Phong Giáo sư, Phó giáo sư: Cần đảm bảo đủ tiêu chuẩn

“Giáo sư, Phó giáo sư chỉ là học hàm chứ không phải là học vị, do đó người được phong cần phải đảm bảo đầy đủ các tiêu chí. Không chỉ có thế, người được phong học hàm Giáo sư, Phó giáo sư còn phải thể hiện được sự thông tuệ, uy tín trong lĩnh vực mình nghiên cứu. Có như vậy, Giáo sư, Phó giáo sư mới được trân trọng và trở thành người thầy, người hướng dẫn cho các học giả được xã hội và cộng đồng khoa học thừa nhận. Chúng ta cần tránh tối đa việc “chạy” theo số lượng mà quên đi chất lượng. Giáo sư, Phó giáo sư mà không viết nổi một bài báo khoa học về lĩnh vực mình nghiên cứu, phải “nợ” bài viết, không có nổi vài chục giờ đứng lớp thì liệu phong hàm có xứng đáng hay không?”, một tiến sỹ khoa học thẳng thắn.

Ảnh minh họa

Trước đó, dư luận xã hội tỏ ra rất quan tâm đến việc ngày 2/2/2018, Hội đồng Chức danh Giáo sư Nhà nước công bố danh sách 1.226 ứng viên đạt tiêu chuẩn Giáo sư, Phó giáo sư năm 2017. Số người đạt tiêu chuẩn năm nay gấp 1,7 lần năm 2016 và 2,3 lần năm 2015.

Trước những con số bất thường này, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu Bộ Giáo dục và Đào tạo rà soát lại. Kết quả rà soát ban đầu được Bộ Giáo dục và Đào tạo báo cáo Thủ tướng tại phiên họp thường kỳ Chính phủ ngày 1/3 cho thấy, trong số 1.226 ứng viên được xét công nhận Giáo sư, Phó giáo sư, có 94 người bị phản ánh là chưa đủ điều kiện như còn thiếu giờ giảng, thiếu nghiên cứu khoa học...

Bác Đỗ Trung Hiếu (Hào Nam – Hà Nội) chia sẻ, báo chí đã nói quá nhiều về việc thừa thầy, thiếu thợ. Chúng ta đã có quá nhiều Thạc sỹ, Tiến sỹ và giờ thì chỉ riêng năm 2017 đã xuất hiện thêm hàng nghìn Giáo sư, Phó giáo sư! Nếu cứ duy trì tốc độ “tăng trưởng” này thì có lẽ chỉ vài năm nữa sẽ có tình trạng Giáo sư thất nghiệp!

Nói vui thế, nhưng quả thực việc xét phong hàm Giáo sư, Phó giáo sư đang có “vấn đề”, phải chăng tiêu chuẩn để phong hàm của chúng ta còn quá nhẹ, quá dễ dãi khi mà nhiều tiêu chuẩn “cơ bản” để phong các Giáo sư, Phó giáo sư vẫn còn thiếu, còn nợ như bài báo nghiên cứu khoa học, giờ đứng lớp…

Ở nhiều quốc gia, việc phong học hàm Giáo sư, Phó giáo sư chỉ đạt khi nhà nghiên cứu có những cống hiến nhất định được cộng đồng khoa học ghi nhận, đánh giá cao. Còn ở nước ta lại có nhiều Giáo sư, Phó giáo sư không thực sự đóng góp gì lớn cho nền khoa học nước nhà mà vẫn được sắc phong, điều đó vô hình làm giảm đi giá trị của nhà khoa học đích thực. Khiến cho nền khoa học nước nhà bị méo mó khi “vàng – thau lẫn lộn”.

Điều đáng mừng là Thủ tướng đã kịp thời chỉ đạo rà soát lại, nếu trường hợp nào không đáp ứng đủ tiêu chuẩn chức danh Giáo sư, Phó giáo sư thì kiên quyết loại. "Hội đồng phải tiếp tục rà soát nghiêm túc. Ngay cả Giáo sư có báo cáo giảng dạy thì giảng ở đâu, lúc nào, có hợp đồng giảng dạy không? Ngoại ngữ đạt trình độ nào, có giao tiếp được không? Thủ tướng yêu cầu, tới đây tại cuộc họp của Thường trực Chính phủ thì Bộ Giáo dục và Đào tạo phải báo cáo cụ thể vấn đề này".

Có thể thấy, việc rà soát lại danh sách Giáo sư, Phó giáo sư được phong tặng lần này không chỉ là chuyện tìm ra những người chưa đạt tiêu chuẩn. Mà quan trọng hơn nó là lời cảnh tỉnh cho những người háo danh không đủ tiêu chuẩn, là dấu chấm công minh cho những ai có ý định mua danh, là động lực tôn vinh những nhà khoa học những giáo sư đích thực tiếp tục có những cống hiến cho nền khoa học nước nhà. Không chỉ có vậy, đây còn là tấm gương cho ngành giáo dục, là liều thuốc đắng để xóa bỏ đi căn bệnh giả dối, bệnh thành tích của ngành giáo dục.