Nỗ lực ngăn chặn gian lận xuất xứ

	Chống gian lận xuất xứ ngày càng cam go
	Không thể tiếp tay cho gian lận xuất xứ
	Lo ngại gian lận xuất xứ hàng hóa gia tăng

Mới đây, tại cảng Cát Lái, Chi cục Hải quan cửa khẩu Cảng Sài Gòn khu vực 1 khi kiểm tra container hàng nhập khẩu từ Trung Quốc đã phát hiện toàn bộ hàng hoá là giả mạo xuất xứ do Công ty TNHH Cao su Talalay Việt Nam đứng tên trên tờ khai hải quan. Doanh nghiệp khai báo hàng hóa gồm 317 kiện (7,2 tấn) là chăn, nệm, gối các loại, xuất xứ Trung Quốc, trị giá gần 600 triệu đồng.

Tuy nhiên, khi khui các thùng hàng kiểm tra thực tế, cơ quan chức năng phát hiện trên mỗi sản phẩm đều ghi xuất xứ Việt Nam (Made in Vietnam), song bên ngoài thùng carton chứa hàng lại ghi “Made in China”. Ghi nhận từ cơ quan hải quan, lô hàng này nếu thông quan trót lọt, chỉ riêng tiền thuế, ước tính lô hàng gian lận khoảng trên 100 triệu đồng.

Chống lẩn tránh thuế, bảo vệ hoạt động sản xuất trong nước

Trước đó, Cục Hải quan Bình Dương đã kiểm tra, ngăn chặn kịp thời một lô hàng xe đạp Trung Quốc giả mạo xuất xứ Việt Nam với trị giá trên 26.000 USD, tương đương khoảng 603 triệu đồng do Công ty TNHH xe đạp E. mở tờ khai hải quan tại Chi cục Hải quan KCN Sóng Thần, xuất khẩu đi thị trường Mỹ.

Qua kiểm tra thực tế, cơ quan Hải quan phát hiện trên bao bì đóng gói sản phẩm cũng như trên sản phẩm xe đạp đều ghi chữ “Made in Việt Nam”. Thực tế, tại Việt Nam, doanh nghiệp này chỉ thực hiện lắp ráp giản đơn ở công đoạn cuối cùng, hoàn toàn không thực hiện một công đoạn sản xuất, gia công nào tại Việt Nam có thể làm thay đổi cơ bản tính chất của hàng hóa để được coi là hàng hóa sản xuất tại Việt Nam. Hiện Cục Hải quan Bình Dương đã lập biên bản vi phạm hành chính, tạm giữ lô hàng để tiếp tục điều tra theo quy định của pháp luật.

Hay như vụ Công ty TNHH Nhôm Toàn Cầu Việt Nam có nhập 1,8 triệu tấn nhôm theo hình thức tạm nhập tái xuất nhằm trốn thuế, nhưng bị phát hiện, cơ quan hải quan đã phối hợp với cơ quan hải quan Mỹ điều tra xác minh, ngăn chặn nguy cơ giả mạo xuất xứ Việt Nam để xuất đi nước ngoài đối với doanh nghiệp này, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Nguyễn Văn Cẩn cho biết.

Song theo ông Cẩn, do lượng nhôm tồn kho này vẫn thuộc thẩm quyền xử lý của doanh nghiệp, vì vậy doanh nghiệp có thể chuyển sang làm thủ tục tiêu thụ nội địa và đóng thuế đầy đủ. Hoặc, cũng có thể làm thủ tục xuất sang nước thứ ba theo các quy định hiện hành.

Đó chỉ là một vài vụ điển hình vừa bị Hải quan Việt Nam phát hiện. Đây được cho là những động thái thể hiện sự quyết tâm và nỗ lực của Chính phủ và các cơ quan hữu trách Việt Nam nhằm giải quyết vấn đề chuyển tải bất hợp pháp, đang là vấn đề được quan tâm trong quan hệ thương mại quốc tế nói chung và quan hệ thương mại Việt Nam-Hoa Kỳ nói riêng.

Để phòng ngừa, ngăn chặn tình trạng hàng hóa nhập khẩu có xuất xứ từ nước ngoài trung chuyển qua Việt Nam gian lận, giả mạo xuất xứ Việt Nam để xuất khẩu hoặc tiêu thụ tại thị trường nội địa gây thiệt hại cho người tiêu dùng, Bộ Tài chính đã chỉ đạo Tổng cục Hải quan xây dựng văn bản chỉ đạo chung cho các Cục Hải quan tỉnh, thành phố và các đơn vị có liên quan trong Tổng cục nhằm tăng cường chống gian lận, giả mạo xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp, ghi nhãn hàng hóa.

Theo đó quy định cụ thể trách nhiệm, sự phối hợp của các đơn vị nghiệp vụ thuộc Tổng cục Hải quan trong việc thu thập, phân tích thông tin, xác định mặt hàng, doanh nghiệp có rủi ro cao nghi vấn gian lận, giả mạo xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp để áp dụng các biện pháp kiểm soát phù hợp; trách nhiệm của Cục Hải quan các tỉnh, thành phố trong việc kiểm tra, xác định xuất xứ hàng hóa khi làm thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu; hướng dẫn xem xét chuyển luồng kiểm tra thực tế hàng hóa để kiểm soát chặt chẽ xuất xứ hàng hóa.

Bên cạnh đó, Tổng cục Hải quan cũng hợp tác chặt chẽ với Cơ quan Phát triển quốc tế Hoa Kỳ trong khuôn khổ Dự án Tạo Thuận lợi thương mại, USAID hỗ trợ Chính phủ Việt Nam áp dụng và triển khai cách tiếp cận quản lý rủi ro tại các cơ quan hải quan và kiểm tra chuyên ngành; cũng như: đào tạo tập huấn, xây dựng khung quy định mạnh hơn để hỗ trợ cho những doanh nghiệp làm ăn chân chính, từ đó tăng cường việc thực hiện Hiệp định Tạo thuận lợi Thương mại của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) mà Việt Nam và Hoa Kỳ đều là thành viên.

Trong thời gian triển khai, Dự án sẽ hợp tác với Tổng cục Hải quan, Bộ Công Thương, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam và các bên liên quan nhằm giải quyết tình trạng gian lận xuất xứ và xác định, điều tra chuyển tải hàng hóa bất hợp pháp, lẩn tránh các biện pháp phòng vệ thương mại. Cùng với đó, tiếp tục phối hợp với Tổng cục Hải quan tổ chức hội thảo nhằm trao đổi kinh nghiệm, đồng thời rà soát những quy định pháp lý liên quan tại Việt Nam và Hoa Kỳ.