Chuyện cổ tích ở xứ xương rồng

	Thị trường điện mặt trời áp mái Quảng Nam thu hút thêm hai dự án lớn
	Đi tìm mô hình sản xuất điện mặt trời tối ưu cho năm 2021

Dự án Trạm biến áp 500KV và đường dây 220/500KV kết hợp Nhà máy điện mặt trời Trung Nam Thuận Nam 450MW

Bước ra từ nắng và gió

Tôi biết Nguyễn Tâm Tiến vào khoảng đầu năm 2012, khi Trung Nam Group mà anh là Tổng giám đốc kiến nghị vụ việc Westernbank chậm trễ thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh cho doanh nghiệp. Sau khi Thời báo Ngân hàng phản ánh và Thanh tra Ngân hàng Nhà nước có ý kiến, không lâu sau Westernbank đã thực hiện nghĩa vụ của mình.

Nguyễn Tâm Tiến bộc bạch: “Tôi không ngờ Thời báo Ngân hàng đã nhanh chóng phản ánh vụ việc để bảo vệ quyền lợi doanh nghiệp”. Sau này có dịp gặp và làm việc với Tiến, tôi thật sự bị thu hút bởi con người luôn tràn đầy năng lượng và nhiệt huyết này.

Mới đây, gặp lại Tiến ở dịp khánh thành dự án Trạm biến áp 500KV và đường dây 220/500KV ở Ninh Thuận do Trung Nam Group làm chủ đầu tư, tôi không khỏi ngạc nhiên bởi những câu chuyện anh chia sẻ. Ai từng một lần đi qua vùng đất “3 Phan” (Phan Rang, Phan Rí, Phan Thiết), thì chắc chắn, một ấn tượng đọng lại là những núi đá cằn cỗi, những vùng đất hoang sơ, nơi chỉ có đám xương rồng mọc dại. Nhưng với những con người dám bước ra từ nắng và gió, thì sự khắc nghiệt của vùng đất cằn khô này lại là cơ hội, tiềm năng khi biết khai thác hiệu quả.

Thế là 3 năm trở lại đây, vùng đất này như nhộn nhịp hơn bởi các đại công trường xây dựng nhà máy điện mặt trời và điện gió. Trong các nhà đầu tư đến đây có Trung Nam Group. Họ đã góp phần nâng tầm Ninh Thuận thành trung tâm năng lượng tái tạo của Việt Nam. Tuy vậy, tốc độ phát triển quá nhanh của các dự án đã đặt ra thách thức rất lớn đối với Tập đoàn Điện lực Việt Nam. Tính đến giữa năm 2019, đã có trên 80 nhà máy điện mặt trời, với tổng công suất tròm trèm 4.464MW được Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia kiểm tra điều kiện và đóng điện thành công.

Tuy nhiên, việc nhiều dự án điện mặt trời cùng lúc đi vào hoạt động trong một thời gian ngắn đã khiến mạng lưới phân phối, truyền tải trên địa bàn bị quá tải. Nhiều dự án không thể phát điện được lên lưới, bị cắt giảm công suất đến 30-35%, Ở một số thời điểm, công suất cắt giảm lên đến 60% nhằm đảm bảo an toàn cho vận hành hệ thống. Điều này khiến cho các nhà đầu tư gặp khó khăn trong việc đảm bảo kinh phí đầu tư, vận hành cũng như phát triển mở rộng dự án.

Tình trạng quá tải hệ thống truyền tải điện ở Ninh Thuận đã cho thấy sự không đồng bộ trong việc phát triển hạ tầng truyền tải quốc gia, dẫn đến không đảm bảo được tốc độ phát triển của các dự án năng lượng tái tạo. Các khó khăn về thủ tục, công tác giải phóng mặt bằng tại các địa phương làm cho việc triển khai các dự án phát triển lưới điện bị trì trệ mặc dù Tập đoàn Điện lực Việt Nam đã cố gắng đẩy nhanh tốc độ nâng cấp hệ thống truyền tải. Bên cạnh đó, các dự án năng lượng tái tạo, nhất là dự án điện mặt trời có thể triển khai trong 6 tháng, trong khi để triển khai một dự án lưới điện truyền tải 220KV, 500KV, phải kéo dài từ 3 đến 5 năm.

Từ thực tế trên, Trung Nam Group quyết tâm tham gia vào đầu tư hạ tầng truyền tải quốc gia. Với năng lực của nhà đầu tư năng lượng tái tạo số 1 Việt Nam, cùng với sự khuyến khích của lãnh đạo địa phương và sự hỗ trợ kỹ thuật từ Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Trung Nam Group đã mạnh dạn đề xuất thực hiện Dự án Trạm biến áp 500KV và đường dây 220/500KV kết hợp Nhà máy điện mặt trời Trung Nam Thuận Nam 450MW để giải quyết vấn đề quá tải hệ thống truyền tải quốc gia. Trung Nam Group xem đây là một vinh dự khi trở thành doanh nghiệp tư nhân đầu tiên trong cả nước đầu tư dự án truyền tải điện, nhưng cũng là một áp lực lớn bởi tất cả quá khó khăn, khi mà thời hạn Thủ tướng đưa ra phải hoàn thành đồng bộ vào cuối năm 2020.

