Sản xuất toàn cầu suy giảm vì nhu cầu yếu

Tại Mỹ, báo cáo của Viện quản lý nguồn cung (ISM) công bố hôm 3/7 cho thấy, chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) lĩnh vực sản xuất tại nền kinh tế lớn nhất thế giới đã giảm xuống mức 46,0 trong tháng 6 từ mức 46,9 của tháng 5. Đây là mức thấp nhất kể từ tháng 5/2020 và ghi nhận tháng thứ tám liên tiếp chỉ số PMI ở dưới ngưỡng 50, cho thấy sự thu hẹp trong lĩnh vực sản xuất, khoảng thời gian dài nhất như vậy kể từ cuộc đại suy thoái.

Hoạt động sản xuất gặp khó do nhu cầu yếu

Trong khi trên khắp khu vực đồng tiền chung euro, hoạt động sản xuất cũng bị thu hẹp nhanh hơn so với suy nghĩ ban đầu do NHTW châu Âu liên tục thắt chặt chính sách tiền tệ. Cụ thể, chỉ số PMI sản xuất của khu vực đồng euro đã giảm xuống 43,4 so với 44,8 của tháng 5, mức thấp nhất kể từ khi đại dịch Covid-19 đang hoành hành trên thế giới. Sự suy giảm của hoạt động sản xuất diễn ra trên diện rộng với các cuộc khảo sát được công bố trước đó cho thấy hoạt động của nhà máy ở cả bốn nền kinh tế lớn nhất của khu vực đồng euro đều bị thu hẹp vào tháng trước.

Còn tại Anh, chỉ số PMI sản xuất của S&P Global/CIPS UK cũng giảm xuống 46,5 trong tháng 6 từ mức 47,1 của tháng 5, mức thấp nhất trong năm nay và là một trong những mức yếu nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính 2008-2009.

Tình trạng tương tự cũng diễn ra ở châu Á, mặc dù hoạt động của các nhà máy ở Trung Quốc vẫn duy trì được đà mở rộng trong tháng 6, song mức độ đã giảm nhẹ so với tháng 5. Cụ thể, chỉ số PMI lĩnh vực sản xuất Caixin/S&P Global của Trung Quốc đã giảm xuống 50,5 trong tháng 6 từ 50,9 trong tháng 5. Con số này, kết hợp với cuộc khảo sát chính thức cuối tuần trước cho thấy hoạt động của nhà máy tiếp tục giảm, thêm bằng chứng cho thấy nền kinh tế số 2 thế giới đã mất đà trong quý thứ hai.

Sự phục hồi yếu hơn dự kiến của kinh tế Trung Quốc đã ảnh hưởng không nhỏ đến các nền kinh tế khác tại châu Á, nơi các nhà sản xuất hướng tới xuất khẩu cũng đang phải vật lộn với các đợt tăng lãi suất mạnh mẽ tại Mỹ và châu Âu.

Tác động đang được cảm nhận ở Nhật Bản, nơi chỉ số PMI lĩnh vực sản xuất đã giảm trở lại xuống mức 49,8 vào tháng 6, quay trở lại mức thu hẹp sau khi mở rộng vào tháng 5 - lần mở rộng đầu tiên sau 7 tháng. Nguyên nhân một phần cũng bởi lượng đơn đặt hàng mới từ khách hàng nước ngoài giảm với tốc độ nhanh nhất trong 4 tháng do nhu cầu yếu từ Trung Quốc.

Tương tự chỉ số PMI sản xuất của Hàn Quốc cũng giảm xuống 47,8 trong tháng 6, kéo dài thời kỳ suy giảm lên tháng thứ 12 liên tiếp do nhu cầu yếu ở châu Á và châu Âu. Các cuộc khảo sát của PMI cho thấy hoạt động của nhà máy cũng giảm ở Đài Loan và Malaysia.

Châu Á phụ thuộc rất nhiều vào sức mạnh của nền kinh tế Trung Quốc, nền kinh tế đã chứng kiến sự tăng trưởng phục hồi trong quý đầu tiên nhưng sau đó không đạt được kỳ vọng. Số phận của nền kinh tế châu Á, bao gồm cả Trung Quốc, sẽ có tác động lớn đến phần còn lại của thế giới với việc thắt chặt tiền tệ mạnh mẽ cũng được cho là sẽ ảnh hưởng đến tăng trưởng của Mỹ và châu Âu.

“Điều tồi tệ nhất có thể đã qua đối với các nhà máy châu Á nhưng hoạt động thiếu động lực do triển vọng phục hồi mạnh mẽ của nền kinh tế Trung Quốc đang giảm dần”, Toru Nishihama - Nhà kinh tế trưởng về thị trường mới nổi tại Viện Nghiên cứu Dai-ichi Life cho biết. “Trung Quốc đang chậm trễ trong việc cung cấp các biện pháp kích thích. Nền kinh tế Mỹ có thể sẽ cảm thấy đau đớn từ việc tăng lãi suất mạnh. Tất cả những yếu tố này đều khiến các nhà sản xuất châu Á ảm đạm về triển vọng”.

“Không có dấu hiệu thực sự nào cho thấy chúng ta sẽ nhận được bất kỳ sự phục hồi nào trong lĩnh vực sản xuất trong năm nay. Nhìn chung, chúng ta vẫn đang nói về một đánh giá tiêu cực”, Rory Fennessy - chuyên gia kinh tế châu Âu tại Oxford Economics, cho biết.

Trong dự báo đưa ra vào tháng 5, Quỹ Tiền tệ quốc tế cho biết họ kỳ vọng nền kinh tế châu Á sẽ tăng trưởng 4,6% trong năm nay sau khi tăng 3,8% vào năm 2022, đóng góp khoảng 70% vào tăng trưởng toàn cầu. Nhưng nó đã cắt giảm dự báo tăng trưởng châu Á trong năm tới xuống 4,4% và cảnh báo những rủi ro đối với triển vọng như lạm phát cao hơn dự kiến và nhu cầu toàn cầu chậm lại.