Khi ngân hàng tìm đường “về quê”

	ABBank được thành lập thêm 4 chi nhánh và 29 phòng giao dịch
	Ngân hàng Bảo Việt thành lập thêm 6 chi nhánh và phòng giao dịch
	VietinBank thành lập thêm 6 chi nhánh

Làn sóng mở rộng lan nhanh

Trong bối cảnh kinh tế vĩ mô khá ổn định, lợi nhuận NH năm 2015 không còn quá u ám; và sau giai đoạn “thanh lọc” vừa qua, sức khoẻ hệ thống NH có phần sung sức hơn trước.

Một trong những dấu hiệu nhận biết là việc các NHTM bắt đầu thời kỳ mở rộng mạng lưới mới. Chỉ tính riêng quý IV/2015 đến những tháng đầu năm 2016, hàng loạt NHTM đã được chấp thuận mở thêm nhiều chi nhánh và phòng giao dịch. Cùng với việc củng cố nâng cao chất lượng hoạt động ở các thành phố lớn, mạng lưới các chi nhánh, phòng giao dịch của NH lan nhanh hơn tới các địa phương.

NHTM cần cân nhắc khi mở rộng mạng lưới

Đầu tháng 3 vừa qua, ABBank được mở thêm 4 chi nhánh ở Điện Biên, Lạng Sơn, Nghệ An, Thái Bình... và 14 phòng giao dịch, chuyển đổi 15 quỹ tiết kiệm thành phòng giao dịch. Vietcombank trong tháng 3/2016 cũng được chấp thuận mở thêm 10 chi nhánh tại TP. Hồ Chí Minh. BIDV thì được NHNN chấp thuận cho thành lập 7 chi nhánh và 15 phòng giao dịch. Kienlongbank mở thêm 14 chi nhánh và phòng giao dịch... Trước đó vào tháng 2/2016, VietCapital Bank được mở thêm 10 chi nhánh và phòng giao dịch.

Đây là chuyện đáng mừng. Bởi việc mở thêm chi nhánh mới tại các địa phương phụ thuộc trước hết vào hiệu quả kinh doanh của NHTM. Có làm ăn tốt, lợi nhuận cao thì mới tính tới chuyện mở rộng được. Năm 2015, Vietcombank đạt 12.897 tỷ đồng lợi nhuận trước dự phòng, tăng 23% so với năm 2014, dư nợ tín dụng của nhà băng này cũng tăng 19,7%. VietCapital Bank đạt 16.663 tỷ đồng dư nợ tín dụng trong năm 2015, nợ xấu dưới 3%...

Nhưng các quy định của NHNN trong cấp phép thành lập các chi nhánh đối với TCTD không chỉ có yêu cầu về lợi nhuận mà các NH còn phải đáp ứng nhiều điều kiện chặt chẽ khác.

Với chủ trương giảm số lượng, tăng chất lượng, NHNN ngày càng siết chặt hơn trong việc cấp phép cho các NHTM mở thêm chi nhánh, hạn chế tối đa nguy cơ dẫn tới tình trạng “ra ngõ gặp NH” như giai đoạn trước. Nhưng khó không có nghĩa là không đáp ứng được. Hơn nữa, thực tế là nhu cầu về các dịch vụ tài chính - NH của người dân ngày càng tăng, nhất là ở các vùng có tốc độ phát triển nhanh.

Có nhiều lý do để NH tìm đường về quê. Ở các địa phương hay khu vực nông thôn, mức độ tiếp cận các dịch vụ tài chính ở đây còn khiêm tốn so với thành thị nên khả năng khai thác thị trường vẫn còn khá thoải mái.

Dưới quan điểm của một lãnh đạo NHTM, việc NH mở rộng mạng lưới là điều cần thiết và nên khuyến khích, nếu bản thân NH có khả năng. Bởi việc này sẽ giúp NHTM tiếp cận đối tượng khách hàng mới, huy động được vốn nhiều hơn, khả năng cạnh tranh cao hơn, cung cấp dịch vụ tài chính NH tới đông đảo người dân... Nhưng mỗi chi nhánh ở địa phương muốn phát triển tốt được thì NH phải nắm được những đặc thù, thế mạnh riêng.

Cần quy hoạch rõ ràng

Theo chia sẻ của một chuyên gia tài chính, có một thực tế nhìn thấy được là không ít NHTM tìm cách mở rộng ở những địa phương mà mạng lưới NHTM đã chằng chịt, khiến mật độ các NHTM hoạt động ở những nơi này trở nên dày đặc. Thực trạng này vô tình đã đi ngược lại kế hoạch, chiến lược của NHTM là mở rộng mạng lưới để thu hút nguồn vốn. Thay vào đó, NHTM lại “gậy ông đập lưng ông”, tự làm giảm đi thị phần của mình, bởi chỉ cần thấy địa điểm “ngon”, là các NHTM đều cùng nhảy vào.

Bên cạnh đó, việc mở rộng chi nhánh ở các địa phương cũng không phải là không có rủi ro. Chi phí để duy trì một chi nhánh là rất cao, trong khi mỗi chi nhánh mới cần sau ít nhất vài năm hoạt động mới có lãi. Thêm nữa, đối tượng người dân ở khu vực nông thôn chủ yếu là người làm nông nghiệp, thu nhập không cao, chủ yếu chỉ tập trung cho vay hỗ trợ sản xuất nông nghiệp.

Chính phủ khuyến khích cho vay hỗ trợ phát triển sản xuất nông nghiệp - nông thôn nhưng lĩnh vực này không phải NHTM nào cũng dũng cảm để đặt chân vào vì lãi suất thấp, mà lợi ích thu được từ sản phẩm phi tín dụng lại gần như không khả thi ở những khu vực này.

Vì thế, để các NHTM đều có cơ hội phát triển hơn, NHNN cần có quy hoạch trong kế hoạch mở rộng mạng lưới, địa điểm còn thiếu NHTM. Đặc biệt trong những vùng đô thị, NHNN cũng phải xem xét câu chuyện cho phép NHTM mở rộng mạng lưới ra sao là vừa phải.

Đây là bài toán không đơn giản, vì các NHTM làm ăn phải tính tới vấn đề chi phí và hiệu quả. Và bản thân các NHTM cũng cần xác định lại chiến lược của mình, không nên chỉ quan tâm tới số lượng, mà hiệu quả mang lại không tính tới, thậm chí có thể còn phải gánh thiệt hại khi phát triển tràn lan.