Tổng giám đốc Trung Nam Group Nguyễn Tâm Tiến luôn có mặt ở công trường để chỉ đạo hoàn thành dự án

Dự án đạt kỷ lục về thời gian

Tổng giám đốc Trung Nam Group vừa chỉ tay về phía chúng tôi vừa nói: Nơi các anh đang ngồi, cách đây 4,5 tháng chỉ là những đồi đất hoang hóa với xương rồng, lác đác vài đàn cừu phơi nắng, chịu gió quanh năm. Nhưng thời khắc này, một kỳ tích mới đã mở ra. Một cánh đồng pin trải dài 557 ha, trạm biến áp 500KV sừng sững và đường dây 220KV - 500KV băng đồi lội suối kết nối 2 tỉnh Ninh Thuận - Bình Thuận” .

Niềm tin, khối óc, sức người nhiệt huyết là thế, nhưng đã có lúc nó bị trùng xuống khi trải qua 2 đợt dịch Covid-19 hồi đầu năm và giữa năm. Đối mặt với thách thức là điều không tránh khỏi, giãn cách xã hội, các chuyến bay thương mại quốc tế đóng cửa, nhiều chuyên gia không thể đến Việt Nam để hỗ trợ kỹ thuật, tất cả thiết bị đều phải nhập từ châu Âu không về dự án đúng thời gian dự kiến, lực lượng kỹ sư chủ chốt bị cách ly sau khi về thăm nhà…

Trải qua chuỗi ngày gian khó này, cùng với tỉnh Ninh Thuận, những người lãnh đạo Trung Nam Group đã có những quyết định táo bạo với nhiều phương án, kế hoạch chi tiết. Trong đó, phải kể đến việc thuê máy bay riêng để đưa các chuyên gia nước ngoài đến Ninh Thuận.

Khi lên kế hoạch thực hiện dự án, Trung Nam Group đã đặt cược vào một thách thức vượt sức tưởng tượng. Hơn 1,4 triệu tấm pin được lắp đặt, 553 ha mặt bằng được giải phóng trong vỏn vẹn 45 ngày đêm, đào hơn 3 triệu m3 đất đá, lắp đặt trạm 500KV thuộc hàng lớn nhất Việt Nam, thi công và lắp đặt đường dây 220/500KV với chiều dài 20 km trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt và địa hình hiểm trở khi phải băng qua núi cao. Hơn 8.200 con người miệt mài lao động không ngơi nghỉ suốt 102 ngày đêm để hoàn thành dự án.

Chỉ điểm qua những con số ấy thôi, đủ thấy điều thần kỳ đã diễn ra trên mảnh đất đầy nắng và gió này. Và khi phát động phong trào thi đua 102 ngày đêm quyết tâm hoàn thành dự án, lãnh đạo Trung Nam Group đã gửi đi một thông điệp sâu xa rằng họ muốn vượt qua thách thức của chính mình để hoàn thành dự án được xem là có "1 không 2” này.

Chắc hẳn, nhiều người trong thập niên 80 của thế kỷ trước vẫn còn nhớ một kỳ tích của đất nước lúc bấy giờ. Với sự giúp đỡ của Liên Xô, chúng ta bước vào xây dựng 2 nhà máy thuỷ điện khổng lồ là Hòa Bình và Trị An. Trong đó, Nhà máy thuỷ điện Trị An tại miền Nam, với công suất 400MW đã mất khoảng thời gian 10 năm để xây dựng và hoàn thành đồng bộ. Nhắc lại chuyện cũ, để thấy rằng những người lao động của Trung Nam Group đã viết nên câu chuyện cổ tích giữa xứ sở xương rồng.

Hơn 20 km đường dây tải điện hoàn thành trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt và địa hình hiểm trở khi phải băng qua núi cao

Nguyên Thứ trưởng Bộ Công thương Hoàng Quốc Vượng cho rằng, sự kiện khánh thành dự án do Trung Nam Group đầu tư và triển khai thực hiện ngày hôm nay có ý nghĩa to lớn, khẳng định sự năng động, sáng tạo, đóng góp tích cực của thành phần kinh tế tư nhân vào việc phát triển ngành điện Việt Nam.

Việc Trung Nam Group xây dựng thành công hệ thống lưới điện 500KV cũng đặt ra những vấn đề về cơ chế, chính sách cần tiếp tục được xây dựng và hoàn thiện trong thời gian tới, đó là làm sao để huy động hiệu quả nguồn lực xã hội, nguồn lực của các thành phần kinh tế ngoài nhà nước đầu tư vào các hoạt động điện lực, trong đó có hoạt động truyền tải điện.

Những kinh nghiệm có được qua việc thực hiện dự án sẽ là những đóng góp quý báu cho quá trình hoàn thiện khuôn khổ pháp lý cho hoạt động điện lực trong giai đoạn tới, đặc biệt ở lĩnh vực truyền tải điện. Đây là hành động thiết thực góp phần đưa Nghị quyết 55 của Bộ Chính trị về định hướng Chiến lược phát triển năng lượng Quốc gia đi vào cuộc sống.