Airbus bị điều tra tham nhũng

SriLankan Airlines bị cáo buộc đã có sai phạm trong việc mua 10 máy bay trị giá 2,3 tỷ USD

Từ tháng 4, giới chức Anh đã phong tỏa đơn xin cấp tín dụng xuất khẩu của Airbus, cho đến khi hãng này đảm bảo hoạt động của họ với các "đại lý nước ngoài" là đúng quy định. Về lý thuyết, tín dụng xuất khẩu được nhiều Chính phủ sử dụng để hỗ trợ các hãng xuất khẩu. Nó được thực hiện bằng cách bảo lãnh các khoản vay ngân hàng cho đối tác mua hàng nước ngoài.

Năm ngoái, Airbus đã sử dụng công cụ này với 6% các đơn hàng chuyển đi. Trong khi đó, SFO đang hoài nghi hình thức bảo lãnh các khoản vay của Airbus với bên thứ 3 là “có vấn đề”.

Theo tin tức được Airbus công bố ngày 7/8, việc giới chức Anh kiểm soát và đưa ra các cáo buộc liên quan đến các hoạt động trái quy tắc của hãng sản xuất máy bay có trụ sở tại Pháp này đã trở thành một cú giáng mới vào Airbus, khiến việc vận hành bộ máy bị chao đảo.

Theo đó, báo cáo tài chính nửa năm đầu cho thấy hãng thiệt hại 1,4 tỷ euro vì các vấn đề với A350 và máy bay vận tải quân sự A400M. Các chi nhánh nước ngoài của Airbus vài năm nay cũng đã bị cáo buộc tham nhũng.

Thực tế, việc Airbus bị điều tra làm ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của DN này là chuyện đương nhiên. Thời điểm hiện tại, cổ phiếu của Airbus đã giảm gần 16% kể từ đầu năm nay. Tuy nhiên, điều đáng lưu ý là những bê bối này không chỉ dừng lại ở câu chuyện Airbus, mà nó còn khiến toàn thế giới phải suy nghĩ.

Đó là, chuyện tham nhũng của Airbus sẽ kéo lan theo bê bối tại các hãng hàng không quốc gia ở những nước mà Airbus cung cấp máy bay và phụ kiện. Điều này đã từng xảy ra ở một số nước và không chỉ thiệt hại về kinh tế, mà các cuộc điều tra còn phát hiện "những vi phạm an ninh nghiêm trọng”.

Như trường hợp tham nhũng diễn ra tại Hãng hàng không quốc gia Sri Lanka cách đây một năm. Chính phủ nước này đã mở cuộc điều tra hình sự nhằm vào hãng hàng không quốc gia SriLankan Airlines và tuyên bố cáo buộc đã có sai phạm trong việc mua 10 máy bay trị giá 2,3 tỷ USD do chính phủ tiền nhiệm của cựu Tổng thống Mahinda Rajapaksa thực hiện.

Theo đó, ông Rajapaksa đã cho phép mua 10 máy bay mới với giá 2,3 tỷ USD "mặc dù có các giải pháp thay thế hiệu quả hơn". Hoặc trong Báo cáo kiểm toán đối với năm tài khóa 2013-2014 mới công bố, Kiểm toán Nhà nước Pakistan (AGP) đã liệt kê hơn 35 vụ việc sai phạm tài chính, hành vi biển thủ và tham ô công quỹ xảy ra tại Cục Hàng không dân dụng Pakistan (CAA). Theo đó, hàng tỷ rupi tiền công quỹ đã không bị chi dùng không hiệu quả hoặc sai mục đích.

Hay gần đây nhất, một trong những hãng hàng không lớn nhất Trung Quốc là China Southern Airlines vừa tuyên bố cách chức bốn lãnh đạo cấp cao của hãng. Hãng China Southern Airlines là một trong 13 DN nhà nước lớn nhất Trung Quốc đã bị Cơ quan chống tham nhũng Trung Quốc “soi xét” từ năm 2013 đến nay.

Tuy không nêu quá chi tiết về bê bối của China Southern Airlines, nhưng nhiều nguồn tin cho biết phần lớn những bê bối tham nhũng ở đây có liên quan đến việc đầu cơ vé và ăn hối lộ trong các gói thầu xây dựng cũng như mua sắm trang thiết bị cho hãng…

Bên cạnh đó, trước khi Airbus bị điều tra thì đã có rất nhiều lãnh đạo của các Hãng hàng không quốc gia ở một số nước đã “ngã ngựa” trong chiến dịch quét tham nhũng trong ngành hàng không quốc tế khoảng hai năm trở lại đây.

Có thể, chiến dịch này chưa đạt được kết quả tuyệt đối và chỉ mang tính điều tra nội bộ, song câu chuyện nước Anh thực hiện chiến dịch xoáy mạnh vào ngành hàng không nói chung, Airbus nói riêng được kỳ vọng sẽ mở ra nhiều yếu tố hỗ trợ cho Chính phủ nhiều nước điều tra tham nhũng ngành Hàng không.

Đồng thời, nhân sự kiện này, giới chuyên gia cũng đưa ra lời cảnh báo cho một số quốc gia nên cẩn trọng với vấn đề này. Vì một số cuộc kiểm toán tại một số quốc gia đã chỉ ra rằng, trong giai đoạn 2013-2015, nhiều hãng hàng không quốc tế đã liên quan đến hành vi tham nhũng trong việc xuất nhập khẩu máy bay Airbus. Cùng với đó, hàng loạt các sai phạm tài chính cũng bị phát hiện như: thanh toán vượt mức cho hạng mục mua sắm công, dẫn đến khoản thất thoát ngân sách lớn...