Đầu tư trong giai đoạn khủng hoảng

	Tín hiệu vui cho nghề làm nước mắm
	Nước mắm Phú Quốc được bảo hộ tên gọi xuất xứ tại EU
	EU đăng bạ bảo hộ PDO cho nước mắm “Phú Quốc”

Sau vụ rò rỉ phóng xạ trong cơn sóng thần năm 2011 tại Nhật Bản, nước mắm của Việt Nam xuất sang thị trường này bị yêu cầu kiểm tra nghiêm ngặt hơn. Quyết định này tưởng chừng khiến nhiều DN nước mắm Việt Nam gặp khó tại thị trường Nhật, nhưng thực tế, đây lại là bàn đạp cho một số DN trong nước có thể vượt qua cơn khủng hoảng truyền thông về “sự cố Asen” trong năm qua. Và trường hợp của Công ty Thanh Hà là một ví dụ điển hình.

Đón nhận thông tin về khủng hoảng truyền thông Asen ngay thời điểm đang trị bệnh tại nước ngoài, nhưng bà Nguyễn Thị Nguyệt Hà, Giám đốc Công ty Thanh Hà, được nhiều người tiêu dùng biết đến là một thương hiệu “sạch”. Bởi bà vẫn điều hành DN vượt “sóng dữ”, thậm chí sản phẩm còn được sử dụng làm nguyên liệu sản xuất thực phẩm chức năng tại Nhật. “Chúng tôi có chứng nhận đảm bảo chất lượng sản phẩm tại thị trường nước ngoài từ lâu nên rất tự tin trước các thông tin thất thiệt”, bà Hà khẳng định.

Người tiêu dùng đang rất thông minh trong việc lựa chọn sản phẩm tiêu dùng. Theo đó, những nhà DN muốn tồn tại phải khẳng định được chất lượng sản phẩm và cái tâm làm nghề

Theo lời kể của bà, ngay sau sự cố rò rỉ phóng xạ, các đối tác Nhật đã yêu cầu Thanh Hà phải làm hàng loạt xét nghiệm về cá cơm, muối nguyên liệu, thậm chí những thùng nước mắm thành phẩm cũng phải kiểm tra nghiêm ngặt.

Thực tế, chuyện chú trọng đến chất lượng sản phẩm là điều bà Hà tâm niệm ngay từ những ngày đầu sản xuất những chai nước mắm đầu tiên. Bà bỏ ngang nghề giáo viên để nối tiếp truyền thống gia đình làm nước mắm khi thắc mắc tại sao những chai nước mắm Phú Quốc made in Thailand hay nước mắm cá cơm được bán tại Mỹ với giá 3,5 USD vào những năm 90, trong khi nước mắm Phú Quốc được bán rẻ hơn nhiều.

“Ngày quyết định làm thương hiệu cho nước mắm của gia đình, tôi bỏ hết để làm lại từ đầu dù bị người thân ngăn cản quyết liệt. Người ta có kinh nghiệm thương trường làm còn khó, tôi bước ra từ nghề giáo nên thật sự lúc đó rất khó khăn. Nhưng chính việc kiên trì xây dựng chất lượng tốt và định hướng xuất khẩu nên công ty từng bước phát triển ổn định”, người phụ nữ tuổi lục tuần tâm sự.

Có thể nói, hàng năm, các đơn vị sản xuất nước mắm tại Phú Quốc cung ứng khoảng 8 triệu lít nước mắm với nguyên liệu từ các loại cá như Sọc tiêu, Cơm đỏ, Cơm than… Tại đây có khoảng 80 cơ sở sản xuất, dẫn đầu thị trường trong nước có thể kể đến những cái tên như Khải Hoàn, Ba Làng, Cá Cơm, Ông Kỳ, Liên Thành… Do sản xuất chủ yếu để xuất khẩu nên thương hiệu Thanh Hà còn khá khiêm tốn ở thị trường nội địa.

