Chương trình mục tiêu về kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc triển khai quá chậm

Đại biểu Vũ Thị Lưu Mai (TP. Hà Nội)

Dẫn Báo cáo số 100 của Chính phủ, đại biểu cho biết vẫn còn hướng dẫn chậm, hướng dẫn sai, giải ngân kém, phải trình Quốc hội kéo dài thời gian thực hiện theo Nghị quyết 69, huy động vốn kém.

Đáng ngạc nhiên hơn khi nói về nguyên nhân hạn chế, báo cáo của Ủy ban Dân tộc nêu là do thời tiết, do COVID, do biến động quốc tế. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng chỉ rõ nguyên nhân chủ quan và trách nhiệm của Bộ trưởng về sử dụng vốn ngoài việc giải ngân rất thấp, chỉ đạt 4.634 tỷ đồng, bằng 51% thì một phần không nhỏ được giải ngân cho hội thảo tập huấn, hội thảo bình đẳng giới 64 tỷ đồng, tư vấn quan hệ hôn nhân 102 tỷ đồng, kiểm tra hội thảo 88 tỷ đồng, trong khi đó xây dựng mạng lưới y tế cơ sở chỉ đạt 38 tỷ đồng.

“Đề nghị Bộ trưởng cho biết việc thực hiện như vậy có hợp lý hay không”, đại biểu Vũ Thị Lưu Mai đặt câu hỏi.

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh trả lời chất vấn

Trả lời chất vấn về chậm ban hành các văn bản hướng dẫn, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh cho biết, Ủy ban Dân tộc đã báo cáo Chính phủ và nhận trách nhiệm trước Chính phủ về những vấn đề thuộc trách nhiệm của Ủy ban Dân tộc trong giai đoạn 2021-2022 triển khai chậm.

Thực tế, đến tháng 6/2021, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quyết định đầu tư, sau đó phân công các bộ, ngành xây dựng các văn bản hướng dẫn. Như vậy, bắt đầu từ tháng 6/2021, các bộ, ngành mới triển khai được các văn bản và cơ bản hết năm 2022 mới triển khai cơ bản các văn bản hướng dẫn.

“Tuy nhiên, trong quá trình triển khai cũng có những thủ tục chậm, chúng tôi xin nhận trách nhiệm trước Chính phủ. Tại phiên họp Quốc hội tháng 10/2022, Chính phủ cũng nhận khuyết điểm trước Quốc hội về vấn đề chậm trễ này và đôn đốc các cơ quan liên quan”, Bộ trưởng Lềnh cho biết. “Thực tế sau kỳ họp Quốc hội tháng 10 đến nay, Chính phủ đã chỉ đạo rất quyết liệt và tháo gỡ cho chương trình, đến giờ phút này cơ bản hoàn thành. Giai đoạn tới đây là giai đoạn đôn đốc, kiểm tra và tháo gỡ khó khăn cho các địa phương”.

Trao đổi lại về vấn đề này, dẫn lời bộ trưởng nói hết 2022 đã hoàn thành xong việc ban hành văn bản hướng dẫn, tuy nhiên đại biểu Vũ Thị Lưu Mai cho biết, trên thực tế hoàn toàn không phải như vậy. Báo cáo số 100 ngày 1/4/2023 của Chính phủ đã nêu rất rõ đến thời điểm hiện nay, Ủy ban Dân tộc chưa hoàn thành xây dựng văn bản ban hành, 2 văn bản hướng dẫn chậm gồm Tiểu ban 1, Tiểu ban 9, Tiểu ban 2 thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội đồng bào dân tộc thiểu số, việc ban hành thông tư hướng dẫn nhiều nội dung còn rất chậm.

Một số văn bản quy định hướng dẫn nội dung các chương trình trái quy định của pháp luật, cụ thể là trái quy định của Luật Đầu tư công, chưa có sự thống nhất, chưa phù hợp thực tiễn. Vì vậy, bà đề nghị Bộ trưởng cần sâu sát hơn để đưa ra những thông tin cho cử tri cũng như đại biểu được biết.

Về cơ cấu sử dụng nguồn vốn, đại biểu Vũ Thị Lưu Mai cho biết, Nghị quyết 120 của Quốc hội đã nêu rất rõ nhiệm vụ là tăng chi đầu tư và khi trình Quốc hội, các đại biểu Quốc hội tại khóa XIV đã nêu rất rõ là nguồn lực có hạn thì cần phải đến với người dân thông qua những sản phẩm cụ thể, hạn chế việc chi thường xuyên, trong đó hạn chế tối đa hoạt động hội thảo, tư vấn.

Nhưng khi đọc Báo cáo của Chính phủ thì thấy cơ cấu này chưa hợp lý, không chỉ ở một dự án của Hội Liên hiệp Phụ nữ mà ở rất nhiều các hợp phần khác. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng quan tâm để trong lúc nguồn lực có hạn thì đến được với đồng bào dân tộc, những người hiện nay đang sống trong điều kiện hết sức khó khăn.