tính minh bạch, tránh tình trạng thông đồng, móc nối, dìm giá…

Riêng về đấu giá trực tuyến và áp dụng hình thức đấu giá trực tuyến đối với tài sản công, Thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị tiếp thu bổ sung Điều 43a tại dự thảo Luật về đấu giá trực tuyến trên cơ sở luật hóa các quy định về hình thức đấu giá trực tuyến phù hợp với thực tiễn; đồng thời quy định đối với trường hợp đấu giá tài sản công được thực hiện bằng hình thức đấu giá trực tuyến thì phải sử dụng Cổng Đấu giá tài sản quốc gia do Bộ Tư pháp xây dựng, quản lý và vận hành nhằm một mặt đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, thúc đẩy chuyển đổi số trong hoạt động đấu giá, bảo đảm an toàn, an ninh mạng; mặt khác đây được xem là giải pháp nhằm hạn chế tối đa tình trạng thông đồng, dìm giá, tiêu cực, thất thoát tài sản nhà nước trong hoạt động đấu giá tài sản. Đề nghị Chính phủ bổ sung đánh giá tác động đối với quy định đấu giá trực tuyến đối với tài sản công phải được thực hiện qua Cổng Đấu giá tài sản quốc gia và lộ trình khả thi thực hiện việc đấu giá tài sản công bằng hình thức đấu giá trực tuyến.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu tại phiên họp

Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ ghi nhận cơ quan chủ trì thẩm tra của Ủy ban Kinh tế phối hợp rất chặt chẽ với Bộ Tư pháp và các cơ quan đã sửa đổi hoàn thiện Luật này khá toàn diện và công phu, tiếp thu được nhiều ý kiến của đại biểu Quốc hội, các bộ, ngành, địa phương.

Cho biết, dự án luật liên quan đến nhiều luật khác, như Luật Đấu thầu, Luật Đất đai, Luật Các Tổ chức tín dụng, Luật Doanh nghiệp, Luật Quản lý, sử dụng tài sản công, Luật Quản lý sử dụng vốn Nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp, Luật Dân sự, Luật Khoáng sản, Luật Viễn thông, Luật Tần số vô tuyến điện… tuy nhiên còn một số nội dung cụ thể chưa tương thích. Do đó, đề nghị tiếp tục rà soát để tránh chồng chéo.

Về Cổng Đấu giá tài sản quốc gia và vai trò, trách nhiệm của Bộ Tư pháp, Chủ tịch Quốc hội đề nghị nên hoàn thiện khái niệm Cổng đấu giá tài sản quốc gia trong dự thảo Luật, làm rõ yêu cầu quản lý, kết nối, chia sẻ dữ liệu theo quy định của Luật này và quy định của pháp luật có liên quan. Đồng thời bổ sung trách nhiệm Bộ Tư pháp không chỉ xây dựng, quản lý và hướng dẫn sử dụng Cổng Đấu giá quốc gia, tài sản quốc gia mà cần có quy định để đáp ứng yêu cầu về lưu trữ, bảo mật thông tin. Nghiên cứu để bổ sung dịch vụ công trực tuyến có thu phí có liên quan đến đấu giá tài sản thuộc thẩm quyền quản lý của Bộ Tư pháp như phí thuê Cổng thông tin đấu giá tài sản quốc gia hoặc trang thông tin đấu giá để tổ chức đấu giá trực tuyến.

Về trình tự, thủ tục tham gia đấu giá tài sản nên tiếp tục rà soát để hoàn thiện các nội dung đảm bảo cho khả thi; cùng với đó là vấn đề lãi suất, phương án quy định đối với khoản tiền đặt trước; quy định mang tính quy định khung để Chính phủ quy định chi tiết để tăng cường đấu giá trực tuyến; nghiên cứu bổ sung quy định cho phép giảm giá khởi điểm của tài sản sau mỗi lần đấu giá không thành.

Phó Thống đốc NHNN Đoàn Thái Sơn tham gia phiên họp

Nhấn mạnh, dự án Luật có tính chuyên ngành sâu, nặng về kĩ thuật nhưng lại liên quan đến thủ tục hành chính, cải cách hành chính, quyền và lợi ích của các bên và liên quan đến nhiều dự án luật khác, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Ủy ban Kinh tế lắng nghe, cầu thị các cơ quan, cùng với đó, các cơ quan của Quốc hội, các bộ ngành tham gia góp ý thêm vào dự án Luật bảo đảm chất lượng cao hơn và giải quyết được những điểm nghẽn đã chỉ ra.

Phát biểu tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cơ bản đồng tình và tiếp thu với ý kiến đóng góp của các đại biểu, Chủ tịch Quốc hội cũng như các Phó Chủ tịch Quốc hội, Bộ trưởng cho biết cơ quan soạn thảo sẽ nghiêm túc tiếp thu và chỉnh lý phù hợp.

Về đấu giá được thực hiện theo hình thức đấu giá trực tuyến, Bộ trưởng cho biết, sẽ hướng tới phương án xã hội hóa, xây dựng phần mềm đấu giá trực tuyến, tuy nhiên tinh thần của cơ quan trình là không bắt buộc tất cả các hoạt động đấu giá đều phải tuân theo, mà tôn trọng quyền lựa chọn của mỗi người theo cơ chế thị trường, dân sự. Hiện nay đã có một số đơn vị thực hiện đấu giá trực tuyến, việc áp đặt hành chính có thể dẫn đến không đảm bảo nguyên tắc cạnh tranh bình đẳng, cơ quan soạn thảo sẽ lưu ý, nghiên cứu kỹ lưỡng vấn đề này.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp phát biểu tại phiên họp