Tuy nhiên, đối với thị trường xuất khẩu, Thanh Hà là một trong những DN đầu tiên có được giấy xuất khẩu vào thị trường châu Âu những năm 90. “Khi lấy giấy phép vào thị trường châu Âu, khách hàng đặt điều kiện mỗi đơn hàng được ký, chai, lọ, thùng sẽ được chuyển về Phú Quốc, sau khi Thanh Hà hoàn thành sản phẩm, sẽ chuyển ngược lại TP.HCM để kiểm định chất lượng ngẫu nhiên trước khi xuất khẩu”, bà Hà cho biết.

Theo đó, 85% sản phẩm của Thanh Hà xuất đi châu Âu và một số nước khác. Trung bình mỗi năm, Thanh Hà xuất khẩu hơn 400.000 lít mắm các loại. Ngoài ra, một số đối tác Nhật nhập nước mắm nguyên liệu của Thanh Hà để chiết xuất vitamin chế biến thực phẩm chức năng.

Do đó, đối với những thị trường này, nước mắm của Việt Nam còn được tiêu thụ như nguyên liệu đầu vào. “Việt Nam và Thái Lan là 2 quốc gia có lượng nước mắm phong phú, nhưng nước mắm của Thái Lan phần lớn được sản xuất theo hình thức công nghiệp và cá tạp nên thường độ đạm thấp, màu nhạt hơn và thường không có thời gian ủ lâu như nước mắm Việt Nam”, bà Hà nhận định.

Vài năm gần đây, Thanh Hà tăng trưởng đều hàng năm ở mức 20% về doanh thu. Tuy nhiên bài toán chi phí và giá đang là một vấn đề khó khăn của DN. Theo bà Hà, mỗi năm DN bị khống chế về mức giá tăng tối đa chỉ 10% dù chi phí sản xuất của nước mắm truyền thống cao hơn nước mắm công nghiệp rất nhiều. “Tôi giữ nguyên giá bán một phần bởi vì nếu tăng sẽ làm giá bán nguyên liệu tăng, chắc chắn sẽ bất lợi hơn cho việc xuất khẩu”, bà Hà giải thích.

Song song vai trò “trung chuyển” cho Thanh Hà, Công ty Thanh Hà, do con gái của bà Hà điều hành, cũng xuất khẩu một số sản phẩm như bún thịt nướng, gỏi cuốn, bún bò Huế và các sản phẩm thu mua từ Phú Quốc như tiêu, nước mắm kho tiêu… “Đây là những sản phẩm được sản xuất để tạo thêm doanh thu. Nước mắm dùng cho bữa cơm người Việt Nam, nhưng gỏi cuốn, bún thịt nướng, chả giò lại là món phục vụ được cho phần lớn người nước ngoài bởi ẩm thực Việt Nam khá thu hút tại những thị trường này”.

Từ phía DN, bà Hà cũng nhận định rằng, thời gian qua, Nhà nước cũng đã có những chính sách bảo hộ các DN sản xuất kinh doanh nước mắm truyền thống. Tuy nhiên, trong việc thực hiện vẫn còn chưa có sự phù hợp với các DN. Phú Quốc hiện có khoảng 80 nhà thùng làm nước mắm, việc thực hiện chính sách bảo hộ về chỉ dẫn địa lý trên tinh thần đã hỗ trợ DN rất nhiều trong việc cạnh tranh. Nhưng việc đồng bộ hóa bộ nhận diện có thể sẽ ảnh hưởng chung nếu một trong số các DN có những thiếu sót do quản lý thiếu chặt chẽ.

Mới đây, Câu lạc bộ Nước mắm truyền thống thuộc Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản (VASEP) cũng đã công bố bộ tiêu chuẩn nước mắm truyền thống đầu tiên của Việt Nam. Đây sẽ là một trong những công cụ để hỗ trợ các DN kinh doanh nước mắm truyền thống trước sự cạnh tranh với nước chấm công nghiệp. Hiện chỉ có 2 địa phương được Cục Sở hữu trí tuệ cấp chỉ dẫn địa lý nước mắm là Phú Quốc và Phan Thiết.

Theo người đại diện Thanh Hà, người tiêu dùng đã nhận thức tốt hơn về chất lượng của nước mắm truyền thống. Xu hướng này giúp các DN trong ngành có thêm động lực để phát triển, đồng thời chuyển dịch nhanh hơn trong việc xây dựng thương hiệu…