BIS kêu gọi các NHTW tăng nhanh lãi suất

BIS vừa tổ chức Hội nghị Toàn thể Thường niên BIS lần thứ 92 tại Basel, Thụy Sĩ. Tại đó các NHTW đã gặp nhau để thảo luận về những khó khăn hiện tại của họ, trong đó nổi lên là áp lực lạm phát và sự bất ổn của thị trường tài chính toàn cầu.

Giá năng lượng và lương thực tăng cao đã đẩy lạm phát tại nhiều quốc gia tăng nhanh nhất trong nhiều thập kỷ. Nhưng cách ứng phó thông thường là tăng lãi suất đang làm dấy lên bóng ma suy thoái và thậm chí là lạm phát đình trệ (đình lạm) theo kiểu những năm 1970 khi mà giá cả tăng cao cùng với tăng trưởng kinh tế thấp hoặc âm.

Vì thế trong báo cáo thường niên được công bố ngày 26/6, BIS kêu gọi các NHTW trên thế giới phải ngăn chặn tình trạng lạm phát kéo dài và trở nên khó thay đổi trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang đối mặt với nguy cơ đình đốn.

“Chìa khóa đối với các NHTW là hành động nhanh chóng và quyết đoán trước khi lạm phát trở nên dai dẳng”, Agustín Carstens - Tổng giám đốc BIS cho biết. Theo ông, trọng tâm là phải hành động trong “các quý sắp tới”.

BIS cho rằng, một cuộc hạ cánh mềm về kinh tế - khi mà lãi suất tăng mà không gây ra suy thoái - vẫn có thể xảy ra, nhưng đó là một tình huống khó khăn. Theo Tổng giám đốc BIS, hạ cánh mềm là kịch bản tối ưu vì điều này đồng nghĩa rằng việc siết chặt chính sách tiền tệ có thể chỉ cần thực hiện ở mức nhẹ nhàng hơn. Tuy nhiên, ngay cả khi không đạt được kịch bản trên thì ưu tiên hàng đầu vẫn phải là kiềm chế lạm phát để ngăn kinh tế thế giới lao dốc.

“Phần lớn sẽ phụ thuộc vào mức độ của những cú sốc (lạm phát) này”, Carstens nói và cho biết thêm rằng phản ứng của thị trường tài chính cũng sẽ rất quan trọng. “Nếu sự thắt chặt này tạo ra tổn thất lớn, tạo ra sự điều chỉnh tài sản lớn và ảnh hưởng đến tiêu dùng, đầu tư và việc làm - tất nhiên, đó là một kịch bản khó khăn hơn”.

Thị trường tài chính toàn cầu đang phải hứng chịu một trong những đợt bán tháo lớn nhất trong thời gian gần đây khi các NHTW lớn trên thế giới như Cục Dự trữ Liên bang Mỹ - và từ tháng tới là ECB - chấm dứt chương trình mua tài sản (hay còn được gọi là nới lỏng định lượng – QE) và tăng nhanh lãi suất. Cổ phiếu toàn cầu đã giảm 20% kể từ tháng 1 và một số nhà phân tích tính toán rằng Trái phiếu Kho bạc Mỹ có thể bị mất giá nhiều nhất trong nửa đầu năm kể từ năm 1788.

Tuy nhiên theo ông Agustín Carstens, những cảnh báo gần đây của BIS về giá tài sản cao có nghĩa là sự điều chỉnh hiện tại “không phải là một sự bất ngờ hoàn toàn”. Ông nói thêm rằng, chưa có “sự gián đoạn thị trường lớn” nào cho đến nay.

Một phần của báo cáo BIS đã được công bố vào tuần trước nói rằng, những vụ sụp đổ gần đây trên thị trường tiền điện tử là một dấu hiệu cho thấy những mối nguy hiểm đã được cảnh báo từ lâu đối với tiền kỹ thuật số phi tập trung hiện đang thành hiện thực. Mặc dù những sự sụp đổ đó không được cho là sẽ gây ra một cuộc khủng hoảng hệ thống giống như cách mà các khoản nợ xấu gây ra cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, nhưng Tổng giám đốc BIS nhấn mạnh rằng, tổn thất sẽ khá lớn và bản chất không rõ ràng của thế giới tiền ảo đang ra sự không chắc chắn.

Quay trở lại bức tranh kinh tế vĩ mô, Tổng giám đốc BIS nói thêm rằng, cơ quan này hiện không mong đợi một giai đoạn lạm phát đình trệ trên diện rộng. Ông cũng nói rằng mặc dù nhiều NHTW trên toàn cầu và bản thân BIS đã đánh giá thấp mức độ tăng nhanh của lạm phát toàn cầu trong vòng 6 đến 12 tháng qua, nhưng họ sẽ không mất đi sự tín nhiệm khó kiếm được trong một sớm một chiều.

“Có, bạn có thể tranh luận một chút ở đây về sai số thời gian của các hành động nhất định và phản ứng của các NHTW. Nhưng nhìn chung, tôi nghĩ rằng các NHTW đã phản ứng mạnh mẽ một cách nhanh chóng”, Carstens nói. “Cảm giác của tôi là các NHTW sẽ chiếm ưu thế cuối cùng và điều đó sẽ tốt cho sự tín nhiệm của họ”.