Mở lối cho trái phiếu xanh

	Đề xuất tiêu chí môi trường với dự án được cấp tín dụng xanh, phát hành trái phiếu xanh
	Quy định mới về quản lý ngoại hối đối với phát hành trái phiếu quốc tế
	Phát hành trái phiếu: Các tổ chức tín dụng tiếp tục dẫn đầu thị trường

Những tín hiệu vui

Đầu tháng 7 vừa qua, Công ty Tài chính cổ phần Điện lực - EVNFinance đã phát hành 1.725 tỷ đồng trái phiếu xanh kỳ hạn 10 năm với lãi suất 6,7%/năm, được bảo lãnh một phần bởi GuarantCo - Công ty dịch vụ bảo lãnh đa quốc gia.

Các chuyên gia đánh giá, việc EVNFinance "đi đầu" trong việc phát hành trái phiếu xanh sẽ khuyến khích các doanh nghiệp tìm đến kênh vốn này nhiều hơn, đảm bảo nguồn vốn cần thiết để thực hiện các dự án hướng tới cam kết của Việt Nam tại Hội nghị COP26.

Theo dữ liệu báo cáo, lượng phát hành ở mảng nợ xanh, xã hội và bền vững (GSS) của Việt Nam đạt 1,5 tỷ USD trong năm 2021, gấp 5 lần năm 2020. Phần lớn trái phiếu và khoản vay xanh ở Việt Nam trong năm 2021 đến từ ngành vận tải và năng lượng. Việt Nam là nguồn phát hành nợ xanh lớn thứ hai trong ASEAN, chỉ sau Singapore.

Tổ chức sáng kiến Trái phiếu khí hậu (Climate Bonds Initiatives - CBI) và Ngân hàng HSBC mới đây cũng đánh giá, cùng với một số nước trong khu vực, thị trường vốn nợ bền vững của Việt Nam có mức tăng trưởng mạnh mẽ trong năm qua.

Cần hoàn thiện hành lang pháp lý cho trái phiếu xanh.

ThS. Phạm Xuân Hoè - Chuyên gia ngân hàng nhận định, những cam kết mạnh mẽ từ Hội nghị COP26 sẽ tạo ra một cú hích lớn cho thị trường tài chính xanh phát triển.

Cụ thể, cho vay và đầu tư xanh, có thể đi liền với đó huy động vốn xanh từ công cụ nợ trái phiếu xanh cũng, sẽ tăng rất mạnh mẽ.

Bên cạnh đó, nguồn cung tài chính xanh cho các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam cũng sẽ rất dồi dào. Vì hội nhập sâu rộng với kinh tế thế giới, độ mở của nền kinh tế nước ta rất cao.

Vấn đề còn lại là cơ chế chính sách của Việt Nam trong thu hút nguồn tài chính xanh cần được tạo lập và triển khai ra sao.

“Có thể nói COP26 đang mở ra cơ hội vô cùng lớn cho đầu tư phát triển xanh của Việt Nam”, ông Hoè nhấn mạnh.

Dẫn kết quả một khảo sát của NHNN, bà Phạm Thị Thanh Tùng - Phó Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế thuộc NHNN Việt Nam cho biết, số lượng các tổ chức đầu tư vào lĩnh vực xanh từ sau năm 2020 đến nay tăng nhanh. Đáng chú ý có tới 88% các tổ chức được khảo sát quan tâm tài trợ cho các dự án liên quan đến năng lượng xanh tại Việt Nam.

Lý do khiến các tổ chức quyết định tài trợ cho Việt Nam là mong muốn đóng góp cho các vấn đề về môi trường của Việt Nam. Qua đó nâng cao thương hiệu của tổ chức và mở rộng kế hoạch kinh doanh.

Các hình thức tài trợ khá đa dạng như cho vay trực tiếp và hợp vốn, bảo lãnh, góp vốn, mua trái phiếu, tư vấn, hỗ trợ đào tạo, tài trợ gián tiếp qua các TCTD…

Thị trường vẫn còn sơ khai

Thực tế những năm qua, NHNN Việt Nam và Bộ Tài chính cũng đã có bước đi tích cực trong tiến trình từng bước xanh hóa hệ thống ngân hàng cũng như xanh hóa thị trường vốn.

