Kinh tế Mỹ đã tránh được suy thoái

Nỗi lo suy thoái…

Còn nhớ một năm trước, phần lớn người Mỹ đã tin rằng đất nước đang trong thời kỳ suy thoái hoặc sẽ sớm suy thoái. Trên thực tế, hai quý đầu năm 2022 đã chứng kiến sản lượng kinh tế của Mỹ giảm từ mức 1,6% hàng năm trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 3 xuống mức 0,6% hàng năm trong giai đoạn từ tháng 4 đến tháng 6. Điều đó, xét ở một góc độ nào đó, Mỹ đã rơi vào suy thoái kỹ thuật.

Theo các chuyên gia kinh tế, việc Fed tăng lãi suất nhanh và mạnh để kiềm chế lạm phát đã tác động tiêu cực tới đầu tư vào nhà ở cũng như nhiều ngành công nghiệp khác và theo lý thuyết thì thị trường việc làm cũng sẽ sụt giảm theo, từ đó ảnh hưởng tới thu nhập và chi tiêu của người tiêu dùng.

“Một số lực lượng đã đồng thời làm chậm đà tăng trưởng kinh tế nhanh hơn chúng ta dự kiến trước đây”, Michael Gapen - Nhà kinh tế trưởng về Mỹ tại Bank of America cho biết trong một phân tích vào tháng 7 năm 2022.

Các cuộc thăm dò của Reuters đối với các nhà kinh tế trong năm qua cũng cho thấy nguy cơ suy thoái trong một năm tới tăng từ 25% vào tháng 4 năm 2022, ngay sau lần tăng lãi suất đầu tiên trong chu kỳ thắt chặt tiền tệ của Fed, lên 65% vào tháng 10.

Ngay cả những nhân viên Fed cũng đã chuyển từ những lo ngại gia tăng về “rủi ro suy thoái” vào mùa thu năm ngoái sang viện dẫn suy thoái kinh tế là một kết quả “chính đáng” vào tháng 12 năm ngoái và sau đó dự đoán kể từ cuộc họp tháng 3 năm 2023 của Fed rằng suy thoái kinh tế sẽ bắt đầu trong năm nay. Đặc biệt sự sụp đổ của Silicon Valley Bank dự kiến sẽ gây thêm hạn chế đối với tín dụng ngân hàng, “dự đoán của nhân viên... bao gồm một cuộc suy thoái nhẹ bắt đầu vào cuối năm nay”, Biên bản của cuộc họp ngày 21-22/3 của Fed cho thấy. Vào tháng 5 và tháng 6, các dự đoán của nhân viên Fed “tiếp tục cho rằng” nền kinh tế Mỹ sẽ suy thoái vào cuối năm nay.

Chi tiêu tiêu dùng mạnh mẽ là động lực của kinh tế Mỹ

…đã bị xua tan

Tuy nhiên kết quả khảo sát gần đây nhất của Reuters đối với các chuyên gia kinh tế cho thấy, nguy cơ suy thoái kinh tế Mỹ đã giảm về còn 55%. “Dữ liệu sắp tới đã khiến chúng tôi đánh giá lại quan điểm trước đây của mình” về một cuộc suy thoái sắp tới đã được đẩy sang năm 2024, Michael Gapen đã viết vào đầu tháng này. “Chúng tôi xem xét lại triển vọng của mình theo hướng "hạ cánh mềm" khi tăng trưởng giảm xuống dưới xu hướng vào năm 2024, nhưng vẫn tích cực trong suốt thời gian qua”.

Trong biên bản cuộc họp chính sách tháng 7 của Fed vừa được công bố mới đây, nỗi lo suy thoái cũng đã biến mất. “Các nhân viên không còn đánh giá rằng nền kinh tế sẽ bước vào một cuộc suy thoái nhẹ vào cuối năm”, biên bản cho biết, mặc dù các nhân viên vẫn cảm thấy nền kinh tế sẽ chậm lại với tốc độ tăng trưởng dưới mức tiềm năng dài hạn vào năm 2024 và 2025, với lạm phát giảm và rủi ro “nghiêng về suy giảm”.

Thậm chí “Dự báo hiện tại” về GDP của Fed Atlanta còn đưa ra mức tăng trưởng sản lượng cho giai đoạn từ tháng 7 đến tháng 9 ở mức đáng kinh ngạc là 5,8%.

Theo các nhà phân tích, động lực chủ yếu của kinh tế Mỹ chính là sức mạnh bền bỉ của người tiêu dùng, bằng chứng là chi tiêu tiêu dùng vẫn rất mạnh, trong khi nó chiếm tới 2/3 kinh tế Mỹ. Có được điều đó một phần do tích lũy của người dân trong thời kỳ đại dịch, một phần cũng bởi thị trường lao động Mỹ vẫn rất mạnh, tỷ lệ thất nghiệp tại Mỹ không những không tăng khi lãi suất tăng mà thậm chí còn giảm trở lại về mức 3,5% trong tháng 7 vừa qua. Bên cạnh đó, sự gia tăng chi tiêu của chính quyền địa phương cũng tạo ra một cú hích tăng trưởng bất ngờ.

Tất cả những điều đó đã xua tan nỗi lo suy thoái. “Chúng tôi đã do dự một thời gian về việc có nên chuyển sang chiến lược “hạ cánh mềm” hay không, nhưng giờ thì không còn nữa”, Sal Guatieri - Nhà kinh tế cấp cao tại BMO Capital Markets lưu ý. “Sức mạnh rộng lớn” trong nền kinh tế Mỹ đã “thuyết phục chúng tôi rằng nền kinh tế Mỹ bền vững hơn mong đợi... Nó không những không chậm lại mà còn có thể đang tăng lên”, ông nói.