Món nợ trước lòng tự trọng

Họ, không là thương binh nhưng khai man hồ sơ để hưởng lợi. Họ “chạy” để được là thương binh, là thanh niên xung phong, rồi tiếp tục “chạy” cho nhiều người khác. Họ, không phải là con của người nhiễm chất độc da cam chiến đấu trong vùng nhiễm độc nhưng tìm mọi cách để được hưởng chế độ.

Một vụ làm hồ sơ thương binh giả bị phát giác

Vì sao có hiện tượng này? Xin thưa, đó là lòng tham, là sự thiếu hụt nghiêm trọng lòng tự trọng. Là một sự giả dối, lừa đảo, lợi dụng lòng tốt và tính nhân văn của dân tộc.

Ông Tạ Vân Thiều, nguyên Phó cục trưởng Cục Người có công (Bộ LĐTBXH) thật có lý khi cho rằng: Vấn đề người có công là di sản văn hóa tinh thần của Đảng và dân tộc ta. Tôn vinh người có công chính là vinh danh những thành tựu của dân tộc, mồ hôi, công sức và cả máu xương của cha ông đã đổ xuống để có nền độc lập như hôm nay.

Người có công lao thật sự sẽ không thể bị lãng quên. Cương lĩnh xây dựng đất nước năm 1991 chỉ rõ: Không chờ kinh tế phát triển cao mới giải quyết các vấn đề xã hội mà ngay suốt quá trình phát triển, tăng trưởng kinh tế phải gắn liền với tiến bộ và công bằng xã hội. Từ năm 2005, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Pháp lệnh Ưu đãi người có công, trong đó quy định về đối tượng, điều kiện, tiêu chuẩn và chế độ ưu đãi được bổ sung phù hợp với thời kỳ mới.

Năm 2007, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thông qua Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều về ưu đãi người có công với cách mạng. Theo đó người có công với cách mạng đã mất mà chưa được hưởng chế độ thì thân nhân sẽ được hưởng ưu đãi một lần. Và từ đó đến nay, rất nhiều văn bản về chính sách người có công cũng được điều chỉnh, ban hành nhằm hỗ trợ tốt nhất, kịp thời nhất. Tuy nhiên, công tác đền ơn đáp nghĩa vẫn chưa làm tốt và đầy đủ để người có công được hưởng sự tri ân, mà ngược lại đã tạo kẽ hở cho những kẻ lợi dụng trục lợi.

Từ năm 2008 - 2013, qua công tác thanh tra, kiểm tra, rà soát trong phạm vi toàn quốc, tổng số đối tượng bị đình chỉ trợ cấp là 7.085 người. Năm 2015, tổng số hồ sơ thương binh được kiểm tra tại bốn tỉnh và hai quân khu là 11.757, qua kiểm tra phát hiện 1.947 hồ sơ sai sót hoặc nghi vấn sai sót (chiếm tỷ lệ 16,6%).

Năm 2016, thanh tra lĩnh vực xác lập, xét duyệt hồ sơ thương binh do quân đội thực hiện tại Thái Nguyên và Kon Tum, qua kiểm tra 55.628 hồ sơ đã phát hiện 11.891 hồ sơ sai sót hoặc cần xác minh bổ sung, trong đó đề nghị đình chỉ trợ cấp đối với 760 đối tượng. Đối với hồ sơ hưởng trợ cấp người tham gia kháng chiến bị nhiễm chất độc hoá học, kiểm tra 11.787 hồ sơ, trong đó phát hiện 4.920 hồ sơ sai sót phải đình chỉ trợ cấp, hoặc cần tiến hành xác minh bổ sung (chiếm tỷ lệ 41,7%).

Theo Thanh tra Bộ LĐTBXH, hồ sơ sai phạm, làm giả giấy tờ tập trung ở nhiều dạng: Người làm chứng không đủ điều kiện làm chứng, hoặc giả mạo người làm chứng; tẩy sửa, ghi thêm nội dung vào giấy tờ gốc; tự chế ra con dấu giả đóng vào hồ sơ; giấy tờ gốc làm căn cứ xác lập hồ sơ nhưng không bảo đảm tính pháp lý… Chưa hết, khi các cơ quan chức năng làm chặt chẽ hơn, đối tượng giả mạo hồ sơ nghĩ ra cách di chuyển hồ sơ từ phía Bắc vào phía Nam, rồi hợp thức hóa hồ sơ tại nơi chuyển đến.

Nhận thấy mức độ phức tạp của sự việc, Thanh tra Bộ LĐTBXH đã tiến hành rà soát các hồ sơ đi - đến giữa các tỉnh, thành trên phạm vi toàn quốc và đã phát hiện 331 hồ sơ giả mạo. Qua khảo sát, mỗi bộ hồ sơ giả, đối tượng được hưởng chế độ phải nộp chi phí cho người làm giả số tiền từ 30 - 60 triệu đồng…

Bộ trưởng LĐTBXH Đào Ngọc Dung nói: “Chúng ta cần vào cuộc quyết liệt để giải quyết căn bản vấn đề hồ sơ tồn đọng, không để nợ người dân câu trả lời, không để người dân chờ đợi bao năm chỉ vì những vướng mắc về cơ chế xử lý hồ sơ”.

Cùng với các chính sách của cơ quan chức năng, chính quyền các cấp, thì theo ông Nguyễn Tiến Tùng, Chánh thanh tra Bộ LĐTBXH cho rằng, về những vi phạm phải xử lý nghiêm, như đã xử lý không ít cán bộ làm chính sách vi phạm, không có chuyện xử lý nội bộ.

Cũng phải nhìn nhận thực tế, sự tham lam của một số không ít người đang khiến chúng ta phải mang tiếng nợ đời trước lòng tự trọng, sự kính cẩn và lòng tri ân. Chúng ta sẽ thật sự làm tốt, nếu những đồng tiền ngân sách là sự đóng góp từ mồ hôi nước mắt của đông đảo người dân, được chi hỗ trợ cho đúng người.