Mẹ với tháng mười

Ảnh minh họa

Vườn mẹ tháng mười quả trĩu cong mà cành vít võng. Trĩu bởi ân tình quả nặng, quả sây. Vít võng bởi bao niềm vui vỗ về con cháu. Mẹ rất thích sum suê thảo thơm như buồng chuối chín đầu hồi nhà đến cây bưởi lúc lỉu quả phía sau vườn. Một sự ấm áp vui vầy trong vòng tay của mẹ mà mẹ là nhân là lõi. Bao giờ mẹ cũng dành riêng một góc để trồng các loại lá cây thuốc nam như rau tía tô, chùm ngải cứu, khóm sả…

Để khi trái gió trở trời có bát cháo hành có nồi lá xông sực khói xua đi cảm cúm. Mẹ lo cho các con, các cháu tuổi ăn, tuổi ngủ, tuổi chơi bắt đầu từ những sự chu đáo sâu xa như thế. Vườn mẹ tháng mười mùa này chim khách ít về hơn nhường lại cho những cánh cò phân vân bước đi trên đồng ruộng. Cánh đồng của mẹ tháng mười sương ẩm ướt thấm dần, ngấm dần vào tóc sương của mẹ.

Mẹ cấy hái một đời, vui nhất khi cắm những cây mạ non run rẩy xuống đồng bùn in ngấn phù sa. Nhánh mạ thì non tơ, đon mạ thì thắt lưng như thắt lòng của mẹ với bao hồi hộp sinh thành nâng niu ấp ủ. Cánh đồng tháng mười của mẹ hứa hẹn bao mùa gặt bao nhiêu thì lại sàng sảy tuổi mẹ bấy nhiêu. Một đời mẹ chưa mấy khi đi xa chỉ quẩn quanh từ vườn ra đồng và ra chợ…

Chợ quê tháng mười của mẹ họp ở cuối làng nơi dựng tạm mấy phiên tre, mái rạ mà ấm áp thân thiết gần gũi lạ lùng. Quà quê có gì đâu từ những sản phẩm chiết ra, chắt ra từ hạt gạo mà thơm mà lành. Tôi nhiều khi tự hỏi: Sao mẹ lại thích bánh đa đến thế. Cái bánh đa tròn quạt than nướng lên bao nỗi phập phồng thế mà bùi, nghe tiếng vỡ rôm rốp đã thấy ấm lòng.

Cũng từ hạt gạo xay thành bột trắng rồi tráng thành bánh mỏng rắc vào đó lấm tấm những hạt vừng như gieo bao hạt tình hạt nghĩa lại phơi qua nắng qua sương cho ngấm cái hồn quê vị quê thơm thảo. Chợ quê tháng mười của mẹ tất cả đều tươi rói và sốt sắng. Mớ tôm, mớ tép mới vớt lên đêm qua ở cầu sông còn búng thon thót. Lũ cua đồng béo núc ních bò rào rạo trong cái giỏ vừa mới bắt về.

Mẹ chưa một lần vào siêu thị. Mẹ bảo: “Mua bán gì mà không nghe mặc cả lên xuống thì mất vui”. Mẹ thèm tiếng người, tiếng chợ. Nghe đã quen tai, mắt đã quen nhìn, người đã quen thuộc. Đời chợ thì dài mà đời người quá ngắn. Và mẹ tôi đến một ngày nào đó không bước nổi chân ra chợ thì lúc ấy mẹ buồn biết bao. Chợ quê tháng mười hình như họp cũng nhanh hơn. Cứ loáng thoáng chen vai, chen bao niềm vui mà không thấy thiếu thừa, đầy vơi hững hụt…

Tháng mười của mẹ ơi! Mong sao cho trời chóng sáng. Và bóng mẹ tôi lại in trên vách tường nhà bếp chập chờn. Lửa rơm cứ vun lên mà lửa trấu cứ mãi âm thầm bền bỉ trong không gian riêng của mẹ...