Hạn chế sử dụng đồ uống có đường bằng chính sách thuế

Đồ uống có đường tác động xấu đến sức khỏe

Ngày 5/4, Bộ Thông tin và Truyền thông phối hợp với Tổ chức HealthBridge Việt Nam tổ chức Hội thảo cung cấp thông tin cho báo chí về tác hại của đồ uống có đường đối với sức khỏe và vai trò của chính sách thuế trong kiểm soát tiêu dùng.

Phát biểu tại sự kiện, TS. Angela Pratt - Trưởng đại điện văn phòng Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam cho biết, đã có bằng chứng cho thấy tiêu thụ đồ uống có đường làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2, sâu răng và góp phần khiến mọi người thừa cân và béo phì. Đây là những vấn đề sức khỏe quan trọng, thậm chí tiêu thụ đồ uống có đường là nguyên nhân tăng nguy cơ mắc bệnh tim, đột quy, kể cả gây ra ung thư.

Các loại đồ uống có đường là nguyên nhân gây ra nhiều bệnh nguy hiểm

WHO khuyến cáo rằng việc tiêu thụ "đường tự do", đó là bất kỳ loại đường nào được thêm vào thực phẩm hoặc đồ uống nên được giới hạn ở mức dưới 10% tổng năng lượng và lý tưởng là dưới 5%, tương đương khoảng 25 gram/ngày cho một người trưởng thành trung bình. Thế nhưng, 1 lon coca cola thông thường chứa tới 36 gram đường, cao hơn lượng đường giới hạn nên uống trong một ngày.

Tại Việt Nam, trong 10 năm qua, người dân dường như ngày càng ưa chuộng loại đồ uống này hơn. Trung bình, người dân Việt Nam tiêu thụ 1 lít đồ uống có đường mỗi tuần. Thống kê này là bằng chứng cho thấy tỷ lệ thừa cân và béo phì tăng nhanh, đặc biệt là ở những người trẻ tuổi.

Chính vì vậy, nhà quản lý cần đưa ra các biện pháp nhằm giảm tác hại từ đồ uống có đường. Đồng thời các cơ quan báo chí, truyền thông cần vào cuộc mạnh mẽ để cảnh báo những nguy cơ của những loại thực phẩm, đồ uống chứa đường đối với sức khỏe người dân.

Cần áp dụng chính sách thuế như thế nào?

Biện pháp được các đại biểu nêu ra tại buổi Hội thảo đó chính là áp dụng thuế với đồ uống có đường. Hơn 100 quốc gia trên thế giới “mạnh tay” đối với loại sản phẩm nhằm hạn chế tác hại đối với sức khỏe người dân.

TS. Nguyễn Thùy Duyên, hiện đang công tác tại Đại học Y tế công cộng, khẳng định thuế đồ uống có đường sẽ làm giảm mức tiêu thụ, từ đó làm giảm lượng đường tiêu thụ. Nhờ vậy, chính sách này có thể đem lại thay đổi tích cực trong tình hình thừa cân, béo phì đang gia tăng nhanh chóng tại Việt Nam.

Quang cảnh Hội thảo

Theo bà Duyên, tăng thuế sẽ tác động đến tăng giá qua đó tác động đến hành vi tiêu thụ, gánh nặng sức khỏe và kinh tế - xã hội sẽ thay đổi tương đương với mức tăng giá bán lẻ. Nếu mức tăng giá 5% có thể chưa mang lại điều tác động thì tăng giá ở mức 20% gây ra ảnh hưởng tích cực đối với tình hình sức khỏe của người dân. Ở Việt Nam hoàn toàn có thể áp dụng mà không lo ngại ảnh hưởng đến doanh nghiệp bởi các doanh nghiệp giải khát đều là các công ty đa quốc gia. Cho nên, chắc chắn họ đã lường trước kịch bản này thông qua việc học hỏi kinh nghiệm tại các thị trường khác đã đặt chân tới.

Cùng quan điểm, Bác sĩ Nguyễn Tuấn Lâm - Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam cho rằng, nhà quản lý nên xem xét áp dụng thuế đồ uống có đường ở mức 20% giá bán lẻ theo khuyến nghị của WHO để giảm nguy cơ sức khỏe cho thế hệ tương lai. Đồng thời, có thể đánh thuế theo hàm lượng hoặc ngưỡng đường để khuyến khích sản phẩm giảm đường; đồng thời tạo môi trường thuận lợi để giảm tiêu thụ đồ uống có đường. Kinh nghiệm từ một số quốc gia cho thấy, áp thuế đúng cách vừa làm giảm tỷ lệ các bệnh liên quan bởi đường, vừa giúp tạo thêm nguồn thu cho ngân sách nhà nước.