Trợ cấp thất nghiệp “đại dịch” mới ở Mỹ

Đạo luật CARES, được thông qua vào tháng 3/2020, đã tăng trợ cấp thất nghiệp lên 600 USD/tuần (và sau đó là 300 USD/tuần), cung cấp viện trợ cho những người lao động thường không đủ điều kiện nhận các phúc lợi truyền thống của Chính phủ, chẳng hạn như: lao động tự do, lao động hợp đồng và bán thời gian, đồng thời kéo dài thời gian viện trợ.

Theo phát ngôn viên của Bộ Lao động Mỹ, các bang của nước này đã cấp 794 tỷ USD tiền trợ cấp thất nghiệp của bang và liên bang từ tháng 3/2020 đến tháng 7/2021. Số tiền này lập kỷ lục trong lịch sử.

Nhiều người lao động không muốn quay trở lại làm việc

Trong một phân tích của Viện Đô thị cho thấy, những người thất nghiệp đã nhận được 128 tỷ USD trong tổng số tiền trợ cấp thất nghiệp trong năm 2009. Nhưng đến thời điểm hiện tại, những người thất nghiệp đã nhận được gấp 5 lần ngay sau khi Đạo luật CARES trở thành luật. Các chính sách của Đạo luật CARES nhằm mục đích thay thế một phần lớn tiền lương bị mất do những người lao động bị sa thải được yêu cầu ở nhà để giảm sự lây lan của virus.

Theo ước tính của The Century Foundation, trong một năm xảy ra đại dịch, có tới 46,2 triệu người đã nhận được ít nhất một tuần trợ cấp (tương đương với 25% trên tổng số công nhân). Trong đó có 15,5 triệu người đã nhận được ít nhất một tuần hỗ trợ thất nghiệp đại dịch (dành cho lao động tự do và lao động hợp đồng), đây là những đối tượng trước đây chưa bao giờ đủ điều kiện nhận trợ cấp trên quy mô quốc gia.

Trong đại dịch Covid, Quốc hội đã hai lần gia hạn các chương trình hỗ trợ, vào tháng 12/2020 và một lần nữa vào tháng 3/2021, nhưng đã không có lần thứ ba như vậy. Điều đó có nghĩa là khoảng 9 triệu người có thể mất những lợi ích đó. Sẽ có khoảng hơn 3 triệu người phải chứng kiến lợi ích hàng tuần của họ bị giảm.

Bà Sylvia Allegretto, đồng Chủ tịch của Trung tâm động lực về tiền lương và việc làm tại Đại học California - Berkeley cho biết, điều đó sẽ khiến nhiều người rơi vào tình cảnh tồi tệ. Vì nhiều lý do, nền kinh tế đã không được phục hồi hoàn toàn và thực tế này sẽ còn kéo dài trong một thời gian nữa với sự gia tăng người nhiễm bệnh Covid-19. Các biến thể delta đã tạo thêm áp lực cho sự phục hồi kinh tế vốn đã không đồng đều. Mỹ chỉ có thêm 235 nghìn việc làm trong tháng 8, giảm rõ rệt so với con số khoảng 1 triệu việc làm trong tháng 6 và tháng 7.

Tất nhiên, một số nhà kinh tế cho rằng, các chương trình hỗ trợ nên kết thúc ngay bây giờ thì sẽ thúc đẩy các lợi ích liên bang được nâng cao và tạo ra động cơ để người lao động tìm việc làm. Các quan chức Nhà Trắng gần đây cũng đã phát tín hiệu như vậy tới hầu hết các bang. Đã có kỷ lục 10 triệu việc làm trong tháng 6, vượt quá số lượng người thất nghiệp chính thức. Động lực đó đã khiến một số nhà kinh tế đặt câu hỏi rằng tại sao những người đang thất nghiệp lại không nhận những công việc có sẵn?

Ông Rachel Greszler, nhà nghiên cứu về kinh tế, ngân sách và quyền lợi tại Quỹ Di sản cho biết, thật khó để biện minh cho việc có một chương trình khuyến khích mọi người không làm việc, cùng lúc với việc các nhà tuyển dụng đang làm hết sức để duy trì hoạt động kinh doanh của họ. Khoảng một nửa số bang của Mỹ, chủ yếu do các Thống đốc Đảng Cộng hòa lãnh đạo, đã rút khỏi hầu hết hoặc tất cả các chương trình liên bang vào tháng 6 hoặc tháng 7 để khuyến khích mọi người quay trở lại thị trường lao động. Florida đã kết thúc khoản trợ cấp liên bang 300 USD/tuần vào tháng Sáu; các chương trình còn lại hết hiệu lực vào ngày 6/9.

Mới đây, Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen và Bộ trưởng Lao động Marty Walsh đã kêu gọi các bang có tỷ lệ thất nghiệp cao tiếp tục cấp viện trợ cho những người lao động hợp đồng và những người thất nghiệp dài hạn bằng cách sử dụng quỹ liên bang do Kế hoạch giải cứu Mỹ phân bổ. Tuy nhiên, có vẻ như rất ít các bang có kế hoạch làm như vậy. Một số nhà kinh tế lo ngại rằng việc cắt trợ cấp quá sớm trong khi người dân đang chật vật tìm việc làm có thể làm chậm đà phục hồi kinh tế hơn nữa.