Dòng phim chiến tranh đang được “đánh thức”

Khoảng lặng

Thời gian qua, dòng phim về chiến tranh cũng đã có một số tác phẩm được đưa ra rạp. Tuy nhiên, số tác phẩm về đề tài này thường có doanh thu thấp, thưa vắng người xem. Trong đó phải kể đến bộ phim Người viết huyền thoại của đạo diễn Bùi Tuấn Dũng. Dù đã nhận 6 giải thưởng tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 18, tuy nhiên, tác phẩm này lại phải nhận lấy sự thất bại trước công chúng khi ra rạp, các suất chiếu có lượng khán giả chỉ đếm trên đầu ngón tay nên chỉ sau một tuần, nhà phát hành đành rút phim khỏi lịch chiếu. Tương tự, phim Sống cùng lịch sử, Ký ức Điện Biên… dù được đầu tư lớn nhưng công chiếu ở rạp lại không có khán giả, phải rút khỏi rạp chỉ sau ít ngày ra mắt.

Cảnh trong phim Truyền thuyết về Quán Tiên

Nhiều người trong nghề đánh giá, phim về đề tài chiến tranh của Việt Nam dù chứa đựng nhiều ý nghĩa và nội dung tốt nhưng không hút người xem khi chiếu rạp vì đề tài này không phải thị hiếu của khán giả thời nay. Không phải phim dở mà vì đa phần khán giả hiện nay đã ít mặn mà với những tác phẩm điện ảnh mang tính tuyên truyền, đôi khi có cách thể hiện khô khan và chưa có những điều mới mẻ. Theo nhà biên kịch Nguyễn Thị Hồng Ngát, để có được một bộ phim về chiến tranh cần nhiều yếu tố từ việc đầu tư kinh phí đến kịch bản, đạo diễn, diễn viên… có nghề. Tuy nhiên, khi thời cuộc đã khác, đối tượng khán giả cũng khác thì các nhà làm phim cần đổi mới tư duy, cách tiếp cận và dàn dựng, không thể “bê” nguyên cách làm của thế hệ trước áp dụng vào thực tại. Quá khứ, lịch sử là chất liệu cần được khai thác chân thực, đa chiều và thể hiện bằng những thủ pháp, kỹ thuật hiện đại.

Cú hích Truyền thuyết về Quán Tiên

Do ảnh hưởng dịch Covid-19, bộ phim Truyền thuyết về Quán Tiên chuyển thể từ tác phẩm văn học cùng tên của tác giả Xuân Thiều, qua bàn tay của đạo diễn trẻ Đinh Tuấn Vũ không thể ra rạp vào cuối tháng 4/2020. Tuy nhiên, bộ phim về đề tài chiến tranh này là tác phẩm điện ảnh duy nhất của nước ta ra rạp sau thời gian giãn cách xã hội, công chiếu từ cuối tháng 5/2020. Trước khi chiếu rạp, Truyền thuyết về Quán Tiên đã đoạt Bông sen Bạc tại Liên hoan phim Việt Nam 2019 và gần đây đã “ẵm” Cánh diều Bạc giải Cánh diều 2020.

Truyền thuyết về Quán Tiên đã, đang để lại dấu ấn với người xem vì những rung cảm, mới lạ trong cách thể hiện về chiến tranh, những người lính. Phim lấy mốc thời gian vào năm 1967 tại cánh rừng Trường Sơn, ở đó có một chiếc hang bí ẩn tuyệt đẹp được quân đội trưng dụng làm quán nước dừng chân cho binh lính trên đường hành quân, gọi là Quán Tiên. Tại đó, ba cô gái trẻ Mùi (Thuý Hằng đóng), Phượng (Minh Khuê) và Tuyết Lan (Hoàng Mai Anh) cùng nhau sống, thay phiên nhau chăm sóc và tiếp đón các anh bộ đội. Ba cô gái mang 3 nét cá tính khác nhau, song đều mang trong mình một trái tim bỏng cháy với tình yêu. Cũng chính điều này đã đẩy ba cô gái và những người có liên quan đến tận cùng của đau khổ, đặc biệt là ở nơi trận địa tàn khốc.

Không chỉ khắc họa sự khốc liệt, dữ dội của chiến tranh, Truyền thuyết về Quán Tiên còn thể hiện được số phận mỗi cô gái với đời sống nội tâm giằng xé và những khao khát rất con người. Bên cạnh những cảnh bom đạn, bộ phim tập trung vào tâm lý của Mùi, Phượng và Tuyết Lan trong thời chiến với nội tâm luôn phải chọn lựa giữa tình yêu đất nước với tình yêu lứa đôi và cả tình yêu với thiên nhiên, cuộc sống hòa bình. Cùng với cốt truyện đầy hứng thú và tuyến nhân vật trau chuốt, Truyền thuyết về Quán Tiên tạo ấn tượng với bối cảnh thiên nhiên hùng vĩ, hoang sơ quay tại Quảng Bình, cách thiết kế Quán Tiên hừng hực khí thế và tràn đầy cảm xúc. Chỉ tiếc, phần kỹ xảo tạo hình con vượn còn thiếu tinh tế, khiến cảnh tương tác giữa nữ nhân vật Mùi và con vượn bị gượng ép.

Tuy nhiên, Truyền thuyết về Quán Tiên xứng đáng với những lời ngợi khen từ khán giả. Vì so với truyện ngắn cùng tên, tác phẩm điện ảnh có nhiều nét mới được thể hiện qua bàn tay của đạo diễn trẻ năm nay mới 31 tuổi. Nếu tác phẩm văn học dữ dội về tính cách, có tốt có xấu, nhấn mạnh sự tàn nhẫn của chiến tranh khi chia lìa con người thì trên phim, nhân vật theo chiều hướng tốt, kể cả người mắc lỗi. Sự trách móc hay luận tội không quá nặng nề và phim kết thúc có hậu hơn ở một vài nhân vật. Truyền thuyết về Quán Tiên hiện lên một sự kỳ ảo, lãng mạn của chiến tranh cách mạng. Qua từng thước phim, khán giả trẻ ngày nay biết trân trọng hơn sự hy sinh mà một thời cha ông đã cống hiến tuổi thanh xuân và sức lực vì một nền hòa bình, thịnh vượng của dân tộc.