Kinh tế Việt Nam đang dần phục hồi

Chia sẻ tại buổi công bố báo cáo, bà Dorsati Madani Chuyên gia kinh tế cao cấp WB tại Việt Nam cho rằng, sau khi trải qua giai đoạn giảm tốc trong năm 2023, nền kinh tế đang có một số tín hiệu phục hồi vào đầu năm 2024. Xuất khẩu đang phục hồi, trong khi tiêu dùng và đầu tư tư nhân trong nước cũng trên đà tăng dần.

Dự báo tăng trưởng GDP đạt 5,5% trong năm nay được đưa ra dựa trên một số giả định. Theo đó, xuất khẩu theo giá so sánh dự kiến tăng 3,5% trong năm nay so với năm 2023, phản ánh nhu cầu toàn cầu dần cải thiện. Cùng với đó, lĩnh vực bất động sản dự báo sẽ phục hồi mạnh hơn vào cuối năm nay và năm sau, thúc đẩy nhu cầu trong nước khi các nhà đầu tư và người tiêu dùng dần lấy lại niềm tin. Tổng đầu tư và tiêu dùng tư nhân dự kiến sẽ tăng tương ứng ở mức 5,5% và 5% trong năm năm nay.

Phân tích độ nhạy của một số yếu tố có thể tác động đến tăng trưởng GDP

Trong khi đó, lạm phát cũng được dự báo sẽ tăng nhẹ lên 3,5% trong năm 2024 (từ mức bình quân 3,2% năm 2023), chủ yếu do giá cả các mặt hàng được Nhà nước quản lý như giáo dục và y tế dự kiến sẽ tăng. Tuy nhiên, với kỳ vọng về giá cả năng lượng và nguyên liệu sẽ ổn định, CPI được dự báo sẽ giảm còn 3,0% trong các năm 2025 và 2026.

Báo cáo nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tiếp tục hỗ trợ nền kinh tế thông qua chính sách tài khóa để củng cố sự phục hồi. Báo cáo khuyến nghị đẩy nhanh tốc độ triển khai các dự án đầu tư cơ sở hạ tầng được tài trợ bởi nguồn lực công. Điều này sẽ giúp kích thích nền kinh tế hơn nữa, với dự kiến mỗi mức tăng 1 điểm phần trăm trong đầu tư công tính theo tỷ lệ GDP sẽ giúp tăng trưởng GDP tăng thêm 0,1 điểm phần trăm.

“Đầu tư vào các dự án hạ tầng công tạo ra nhiều lợi ích lâu dài bên cạnh việc kích thích kinh tế ngay lập tức”, ông Sebastian Eckardt, Giám đốc Khu vực Đông Á và Thái Bình Dương của WB về Kinh tế vĩ mô, Thương mại và Đầu tư cho biết. “Nỗ lực tăng cường quản lý đầu tư công cũng sẽ giải quyết những điểm nghẽn cơ sở hạ tầng quan trọng về năng lượng, giao thông và hậu cần, vốn là nền tảng cho tăng trưởng kinh tế dài hạn của Việt Nam.”

Trong khi đó, về chính sách tiền tệ, dư địa cho việc cắt giảm lãi suất thêm nữa bị hạn chế do chênh lệch lãi suất giữa thị trường trong nước và quốc tế. Cụ thể, theo bà Dorsati Madani, vẫn cần tiếp tục có các chính sách tạo thuận lợi thích ứng, nhưng trong thực tế đang có sự khác biệt giữa lãi suất tại Việt Nam và trên thế giới, đặc biệt là ở Hoa Kỳ. “Dư địa để cắt giảm lãi suất tiếp theo không còn nhiều. Về mặt tiềm năng, bất cứ lần cắt giảm lãi suất tiếp theo có thể sẽ tạo ra áp lực đối với tỷ giá”, chuyên gia này cảnh báo.

Cùng với việc thu ngân sách có khả năng còn tiếp tục yếu trong khi chi tiêu công được đẩy mạnh, bao gồm tăng lương cho công chức theo kế hoạch và đẩy nhanh đầu tư công, thâm hụt ngân sách dự kiến sẽ tăng lên 1,6% GDP vào năm 2024, trước khi giảm xuống 1,1% vào năm 2025 (phù hợp với Chiến lược Tài khóa giai đoạn 2021-2030).

Theo các chuyên gia WB, đảm bảo sự ổn định của khu vực tài chính vẫn là điều quan trọng nhất, trong đó cần tập trung quản lý rủi ro tiềm ẩn liên quan đến nợ xấu gia tăng, bao gồm cả nguyên nhân do giá trị tài sản giảm trên thị trường bất động sản. Vùng đệm vốn của các ngân hàng thương mại hiện tương đối mỏng và sự suy giảm của thị trường bất động sản có thể khiến nguồn vốn của các ngân hàng này sụt giảm thêm.

Báo cáo Điểm lại mới nhất cũng có một chuyên đề đặc biệt đưa ra các khuyến nghị nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, góp phần tăng trưởng năng suất của Việt Nam. Trong đó nhấn mạnh sự cần thiết phải có một môi trường thuận lợi hơn vì các rào cản chính mang tính cơ cấu vẫn tồn tại ở nhiều lĩnh vực, bao gồm các rào cản pháp lý, thiếu hụt kỹ năng ngày càng tăng, tỷ lệ hấp thụ công nghệ thấp và những thách thức trong việc tiếp cận nguồn tài chính giai đoạn đầu.

Để nuôi dưỡng các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo của Việt Nam, báo cáo đưa ra 3 nhóm khuyến nghị chính liên quan đến: Đổi mới chương trình hỗ trợ hệ sinh thái quan trọng theo hướng xây dựng các doanh nghiệp sẵn sàng nhận đầu tư; Đơn giản hóa các quy định; và Tăng cường sự đóng góp của giới học thuật và nghiên cứu công lập.