Đặc biệt về trái phiếu xanh, Bộ Tài chính đã đưa ra các tiêu chí về phát hành loại trái phiếu này của các doanh nghiệp dựa trên bộ tiêu chí chung trái phiếu xanh của các nước ASEAN, ban hành sổ tay về phát hành trái phiếu xanh, ban hành bộ quy tắc quản trị doanh nghiệp theo thông lệ tốt nhất (ESG), đối với các doanh nghiệp niêm yết, hai sở giao dịch chứng khoán TP. Hồ Chí Minh và Hà Nội đã áp dụng thí điểm chỉ số Index xanh với một số cổ phiếu.

Tuy nhiên theo chuyên gia, bức tranh tổng thể về thị trường trái phiếu xanh ở Việt Nam hiện đang ở dạng sơ khai, chưa phát triển, quy mô, loại hình và nền tảng cung, cầu trái phiếu xanh đều chưa chắc chắn. Hệ thống pháp lý cho việc phát hành và đầu tư trái phiếu xanh còn mỏng, chưa đáp ứng được các tiêu chuẩn, thông lệ quốc tế.

“Chính sách hiện tại chưa đạt được đích nhắm là mở đường, dẫn dắt và thúc đẩy thị trường tài chính xanh phát triển”, vị này cho biết.

Chính vì vậy, để có thể phát huy được tiềm năng của thị trường trái phiếu xanh, giới chuyên môn cho rằng, trong thời gian tới, cần tập trung hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, tập trung vào các tiêu chuẩn về sản phẩm xanh, tiêu chuẩn công bố thông tin và tiêu chuẩn xếp hạng tín dụng xanh cho các tổ chức tài chính.

Đồng thời, phát triển cơ sở hạ tầng và định chế trung gian của thị trường theo hướng hiện đại, minh bạch, phù hợp với thông lệ quốc tế; thúc đẩy đầu tư, giao dịch trái phiếu xanh dựa trên phát triển cơ sở nhà đầu tư, tập trung vào các doanh nghiệp bảo hiểm, quỹ đầu tư và các nhà đầu tư nước ngoài.

Việc áp dụng các chính sách ưu đãi thuế, phí cho phát hành và đầu tư trái phiếu xanh như, miễn giảm thuế liên quan đến lợi tức thu được từ đầu tư trái phiếu xanh cũng được coi là giải pháp thúc đẩy hiệu quả. Cùng với đó là hoàn thiện cơ chế minh bạch thông tin liên quan đến phát hành và giải ngân nguồn vốn từ phát hành trái phiếu xanh.

ThS. Phạm Xuân Hoè cho rằng, các cơ quan Chính phủ cần hỗ trợ và hướng dẫn khu vực tư nhân tiếp cận, huy động, sử dụng nguồn tài chính xanh quốc tế, kể cả nguồn ưu đãi quốc tế, có chính sách nhất quán và ổn định hỗ trợ phát triển năng lượng xanh sạch, bền vững; sử dụng tốt các công cụ của chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ để thu hút dòng tài chính xanh cho tăng trưởng xanh như thuế, phí, lãi suất, giá Fit, dự trữ bắt buộc, tái cấp vốn, tái chiết khấu…

Để tạo sự minh bạch nhằm thu hút vốn đầu tư cho các mục tiêu xanh, PGS.TS. Nguyễn Thị Thu Thủy (Trường Đại học Thương mại) đề xuất mô hình khung xây dựng nền tảng số hỗ trợ tài chính xanh cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt Nam với mục đích để hỗ trợ các doanh nghiệp này trong việc tiếp cận nguồn vốn, công nghệ.

Theo đó, việc dùng nền tảng chung công khai bao gồm các tiêu chí về môi trường, xã hội và quản trị sẽ giúp cho các doanh nghiệp có một sân chung tuân thủ theo các tiêu chí chung. Việc này còn giúp cho Chính phủ ban hành quy định khung về việc công bố thông tin môi trường của các công ty niêm yết trên nền tảng; đồng thời góp phần cải thiện số liệu thống kê thông tin, công bố dữ liệu trên tất cả các loại tài sản và dịch vụ tài chính xanh (liên quan tới hoạt động phát hành trái phiếu, huy động vốn chủ sở hữu, bảo hiểm, cho vay...). Điều đó sẽ đảm bảo tính minh bạch của thị trường, củng cố lòng tin của các nhà đầu tư.