Múa rối hướng tới cộng đồng

Sự kiện lần này đã thu hút 9 đoàn múa rối quốc tế tham gia với nhiều buổi diễn đặc sắc. Tới 16/10, ngày hội múa rối lớn nhất trong năm ở nước ta sẽ khép lại.

Múa rối nước – đặc sản nghệ thuật của Việt Nam

Thực tế cho thấy, múa rối của Việt Nam nói riêng và cả các nước trên thế giới nói chung là loại hình nghệ thuật độc đáo, vừa mang tính giải trí vừa góp phần định hướng giáo dục, nâng cao thị hiếu thẩm mỹ cho khán giả thuộc mọi lứa tuổi. Nghệ thuật múa rối ở nước ta vẫn đang được gìn giữ và phát triển, dù ai cũng nhận thấy loại hình nghệ thuật này đang đứng trước những áp lực, sự bủa vây của các loại hình giải trí nghe nhìn thời hiện đại.

Thế nhưng nhiều năm qua, múa rối Việt Nam đã đi tới không ít quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới, qua đó để lại nhiều dấu ấn đậm sâu và tốt đẹp với bạn bè quốc tế, tạo thành chiếc cầu nối văn hóa giữa Việt Nam với nhiều nước khác.

Tới “Liên hoan múa rối quốc tế lần thứ 4” tại Hà Nội, chúng ta đã mời đến 9 đoàn quốc tế có nghệ thuật múa rối phát triển đến từ Anh, Bỉ, Thái Lan, Myanmar, Campuchia, Đức, Lào, Philippines và Nga. Theo ông Nguyễn Đăng Chương – Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn, 9 nước bạn tham gia Liên hoan múa rối quốc tế lần này đều là những quốc gia mạnh về nghệ thuật rối, vì thế công chúng sẽ được thưởng thức những tiết mục đặc sắc.

Một điểm khá thú vị và đặc biệt của sự kiện lần này là bên cạnh các buổi trình diễn dự thi tại các nhà hát ở Hà Nội (Nhà hát lớn Hà Nội, Cung thiếu nhi Hà Nội, Nhà hát múa rối Việt Nam và rạp Đinh Tiên Hoàng), các đoàn tham gia Liên hoan còn tham gia biểu diễn phục vụ nhân dân tại các tỉnh Nam Định, Ninh Bình, Thanh Hóa, Hải Dương, Hưng Yên, Vĩnh Phúc. Theo Ban tổ chức, việc các đoàn “chạy tour” như vậy với mong muốn sẽ góp phần nâng cao đời sống tinh thần nhân dân, đồng thời giúp bạn bè quốc tế hiểu thêm về văn hóa Việt Nam.

Không như những lần trước, trong Liên hoan lần này, 3 đơn vị múa rối của nước chủ nhà Việt Nam gồm Nhà hát múa rối Việt Nam, Nhà hát múa rối Thăng Long và Đoàn nghệ thuật múa rối Hải Phòng đều đem đến cho khán giả và bạn bè quốc tế những vở mới nhất. Chẳng hạn Nhà hát múa rối Việt Nam đưa đến khán giả 3 vở: rối cạn “Tôn Ngộ Không”, rối nước “Chuyện tình Dạ trạch” và vở “Vũ điệu hoa quỳnh”.

Trong khi đó, Nhà hát múa rối Thăng Long trình làng 3 vở rất đặc sắc: rối cạn “Hào quang từ quá khứ”, “Trái tim người mẹ” và rối nước “Bay lên từ mặt nước”. Đoàn nghệ thuật múa rối Hải Phòng biểu diễn vở “Đảo giấu vàng”. Ông Nguyễn Đăng Chương khẳng định, các đơn vị của Việt Nam đều dựng 100% các vở rối mới. Ban tổ chức trước đó đã yêu cầu các đoàn phát huy tối đa tính sáng tạo và mới lạ, không sử dụng những tác phẩm đã dựng trước đó dù chưa từng dự liên hoan nào.

Đến với “Liên hoan múa rối quốc tế lần thứ 4 – Hà Nội 2015”, công chúng được thưởng thức trọn vẹn 18 chương trình của các đơn vị trong và ngoài nước. Qua các chương trình biểu diễn cho thấy nét bản sắc văn hóa của từng quốc gia, phong phú, đa dạng về thể loại và hình thức như: rối cạn, rối nước, rối que, rối tay, rối đen, rối bóng, rối mặt nạ. Điều quan trọng hơn nữa, Liên hoan là dịp để các nước giao lưu và trao đổi kinh nghiệm cũng như học hỏi kỹ thuật múa rối của nhau.

Bên cạnh đó, đại diện Ban tổ chức nhấn mạnh, “Liên hoan múa rối quốc tế lần thứ 4 – Hà Nội 2015” là cơ hội cho các nghệ sĩ nước chủ nhà giới thiệu giá trị nghệ thuật múa rối đặc sắc, độc đáo của Việt Nam tới bạn bè quốc tế. Cùng với đó là cơ hội để các nhà quản lý nghệ thuật, các nghệ sĩ múa rối Việt Nam có điều kiện giao lưu, học hỏi những tinh hoa nghệ thuật múa rối nhân loại.

Nhưng quan trọng nhất, sự kiện này là dịp để nâng cao nhu cầu thưởng thức nghệ thuật của nhân dân, cho bạn bè quốc tế hiểu thêm về đất nước và con người Việt Nam, thắt chặt hơn mối quan hệ quốc tế giữa Việt Nam với bạn bè thế giới thông qua hoạt động nghệ thuật múa rối.

Rõ ràng, chúng ta vẫn đang có những hướng đi đúng đắn để bảo tồn, phát triển nghệ thuật múa rối trong thời đại mới. Bấy lâu nay, dù vẫn biết múa rối Việt Nam đã, đang và còn gặt hái được nhiều thành công trong và ngoài nước, song cách thức để đưa loại hình nghệ thuật sân khấu độc đáo này vươn lên tầm cao mới vẫn còn nhiều gian nan, thử thách.

Nhưng nhìn từ việc chúng ta tổ chức các liên hoan nghệ thuật múa rối quốc tế như gần đây đã tạo ra sự kết nối, vừa để học hỏi kinh nghiệm và để nghệ thuật múa rối lan tỏa sâu rộng hơn trong cộng đồng.